İlk kez 17. yüzyılın sonlarnıda John Locke tarafından ortaya atılan "sivil toplum" kavramı, Tocqueville ve Gramsci gibi düşünürler tarafından gündemde tutuldu. Uzun bir sessizlik döneminden sonra, 1970´lerde Doğu Avrupa´nın siyasal sistemlerini demokratikleştirme kampanyalarının ortasında yeniden ortaya çıkan "sivil toplum" sorunu, son yirmi yılda Ortadoğu´da da sıcak bir konu oldu. Devlet ile birey arasında bir tür tampon bölge görevi yapabilecek ara toplumsal yapıların gelişmesi engellendi. 1996´da İstanb

Fotoğraf sanatımızın geçen yüzyıldan günümüze uzanan serüvenini, A’dan Z’ye, Abdullah Biraderler’den İbrahim Zaman’a, 172 sanatçıya ait 354 siyah/beyaz ve renkli birbirinden güzel fotoğrafı, gözler önüne seriyor. Her biri bir belge, her biri bir tanık. Işık ve gölgenin uyumu, renk dünyası, yeni eğilimler, deneyler, saray fotoğrafçıları, askerler, gezginler, doğa tutkunları, gazeteciler, filozoflar, o anı ve sonsuzluğu yakalayanlar.

Osmanlı yüksek zümresinin genel kültür kaynaklarından olan Dürr-i Meknun, Yazıcıoğlu Ahmed Bîcan Efendi tarafından 15. yüzyılın ortalarına doğru yazılmış bir eserdir. Yaşadığı dönem ve bölge, yazarın, Milattan önceki yüzyılların filozoflarından ve bilginlerinden kendi çağdaşı Müslüman yorumculara kadar hem Batı´nın hem de Doğu´nun kültür birikiminden yararlanarak ilk Osmanlı ansiklopedisi diyebileceğimiz bu eseri ortaya çıkarmasına yardımcı olmuştur. Evrenin oluşumunu "Büyüt Patlama" kuramına çok yakın bir

Ulusal Kurtuluş Savaşı´nın ve kazanılan zaferin yarattığı ortam ve koşullarda kurulabilen Cumhuriyet, artı ve eksileriyle toplumumuzun tarihinde köklü bir dönüm noktasıdır; ama ne bir "Milat"tır, ne de geçmişle tüm bağları koparan mutlak bir kesinti. Cumhuriyet döneminin ve aslında bütün bir 20. yüzyılın Türkiyeli kadınlar açısından bilançosunu çıkartmak üzere yola çıkan bu kitap, aynı zamanda günümüzün tartışma ve bakış açılarının da bir bilançosunu içeriyor. Bu niteliğiyle de tarihin bu noktasında kadınla

Tarih Vakfı´nın düzenlediği 1. Uluslararası Tarih Kongresi´nde çeşitli disiplinlerden yerli ve yabancı bilim adamları, Osmanlı´nın kuruluşundan günümüze kadarki tarih kesitinde geniş bir yelpazeyi kapsayan konular üzerinde tartıştılar, görüşlerini sundular. Osmanlı-Türk tarihçiliğinin gündemleri, devlet-ekonomi ilişkileri, kimlik arayışı, milletler ve milliyetçilik, kentleşme, kadın hareketleri, emek tarihi gibi önemli ve renkli temalar etrafında yoğunlaşan tartışmalar ilginç sonuçlar verdi. Bu kitap, Osman

Bu kitap, okununca görülecektir ki, bizin için ehemmiyetli, o dereced kıymetli ve faydalıdır. 1808´den 1858 yılına kadar süren yarım asır içinde çeşitli aralıklarla İngiltere hükümetini Osmanlı devleti nezdinde temsil etmiş olan Stratford Canning´in resmi ve hususi yazılarına dayanılarak Stanley Lane Poole tarafından yazılmış ve 1888´de "Life of Lord Stratford de Redcliffe" adı altında kitap olarak yayımlanmıştır. Asıl metin, İngiltere Büyükelçisi´nin bütün hayatını içine alır. Oğlum Can, bu büyük kitabın,

Sözlü tarih insanlar etrafında kurulmuş bir tarih türüdür. Hayatı tarihin içine sokar. Kahramanlarını sadece liderler arasından değil, çoğunluğu oluşturan ve o ana kadar bilinmeyen insanlar arasından seçer. Toplumsal sınıflar ve nesiller arasında ki bağlantıyı, dolayısıyla anlayışı sağlar. Ortak anlamları ortaya çıkararak tarihçiye ve sıradan insanlara bir mekâna ya da zamana ilişkin aidiyet duygusu kazandırabilir. Sözlü tarih, tarihin kabul edilmiş mitlerini ve baskın yargılarını yeniden değerlendirme, tar

Simontornya (Şimontorna) kalesi yaklaşık yirmi yıl önce özenli bir restorasyonun ardından Macaristan´ın en güzel Rönesans dönemi anıtlarından biri olarak kapılarını ziyaretçilere açtı. Kale, tarih kokan duvarlarının ardında eski dönemlerde oldukça hareketli bir yaşam sürmüştü. Kaderin bir cilvesi sonucu 140 yıl boyunca Osmanlı sancak merkezi olarak idari ve askeri bir nokta işlevi gördü. Osmanlı serhat boyu üzerinde, Palota (Polata) kalesinin karşı cephesinde olması nedeniyle bu dönemde stratejik önemi iyic

Türkiye siyasetine giriş olarak da okunabilecek bu özgün siyasi biyografi, Türkiye´nin İkinci Adam´ı hakkındaki bazı yerleşik görüşleri yeniden gözden geçiriyor. İnönü, Cumhuriyetin kuruluşunda, Batılılaşma sürecinin devam ettirilmesinde, demokrasiye geçişte ve demokrasinin yerleştirilmesinde kritik bir rol oynamıştır. Kitapta İnönü´nün Atatürk´ün tamamlayıcısı olduğu ve Türkiye Cumhuriyeti´nin üzerinde durduğu laiklik gibi temellerin sadık muhafızlığını sürdürürken, zamanla liberal görüşleri de benimsediği

Osmanlılar Bizans´ın sınır boylarına yerleştiklerinde karşılarında Dördüncü Haçlı Seferi yüzünden zayıflamış ve parçalanmış bir imparatorluk vardı. Bizanslılar başkentlerini Latinlerin elinden kurtardılar, ama bir daha asla eski gücüne ve nüfuzuna kavuşturamadılar. 1261´den Osmanlıların Konstantinopolis´i fethettiği 1453´e kadar, Bizans ayakta kalma mücadelesi verdi. Bir yandan Batı dünyası Kentlerin Kraliçesi´ni ele geçirmek istiyor, diğer yandan Fransız, Ceneviz ve Venedik kolonileri Yunanistan´ı ve Ege a

Sadece büyük aşkların, olağanüstü yaşamların değil; gündelik uğraşların, üretimin, tüketimin de bir romanı vardır. O romanın kahramanlarını, yani "insan"ı yakaladınız mı, kupkuru bir konudan renkli, sıcak bir hikaye çıkar. Sanayi konusundan bile... Cumhuriyet döneminde sanayinin gelişmesinin, 75 Yılda Çarklardan Chip´lere nasıl gelindiğinin romanının kahramanları, "esas oğlan" ve "meşum kadınları; fabrikalar, işletmeler, kurumlar, şirketlerdi. 75 Yılda Çarkları Döndürenler´de ise insanlar ve insan ilişkiler

Cumhuriyet, toplumsal kalkınmanın, ekonomik ve kültürel kalkınmanın birlikteliğiyle gerçekleştirebileceği bilincindeydi. Devlet, bu nedenle, kuruluş yıllarından başlayarak topluma her türlü desteği sağlamıştır. Özellikle 30 lu yıllarda toplumun çağı yakalayabilmesi için gerekli olan endüstriyel, bilimsel, teknolojik ve sanatsal yapılanmaya yönelik öneriler ve programlar geliştirilmiş ve uygulanmaya geçrilmiştir. 30 ve 40 lı yıllar çağdaşlaşma atılımının gerçekleştirildiği yıllardır. 75 yılın ürettiği re

İslamiyetin doğuşundan günümüze yaklaşık bin dörtyüz yıllık bir zaman dilimi içinde, girişimciler ve kurdukları ortaklıklar dünyanın her yerinde büyük dönüşümler yaşadılar. Bu kitabın ilk kısmında, ortaçağ ortaklık biçimlerinin Avrupa´da ve son olarak Amerika´da geçirdiği evrim süreci irdeleniyor. Osmanlı arşivlerinde yürütülen kapsamlı bir belge taraması sonucunda yazılan ikinci kısımda ise, İslami ortaklıkların Osmanlı ekonomisindeki vazgeçilmez konumu gemicilik, deniz nakliyatı, "kapan"lar bağlamında tüc

Tanzimat döneminin ünlü yazarı Ahmed Midhat Efendi, 1889´da Stockholm´de yapılan Şarkiyatçılar Kongresi´ne Osmanlı delegesi olarak gitmiş, ardından Paris´teki Dünya Sergisi´ni ve Avrupa´nın birçok şehrini ziyaret etmiş, bu seyahatini Avrupa´da Bir Cevelan adlı kitabında anlatmıştı. Kendini bir "müstagrip" olarak tanımlayan Ahmed Midhat Efendi´nin Avrupalı "öteki"ne, özellikle de Avrupa´da tanıştığı Madam Gülnar´a bakarken kullandığı mercekler bize neleri gösteriyordu? Tarihçi Carter V. Findley, kültürün ikt

Sanayi, sanayileşme, sektörler, işletmeler, sanayi sermayesi, sanayi politikaları, fabrikalar, bacalar, çarklar, dişliler, yüksek fırınlar... Dışardan bakıldığında soğuk ve kupkuru sözcükler. Oysa bu sözcüklerden her biri milyonlarca insanın aşı, ekmeği, hayatı, kaderi demek; bir 20. yüzyıl toplumunun yerküredeki serüveni, bir ulus-devletin kuruluş macerası demek. Türkiye ve Türkiye insanı, 75 yıl boyunca bu macerayı nasıl yaşadı? 75 yılda çarklar nasıl döndü ve çark teknolojsinden "Chip" teknolojisine doğr

Mondros Mütarekesi´nin imzalanmasıyla Yunan işgali arasına sıkışan altı buçuk ay, İzmir açısından tam bir ara dönemdir. 1917 Devrimi´nden sonra Bolşevikler müttefiklerin gizli antlaşmalarını açıklamışlar ve "Yeni Onbinler"in gölgesi İzmir Sancağı üzerine düşmüş, cemaatler arasında giderek uçurumlar açılmaya başlamıştır. Mütarekeyle iyice su yüzüne çıkan İtilafçı-İttihatçı çatışması ve İttihatçıları idareden temizleme gayretleri nedeniyle valiler, vali vekilleri art arda değişmektedir. Bu valilerden kimi yen

Tanzimat´ın açtığı modernleşme ve reformlar çağının önemli bir yüzü de devletin kent alanına müdahalesiydi. Elinizdeki kitap Balkanlar´dan başlayıp Anadolu ve Irak üzerinden Mısır´a kadar uzanan coğrafyada yaşanan ve günümüze derin izleri kalan bir değişimi, çeşitli yönleriyle sergiliyor. Tarihçi, şehirci, mimar, sanat ve bilim tarihi uzmanı kimlikleriyle on bir yazarın katkıda bulunduğu bu kitapta Osmanlı şehirciliğinin genel özelliklerinin yanı sıra İstanbul, İskenderiye ve Bağdat gibi büyük kentler ile B

Lise öğrencilerinin ailelerinin ve yakın çevrelerinin tarihini araştırmaya özendirilmesi son beş yıldır Tarih Vakfı´nın gündeminde yer alan bir konu olageldi. Vakfımızın 1991´de kuruluşundan sonra, özellikle tarih eğitimi ve ders kitaplarının iyileştirilmesi ile ilgili çalışmalarımız, hep aynı ihtiyaçlara işaret ediyordu: gençleri ezbercilikten uzaklaştırıp araştırmacılığa yöneltmek, çok genel ve soyut bir tarih eğitiminin yerine en yakın çevreden başlayan bir yaklaşımı temel almak ve okullarla, öğretmen

10-12 Aralık 1998 tarihlerinde ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilen “Bilanço 1923-1998: Türkiye Cumhuriyeti’nin 75 Yılına Toplu Bakış” konulu uluslararası kongre tebliğlerinin yer aldığı bu kitap iki ciltten oluşuyor. I. Cilt’te siyaset, kültür ve uluslararası ilişkiler; II. Cilt’te ise ekonomi, toplum, çevre alanlarına ilişkin tebliğler yer alıyor. Tebliğ sahipleri arasında Bernard Lewis, Andrew Mango, Feroz Ahmad gibi dünyaca ünlü bilim adamları da bulunuyor. Türkiye Cumhuriyeti tarihini dah

Ahmed Cevdet Paşa Tanzimat döneminin en ünlü şahsiyetlerinden biridir. Yazdığı Tarih-i Cevdet de, son dönem Osmanlıca metinlerin en önemlilerinden biri olarak kabul edilir. Daha sade, daha arı bir edebiyat dilinin ilk ustalık örneklerinden olması kadar, 1774-1826 arası Osmanlı İmparatorluğu tarihinin standart anlatısı olması da bu değerlendirmede büyük rol oynar. Tarihçi Christoph K. Neumannın hedefi, eserin, içinde yazıldığı zamana getirdiği eleştirel yaklaşım göz önünde bulundurularak okunmasıdır. Çalışma