ŞİİR ELEŞTİRİSİ VE POETİK SORUNSAL Yücel Kayıran Modern Türk Şiir Eleştirisi ve Poetik Sorunsal TÜRKİYE’DE ŞİİR ELEŞTİRİSİNİN DOĞUŞU Murat Belge Türkiye’de Şiir Eleştirisi Betül Mutlu Türk Şiir Eleştirisinin Kısa Tarihi (1860-1980) Abdullah Uçman Rıza Tevfik’in Gözüyle Eski ve Yeni Türk Şiiri Şerife Çağın Şiir Eleştirmeni Olarak Nurullah Ataç İnci Enginün Şiir Eleştirileriyle Mehmet Kaplan Kaan Kurt Asım Bezirci’nin Şiir Eleştirmenliği Turgay Fişekçi Memet Fuat Kusursuz Bir Ahlâkın Temsilcisiydi Meh

Fransa'daki Annales dergisi etrafında toplanan tarihçiler arasında yeralan François Furet'nin yapıtları, ülkesinde çok canlı tartışmalara neden oldu. Furet, sorunsal tarih yaklaşımının en iyi çözümleyici ve kuramcılarından sayılıyor. Furet'nin kavramsal tarih de dediği bu yaklaşımın en büyük özelliği, tarihçinin olaylarla çağdaş olan bilinçlerden uzaklaşıp, üzerinde çalıştığı döneme özgü söylemlerin yineleyicisi olmaktan kurtulma çabasıdır... Furet kitabının birinci bölümünde Fransız devrimini kavramsallaşt

Vicdan, genellikle merhamet, etik veya ahlâk sözcükleriyle beraber dile gelir. Ama onların yetersizliğini, sınırlarını da işaretler. Vicdanı sızlatan olay, "sözün bittiği yerde", "akıl almaz", "insanlığa sığmayan", "kan donduran" karşılaşmaların sonucudur. Bu sırada, etik, ahlâk, yasa veya kurumlar hükümsüz kaldığından, onları birleştiren adaletin kurulmasına yönelik güçlü bir ses işitiriz. Özgür Taburoğlu, vicdan üzerine düşünürken, bu kavramlarla ilgisini de yeniden düzenliyor. Örneğin vicdan ve merhameti

Yeterli Temel İlkesinin Dörtlü Kökü, bir nevi temelsizliğin kitabıdır. Zira bu kitap, temellendirmelerin sadece ve sadece tasavvurlar arası mümkün olduğunu; tasavvur dünyasının oluş ve yok oluşların akıp giden rüyavarî sonsuz sahnesi olduğunu; bu varoluş içerisinde tek işlevi somut olanı soyut kavramlara dönüştürmek olan "aklın" ise, insanı bu gerçekliğin ötelerinde olduğu varsayılan bir yerlere asla ulaştıramayacağını iddia etmektedir. Tüm bu düşünceler ise "kendi kendinin nedeni" ya da "bir ilk neden" ol

Angora’dan Ankara’ya, kendi içinde uzanan bir yolculuk… Hem zaman hem mekân bakımından başkentin hikâyesi bir bütünlük ve tutarlılık teşkil ediyor. Ankara’nın inşası, imarı ve şehirleşme süreci yüzüncü yılını geride bırakmış bir ülkeye dair çok fazla şey söylüyor. Ankara’yı okumak, onun başlangıç ve oluşumuna nüfuz etmek bir bakıma Türkiye’yi somut koşulları içinde anlamak demektir. Şehir tarihi açısından Ankara ile ilgili ideolojik tespitler, birtakım genelgeçer kıyaslama ve betimlemeler son derece kısıtla

“Kutsal, yaşam verendir ve yaşamı alıverendir, akan yaşamın doğduğu pınardır, içinde kaybolduğu haliçtir. Ama hiçbir durumda yaşamla aynı zamanda bütünüyle sahip olamayacağımızdır. Yaşam yıpranma ve kayba uğramadır. Kendini daha iyi muhafaza maksadıyla beyhude yere varlığında sebat etmek ve her türlü sarftan kaçınmak için yırtınır. Pusuda ölüm beklemektedir onu. Hiçbir hüner işe yaramaz. Her canlı bilir ya da sezer bunu. Kendine tanınan seçimi bilir. Bizzat varlığını bu şekilde boşa harcadığının bilincind

Yazıya geçmediği halde birçok masal günümüze dek sürüp geliyor. Değişime uğrayıp güncelleşiyor, konuları çeşitleniyor, malzemesi çoğalıyor, yenileri yaratılıyor. Çevre ve doğa gibi günün yakıcı sorunlarını işliyor. Bazılarının sunum biçimi değişiyor, filme, tiyatroya, operaya aktarılma süreci hızlanıyor ve tüm çocukları ve aileleri etkilemeye devam ediyor. Yücel Feyzioğlu, dünya masal bahçesinin Gökoğuz (Gagavuz) yurduna inip bir demet masal sunuyor bizlere. Umutlu, aydınlık, okuru geçmişten geleceğe götüre

“...Kalemini asa yaptı, az gitti uz gitti, dere tepe düz gitti… Peşine düştüğü, binlerce yıllık bir mirastı. O’ndan önce hiç kimse kalkışmamıştı bu işe. Acaba O başaracak mıydı, kendisi de emin değildi. Ama çocuklarımıza borcu olduğunu düşündü. Onlar, başka kültürlerle büyüyorlardı. “Bekleyin beni!” dedi... Adları bile unutulmaya terk edilen Kafkasyalı Ahıskalılar’ı, Nogaylar’ı, Karaylar’ı, Kumuklar’ı aradı, onların masallarını yazdı. Çağımızın masal dedesi, seyyahı, Evliya Çelebisi Yücel Feyzioğlu’ydu. Ömr

“Selahaddin Eyyubi’nin hayatını incelerken birçok masalın onu anlattığını fark ettim. Zaten masal, hayalin gerçekten çok olduğu gerçek hikâyelerden başka nedir ki?.. O masalları derlemek için Şam’a gittim. Türbesini ve at üstündeki o muhteşem heykelini ziyaret ettim. Birçok insan onun önünde sıraya girmiş, kimi dua ediyor, kimi ona dokunmaya çalışıyordu. Biraz ileride Osmanlıların 300 yıl önce açtığı bir “masalevi” vardı. Orada oturdum, masalları dinledim. Yaz-boz oyununun parçaları gibi dağılmış anlatıları

“Yanbay’ın iki kızı varmış; dillere destan... Büyük kızın adı Canay, küçük kızın Biray. İkisinin de saçları belinde, yüzü yuvarlak, kaşları yay. Canay’ın bir de buzağısı varmış. Tüyleri konur, gözleri ala, ayaklarının ucu kara... Canay nereye gitse, konur buzağı arkasından gelirmiş. Geceleri bile Canay’ın odasını terk etmezmiş. Canay onu bol sütle besler, sırtına ayı postu örtermiş...”

Her halk yüzyıllar boyunca çocuğunu eğlendirmek, eğitmek, yönlendirmek, terbiye etmek için masal anlatmış. Anlatırken hayal kurmuş, masalı detaylandırmış, ballandırmış, kendi tarihini, anadilinin inceliklerini, renklerini, düşünce zenginliğini, gelenek ve töresini, duygu ve davranış biçimlerini, terbiye ve edebini o masalların içinde anlatmış. Anlatırken kendini de eğitmiş. Siz kendi masalınızı bir yana itip yabancı masalları çocuğun önüne yığarsanız, binlerce yılda birikmiş kültür hazinenizi yok etmiş olur

“Binyıllar yıl geçti ama insan ölüme alışamadı bir türlü.” Son Nefes, Malraux’nun bu sözleriyle başlıyor. Régis Debray ve Claude Grange’ın kaleme aldığı Son Nefes çaresiz hastalıklar nedeniyle ölmekte olan insanların son anlarına odaklanıyor ve hayli çarpıcı, dramatik, yer yer trajik hikâyeler aktarıyor. Satırlar arasında o insanların korkuları, kaygıları, çaresizlikleri, pişmanlıkları güçlü bir biçimde hissediliyor. Bu yönüyle Son Nefes kimi zaman ağır ve hazmedilmesi zor bir anlatıya dönüşüyor. Fakat özel

Gabriel Tarde sosyoloji, psikoloji, ekonomi, kriminoloji ve hukuk alanlarında eserler vermiş ve yaşadığı dönemdeki hâkim anlayışlardan farklı bir yaklaşımla önemli katkılar yapmış bir düşünür. Ekonomik Psikoloji toplumu ve toplumsal evrimi (tarihi) zihinler-arası etkileşimlerin bir büyük serüveni olarak okuyan Tarde’ın eserleri arasında önemli bir yer tutuyor. Olgunluk dönemi eseri olması ve Tarde’ın temel fikirlerini içermesi itibarıyla, bu kitap bireysel ve toplumsal psikolojilerin, algıların, deneyimleri

Antik çağlardan günümüze tarih ve tarihçiler ile ilgili son derece bütünlüklü ve kayda değer bir resmi ortaya çıkarır kitabın yazarı Mark T. Gilderhus. Nereden başlamalıyız? Ne okumalı, nasıl bir yol takip etmeli ve kendimizi tarih mesleğinde ileriye götürebilecek hangi araçları kullanmalıyız? Kayıtlar, belgeler, arşivler, kişi ve kurumlar, olaylar, kronikler vb. tüm bunlar tarihin malzemeleri arasında sayılır evet ama genç bir tarihçiye çok daha fazlası gereklidir: Tüm bu zenginlikleri birleştirecek bir ba

Batı’nın zihinsel, kültürel ve toplumsal gelişimiyle yakından ilgili olan “melodram”, Hollywood sineması ve diğer ülke sinemalarını etkilemiş güçlü bir tarzdır. Acı ve gözyaşına dayalı bu duygu ortaklığından Türk sineması payını fazlasıyla almıştır. Melodram üzerine düşünüldüğünde öncelikle acının büyük bir değer ve kabul görmesi, en basit toplumsal ilişkilerde dahi “acının yüceltilmesi” olgusuyla sıklıkla karşılaşırız. Öyle ki acı olmadan talihin yüzümüze gülmeyeceği, aşka ve hakikate hiçbir zaman erişilem

Türkiye’de düşünce çevrelerinin Spinoza ile tanışıklığı –ne mutlu ki– erken yıllara rastlar. Spinoza’nın Avrupa’da yeniden keşfedildiği yıllardan önce, henüz 1945’te, Etika’nın tam metin çevirisi Hilmi Ziya Ülken tarafından yapılır. Bu girişim, Spinoza’nın felsefesini anlamaya yönelik kararlı adımlardan ilkidir ve Spinoza etkisi o gün bugündür neşesini ve canlılığını sürdürmektedir. Ülken, Etika’ya yazdığı önsözde felsefe tarihinde son derece özgün bir isimle karşı karşıya olduğumuzu belirtir. Varlıkla