İtalyan siyasî düşünce geleneği içinde kendine özgü bir
yeri olan Gaetano Mosca (1858-1941), ilk kez 1932
yılında yayımlanan Siyasi Doktrinler Tarihi'nde siyasal
teori ve ideolojileri siyasal kurumlarla birlikte ele alıyor.
Siyaset sosyolojisinde iyi bilinen "siyasal sınıf
kuramı"nın kurucusu olan Mosca, bütün siyasal
toplumların belli bir azınlık tarafından yönetildiğini, bu
azınlıkla yönetilenler arasında her zaman bir denge
olduğunu savunmuştu. Bu görüşleriyle muhafazakâr
akım içinde değerlendirilen Mosca, eleştirel bakış açısı
ve
çözümleyici
yöntemiyle
dikkatleri
üzerinde
toplamıştı. Mosca bir klasik olarak kabul edilen bu
eserinde "tarihsel yöntem" adını verdiği yöntemi
uyguluyor. Liberal demokrasinin yarattığı hayal
kırıklıklarına dikkat çeken ve popülizmlerin yıkıcılığını
eleştiren yazar, Marksist sosyalizme de daha o tarihte
karşı çıkmaktan geri durmuyor. Mosca'yı okurken ilk
çağdan XX. yüzyılın ilk çeyreğine kadar süren entelektüel
bir yolculuğa çıkıyoruz, Avrupa siyasetini belirleyen
ideolojilerin tarihsel ve felsefi kökenleri üstüne düşünme
fırsatı yakalıyoruz. Eseri Fransızcaya aktaran sosyolog
Gaston Bouthoul'un yazdığı ek bölüm ise 1950'lere kadar
gelen süreçte yaşanan tarihsel ve ideolojik gelişmeleri
ele alıyor ve Mosca'nın bıraktığı yerden aynı bakış
açısıyla yeniden değerlendiriyor.