Bu topraklarda aydın muhiti, okumuş adam olarak kabul edilir ve devletin memuru sayılır.

Memur olan ise kul'dur". Aydın, muhafazakar önderin veya hükümetin kulu, memuru

haline geldiği zaman ondan devrimci bir hareket beklenemez. Oysa tam da böyle olmadığı

zamanlarda aydın ilerici ve devrimcidir. Türkiye'de aydın gericilikten ziyade ilericilik

yanındadır ancak önemli bir eksikliği vardır: Kendini etkin yapacak güçten yoksundur.

Bu açıdan bakıldığında sosyal ve iktidar yaşamda, sınıfsal olgunun Batıdaki gibi berrak

biçimde gelişip serpilmediği Osmanlı toplumunda görülen iktisat ilişkilerinin, aydın sınıfının

oluşuma zemin hazırlayan burjuva sınıfının tam anlamıyla gelişip serpilmesine müsaade

etmediğini görüyoruz. Bu durum elbette sonraki dönemleri derinden etkilemiş, gariptir ki

sınıfsız bir toplum söylemi bile iktidar odaklı aydınların tekrar ede geldiği bir kalıp düşünce

olmuştur.

Bu kitap Meşrutiyet'ten Cumhuriyet'e uzanan en önemli tarihsel kesitin belirli aydınlar

üzerindeki etkisini tespit ediyor. Kültür ve düşünce hayatında ve siyasal alanda önemli