Şerif Mardin bu kitabında, Türkler arasında modern siyasi fikirlerin öncülerini, Türk toplumunun dokusundaki değişmeleri, geleneksel Osmanlı dünya görüşünün modern Batılı görünümle ne kadar bütünleşebildiğini inceliyor; Osmanlı İmparatorluğu`nda modern aydın hareketinin önce İttifak-ı Hamiyyet adıyla bilinen gizli örgüt aracılığıyla, sonra Jön Türk bayrağı altında oluşmasını anlatıyor. Mardin`e göre, Yeni Osmanlıların İslâmî kavramlarla aydınlanmacıların düşünceleri arasında senteze ulaşmalarını zorlaştıran, aydınlanma ideolojisindeki seküler unsurdan çok, dönemin siyasî gelişmeleridir.