Çocuk ve çocuk eğitimi bir proje olamaz. Çünkü çocuk farazi bir kişi değildir. Kendine
özgü bir dünyası vardır ve çocuk o dünyanın öznesidir. Çocuk hakları, bugün dünyanın
pek çok ülkesinin normlarından biridir. Bu yönüyle, geçmişin romantik felsefe ve

edebiyatının soyut yüceltmesi içinde idealize edilen bir çocuk, günümüzde artık toplum
içinde somut bir dünyanın öznesidir.
Çocuğa özel duyarlı bakışın ardından demokratik birikim ve deneyime eklenen bilimsel
bilgiler, çocukluk dönemini bir an geçilmesi gereken bir ara aşama olmak yerine, kendi
içinde değerli bir evre olarak yeniden formüle etmektedir.
Eğer çocuk kendisini ilgilendiren süreçlere katılabilirse, alternatif çözümler bulmak
mümkün olacaktır. Çocuğu idealize ve estetize eden yaklaşım görüyoruz ki işe
yaramıyor; çocuk aklı ise hareket noktamızdır. Zira çocukların hınzırca ve açıkça
kendini belli eden gerçekçiliği ile hayali dünyası birbirine karışsa da, çözümün gerçek
adresidir. O yüzden, çocuk için, çocukla birlikte ve çocukla çalışarak yapılacak işler son
derece değerlidir.
Zaman zaman anne-babaların kendi çocuklarını överken, onların daha çok zekâlarına
göndermede bulunmaları büyük bir yanlıştır; kendi çocuğunun iyi bir insan, kolektif
düşünebilen ve eyleyebilen, çevreye duyarlı olduğuyla övünen bir anne-babaya az
rastlanır. Oysa zekâ, başarı ve bilgi öne çıkarıldığında, çocuk kendini maddi şeylere
göre ölçen birine dönüşmekte, giderek kendine ve topluma yabancılaşmaktadır.
Bu sorunlar çözümsüz değil. Bunun için çocuk haklarının kabulü ve uygulanması çok
önemli ve gereklidir. Ama daha önemlisi, çocuğun kendi haklarının gereğini yerine
getirmek için her alanda katılımcı ve karar alıcı olmasının önü açılmalıdır.

Yazar Hakkında
Kemal İnal
1964, İzmir doğumlu. Sosyoloji ve pedagoji öğrenimi gördü. 1989'da Ankara
Üniversitesi'nde eğitim alanında asistan olarak başladığı akademik hayatına DTCF
Antropoloji Bölümü'ndeyken istifa edip 3 yıl Fransa'da yaşadı. 2006-2007 arasında
Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyoloji bölümünde, 2007-2016 arasında da Gazi
Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde çalıştı. 1 Eylül 2016 tarihinde 672 sayılı KHK ile
işinden hukuksuz biçimde ihraç edildi ve yurt dışında iş bulduğu üniversitelerde
çalışması pasaportuna el konulmak suretiyle engellendi. Zil ve Teneffüs ile Eleştirel
Pedagoji dergilerini çıkardı ve yönetti. 2016'da, Mexico'da yer alan Instituto McLaren
de Pedagogia Criticadan Türkiye ve dünyada eleştirel pedagojinin geliştirilmesindeki
katkılarından dolayı uluslararası ödül aldı. İngiltere menşeli Journal for Critical
Education Policy Studies adlı derginin editörleri arasında yer almaktadır. Ağırlıklı
olarak eğitim sosyolojisi, çocukluk sosyolojisi, medya okuryazarlığı, dil ve politika ilişkisi
olmak üzere çeşitli alanlarda çok sayıda ulusal ve uluslararası kitabı ve makalesi
yayımlandı. Halen Alternatif Eğitim dergisinin editörlüğünü yürütmekte ve serbest
çalışmaktadır.