Nergis Ertürk, Türkiye'de Gramatoloji ve Edebi Modernlik'te baskı teknolojilerinin gelişimi ve çeviri olanaklarının artmasıyla birlikte edebiyatımızda yaşanan değişimleri incelerken, 19. yüzyıldan itibaren sözcük dağarcığında, dilbilgisinde gerçekleşen dönüşümleri ve 20. yüzyıldaki alfabe ve dil reformunun yarattığı etkinin izini sürüyor. Böylece edebiyatımızın 19. yüzyıl sonlarından 20. yüzyılın ortalarına kadarki tarihi üzerine tekrar düşünmemizin olanaklarını yaratıyor. Ertürk, bunu yaparken Osmanlı bela

Türkçe edebiyatın en önemli yazarlarından biri olan Oğuz Atay, ölümünün 30. yılında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesinde yapılan bir sempozyumla anıldı. Atayın, aynı zamanda Türk edebiyatının en sevilen, en geniş okur kesimine sahip yazarlarından biri oluşunu hareket noktası alan sempozyum, Oğuz Atay okurlarını bir araya getirdi, onları Atayın arkadaşlarıyla, Atayın eserleri üzerine yazılar yazmış eleştirmenlerle ve akademisyenlerle buluşturdu. Elinizdeki kitap, bu sempozyumda bir araya gelen eleştirm

Moda, siyasal öğretilerden ev dekorasyonuna, sanat akımlarından davranış biçimlerine toplumsal hayatın değişime açık bütün cephelerini etkileyen bir olgu. Modanın bir yaşam pratiği olarak ortaya çıkışı, yayılma süreci ve toplumsal hayata etkileri Türkiye'nin modernleşme sürecinde farklılaşan hayat tarzlarının temel özelliklerini somutlaştıran göstergelerdir. Moda olgusu bağlamında yaşanan toplumsal değişimi erken Cumhuriyet dönemi romanları üzerinden sergilemeyi amaçlayan bu çalışmasında Çilem Tercüman, mod

Barthes'ın 1965'te kaleme aldığı Sur Racine (Racine Üzerine) edebiyat eleştirisi alanında büyük tartışmalara neden olur. Bu kitabıyla Raymond Picard gibi geleneksel kuramcıların hedefine yerleşir; gazeteler, kültür-sanat-edebiyat ekleri Barthes'ı çarmıha geren yazılarla dolup taşar. Barthes'ın bu tartışmaya cevaben 1966 yılında kaleme aldığı Eleştiri ve Hakikat, klasik eleştirel yaklaşım olarak tarif edilen gerçeğe benzerlik ve bu benzerliği sabitleyen nesnellik, beğeni, anlaşılırlık kriterlerinin muhafazak

Kurbağaların özelliği, nehirleri kuru topraklara dönüştüren kurak mevsimde toprağın derinliklerine gömülüp ölüm uykularına yatmalarıdır. Tüm bedensel işlevlerini en aza indirip ölüme en yakın halde yağmur mevsiminin gelmesini beklerler. Yağmurlar nehirlerin yatağını doldurmaya başladığında, ölüler ülkesinden geri gelir, on binlerce ağızdan şarkılarını söylemeye başlarlar. Çok sevilen bir yazar üzerine, akla takılan bir roman üzerine... edebiyat üzerine, yazmak üzerine mektuplar. Kimisi gün ağarırken, kimis

Sevgi Soysal, edebiyatımızın erken kayıplarından. Ancak geride bıraktıkları, bu erken kaybın salt bir kalp sızısı olarak kalmasına izin vermeyecek kadar hayat dolu, canlı ve cesur metinler... Seval Şahin ve İpek Şahbenderoğlu, İsyankâr Neşe adını verdikleri bu kitapla, adeta bir Sevgi Soysal okuma kılavuzu hazırladılar. Bu kılavuzda yazarın hayatını ele alan biyografik yazıların yanı sıra romanlarını, hikâyelerini ve düzyazılarını inceleyen makaleler yer alıyor. Bir yanda Soysal'ın eserlerini derinlemesine

Mustafa Baydar'ın 1960 yılında yayımlanan kitabı Edebiyatçılarımız Ne Diyorlar dönemin önde gelen ya da parlamaya başlamış elli edebiyatçısıyla yapılmış söyleşilerden oluşuyor. Basmakalıp sorulardan ziyade görüştüğü kişinin o dönemde içinde yer aldığı edebiyat akımlarına, tartışmalara, dünya görüşüne uygun sorular soran Baydar'ın konuştuğu kişilerden bazıları artık edebiyat dünyamızda yer kaplamıyor, unutulmuş durumdalar; bazıları söyleşilerin yapılmasından kısa süre sonra hayatlarını kaybetmişler; Aziz Nes

Bir edebi metnin özellikleri nelerdir? Hangi unsurlar bir metni edebi eser olarak okunmaya değer kılar? Karakteri tipten ayıran incelikler nasıl ortaya çıkar ve esere nasıl bir zenginlik katar? Bir kullanma kılavuzu ile bir edebi metni birbirinden ayırt eden noktalar nelerdir? Terry Eagleton Edebiyat Nasıl Okunur'da bu basit soruları ele alarak, edebiyat eleştirisinin temel çerçevesini çiziyor. Bir metnin açılış cümlesinden, eser içinde yer alan karakterlere, anlatının yapısı ve özelliklerinden eserin nasıl

Edebi bir tür olarak fantastik roman Türkçede ne zaman ortaya çıkmıştır? Hayal ve hakikat arasında gezinen, 'olağanüstü'nün ansızın olağan hayata dahil oluverdiği metinler Türkçede kendisine nasıl bir yer bulmuştur? Pelin Aslan Ayar, Fantastik Roman'da bu soruları ele alıyor. Toplumsal çalkantılarla fantastik türün örneklerindeki tarihsel izleklerin kesişip kesişmediği meselesine eğiliyor. Ahmet Mithat, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Peyami Safa, Peride Celal, Refik Halit Karay, Kerime Nadir, Ahmet Hamdi Tanpınar

Franco Moretti, edebiyat tarihi ve eleştirisi konusunda özgün örnekleri ve renkli dili nedeniyle istisnai bir figürdür. Burjuva'da da aynı şekilde özgün bir tartışmayı ortaya atar: Moretti için faydalı, verimlilik, konfor, ciddi, tesir, ağırbaşlı gibi sözcüklerin neler anlatmak üzere kullanıldığı ve bu kullanımların tarihsel dönüşümü çarpıcıdır. Romanın nasıl yazıldığı, metnin ne şekilde inşa edildiği, bu inşanın dayanakları da şaşırtıcıdır. Roman denilen metin türünde burjuva kültürünün izi ve etkisi neler

...Taşranın ötekileştirilemeyeceği bir dünyanın ümidini taşıyoruz.(...) Edebiyatın merkezi, taşrası yoktur. Olsa olsa, tüm varlığıyla, kâğıdın yüzeyidir; kalemin kâğıda değdiği yerdir edebiyatın merkezi. Çünkü masasının başında, kelimelerin arasında yaşar durur yazar. Türkçe edebiyatta taşranın serencamı... Sıkıntıdan öfkeye, taşra duyguları... İntihardan inzivaya, taşra zamanı... 'Nere'liğinden 'nice'liğine, 'öteki'liğinden 'bizim'liğine, taşra gerçekliği... Taşranın edebiyata (ve düşünceye ve sinemaya) ak

Türk romanı, ortaya çıkış sürecinde yaşanan tarihsel çalkantılar nedeniyle milli, dinî ve etnik kimlik sorularının tartışıldığı bir alan haline gelmiştir. Azade Seyhan bu kapsamlı eserinde Türk romanının gelişimi sırasındaki kavramsal kırılmalara odaklanmak yerine, romanın kendi dışındaki toplumsal ve kültürel dünyada yaşananları yansıtmak konusundaki sürekliliğini ele alıyor. Seyhan, modern Türk edebiyatıyla ilgili eleştirel düşüncelerin ulusal ve bölgesel kimliklere; dil, kimlik ve kültürel hafıza arasınd

İnsanların sömürüye karşı mücadelesiyle geçmişin edebiyatı arasında bağlantı kurmadıkça, günümüzü tam olarak anlayamayız ve onu etkin bir biçimde değiştiremeyiz. Ayrıca bu zorunluluğu yerine getirmezsek bizi daha iyi bir sanat ve daha iyi bir topluma götürecek metinleri okumada ve söz konusu sanat biçimlerini üretmede daha az ehil olacağız. Marksist eleştiri, yalnızca Kayıp Cennet ya da Middlemarch?ı yorumlamak için alternatif bir teknik değildir. Baskıdan kurtuluşumuzun bir parçasıdır. Çin?in kapitalistle

Zeynep Uysal, Halit Ziya romanlarını yekpare bir roman olarak okuyor. Bir modernlik deneyimi olarak metrukiyete sürüklenen bireylerin tekrar eden hikâyesi İki kadın bir erkek ya da iki erkek bir kadından oluşan üçlü aşklar, şiddetli arzuların yarattığı çatışma ve gerilim, kamusal olanla mahrem olanın sınırındaki kırık hayatlar Tanzimat romanının aksine Halit Ziyanın edebiyat anlayışını mesajlar ya da angajmanlar belirlemez. Yarattığı karakterlerle insanı anlamaya ve anlamlandırmaya çalışır. Metruk evin çatı

Ahmet Mithat Efendi, yazdıklarının niteliği ve niceliğiyle 19. yüzyıl sonu Osmanlı-Türk edebiyatının en şaşırtıcı yazarıdır. Buna rağmen yazarlığı, kişiliği ve hayatıyla hâlâ keşfedilmeyi beklemektedir. Elinizdeki eser, Ahmet Mithat üzerine yapılan çalışmalar arasında özel bir yer tutuyor. Nüket Esenin Ahmet Mithat üzerine yirmi beş yıldır devam eden titiz çalışmalarının ürünü ve yazarı bugünün okuru için tanıdık kılmayı hedefliyor. Nüket Esen, Hikâye Anlatan Adamda, Ahmet Mithatın hayatının ve eserlerinin,

Edebiyat Dersleri, Nabokovun Wellesley ve Cornell üniversitelerinde verdiği derslerin notlarından oluşmaktadır. Bu derslerde Nabokov, öğrencileriyle birlikte; Jane Austenın Mansfield Parkını, Charles Dickensın Kasvetli Evini, Gustave Flaubertin Madame Bovarysini, Robert Louis Stevensonun Dr. Jekyll ve Bay Hydeını, Marcel Proustun Swanların Tarafını, Franz Kafkanın Dönüşümünü ve James Joyceun Ulyssesini okuyor. Bu okumalar sonucunda yalnızca Nabokovun keskin zekâsının ürünü olan eleştirel metinler ortaya çık

Şiirin derinlemesine okunmadığı ve yüzeysel bir ilgi gördüğü, gündelik yaşamın parçası haline hiç gelemediği, şiir kitaplarının satın alınmadığı Türkiyede aslında öğrencilik yıllarından itibaren şiire temas etmeyen bir toplumdan söz edemez miyiz? Öğrenciler yetişirken hangi şairleri ve şiirleri okuyarak edebiyatla ilişki kuruyorlar? Ders kitaplarında yer alan şairler ve şiirleri gerçekten şiir sevgisini kalıcı hale getirebilecek nitelikte mi? Bin Atlı Akınlarda Çocuklar bu sorulara yanıt olabilecek bir araş

Osmanlı aydınları, modern edebiyatın inşa sürecinde var olan sistemi ne ölçüde dönüştürebildiler? Osmanlı şiirinin değişim ve dönüşümünü tarihsel bir perspektifle eleştiri üzerinden değerlendiren bu kitap, modern şiirin oluşum evrelerini tartışmaya açıyor. Emine Tuğcu, gerçekçilik, güzellik, orijinallik, taklit, şiir dili gibi kilit kavramlardan yola çıkarak, eleştiriye konu edilen bu kavramların nasıl farklı anlamlar kazandıklarını ve eleştiri geleneğinin Osmanlıdan Cumhuriyete geçiş sürecinde nasıl korund

Osmanlı aydınlarının imparatorluğu önlenemez çöküşünden kurtarma gayreti, en çok Batılılaşma akımında kendini gösterir. Batı'nın ilmini Osmanlı'ya nakletme fikri aşkın bir teknolojik ilerleme hevesini de beraberinde getirir. Bu arayış ve öykünmenin yansımaları, kültür alanında rahatlıkla gözlenebilir. Dönem edebiyatı da bu zengin mecranın bir parçasıdır. Seda Uyanık, Türkçe edebiyat literatüründe sıkça göz ardı edilmiş bir konuya, Osmanlı bilim kurgusuna odaklanıyor. 19. yüzyıl sonu ve erken 20. yüzyılda O

Yıldız Ecevit bu eserinde 80li yılların başlarından 2000li yılların sonlarına kadar gelen süreçte gazete ve dergilerde yayımlanmış makalelerinden bir seçki sunuyor. Goethe-Günter Grass karşılaştırmasından Oğuz Ataya, Orhan Pamuktan Ferit Edgüye uzanan geniş bir edebiyat yelpazesini yenilikçi yaklaşımla tartışmaya açıyor. 1992de yayımlanan aynı adlı eserinden makalelerin de bulunduğu Kurmaca Bir Dünyadanda, Yıldız Ecevit uzmanlık alanları olanı Alman ve modern Türk edebiyatından pek çok yazarı eski-yeni ekse