Bağlama, Anadolu’da yaygın olarak kullanılan, hem el hem tezene ile seslendirilen üç tel grubuna sahip perdeli bir Türk halk çalgısıdır. Bağlamadaki tel gruplarının farklı frekanslara göre ayarlandığı akort sistemlerine “düzen” denilmektedir. Bağlama seslendirmede kullanılan başlıca akort sistemlerinden biri de “Bağlama Düzeni” olarak isimlendirilen sistemdir. “Bağlama Düzeni”nde kullanılan akort biçiminde alt tel re, orta tel sol, üst telin la olarak isimlendirilmekte ve alt tel-orta tel arası T4, orta tel-üst tel arası ise B2 aralığı olacak şekilde ayarlanmaktadır. Tellerin bu şekilde akortlanması, bağlamada tel geçişleri biçimleri açısından potansiyel bir zenginlik içermektedir.

Bu çalışmada, “Bağlama Düzeni” akort sistemine yönelik alıştırmalar yer almaktadır. Alıştırmalar; “basitten-karmaşığa” ilkesine dayalı olarak açık ve kapalı pozisyonda tel geçişsiz ve tel geçişli olmak üzere belirli başlıklar altında oluşturulmuştur. Alıştırmalarla ezgi çeşitliliğinin belirli bir konumda seslendirilmesi değil; belirli ezgi kalıplarının çeşitli konumlarda seslendirilmesiyle tel geçişlerindeki sistematiğin açıklanması hedeflenmektedir.

Çalışma beş bölümden oluşmaktadır: “Ardışık İki Ses Arasında Alıştırmalar”, “Ardışık Üç Ses Arasında Alıştırmalar”, “Ardışık Dört Ses Arasında Alıştırmalar”, “Dizi Alıştırmaları” ve “Kondisyonel Alıştırmalar”.

Çalışmanın bağlama öğretimine faydalı olması dileğiyle…

Dr. Murat Kâmil İNANICI