Milliyetler hapishanesi Çarlık Rusya'sında ezilen ulus konumundaki Polonyalı, Ukraynalı, Gürcü, Ermeni ve benzerlerinin dışındakiler, genelde tarihçilerin ilgilendiği azınlıklardan olmayanlar, yani Tatarlar, Başkurtlar, Türkmenler, Azeriler ve benzerleri ne yaptı? Devrim onları nasıl etkiledi, onlar Devrim'e nasıl katıldılar? Söylendiği ve yazıldığı gibi onlar Türkçü ve İslâmcı mıydılar? Genelde Ekim Devrimi öncesi ve sonrasında Müslüman coğrafyaya ilişkin yapılan çalışmalarda milliyetçi Müslümanların muhta

Tarçın, zencefil, kimyon, karanfil, kakule, muskat, karabiber... Doğudan, bilinmeyen diyarlardan gelen onlarca çeşit baharatla yemeklerini lezzetlendiren, damaklarını şenlendiren Batılıların baharat ticaretini tek başlarına ele geçirme hamlesi sadece Avrupa'nın değil, dünyanın kaderini de değiştirmişti: Baharatlar zamanla Venedik kadırgalarında taşınan gizemli tılsımlar, Haçlıların devasa ticaret gemilerine yü klenen egzotik hazineler olmaktan çıkıp Felemenk Doğu Hindistan Şirketi'nin ambarlarına boşaltıla

Annem her zaman, ah, işte üzgün, işte çok acılı... Bir de kalp hastasıydı; hiçbir zaman iğnesine, ilacına, tedavisine devam etmedi. Her gün ölmek istedi. Kız kardeşimden sonra, altı sene sonra öldü. Babamı kendinden öteledi, istemedi yanında. Hayat dolu, sıcak bir insandı, ama işte aşırı üzgündü, yani hem yaşıyordu hem yaşamıyordu. Madımak, 2 Temmuz 1993'ten beri Türkiye tarihinin en karanlık günlerinden birinin adıdır. Madımak Oteli, o gün Sivas'ta yapılacak kültürel bir etkinliği dinsizlikle, zındıklıkl

Çanakkale hem Anadolu'nun son noktası hem bir adalar bölgesi. Karasal yaşam biçimiyle ada kültürü bir arada varlığını sürdürüyor. Tarihin, şimdiki zamanları tutsak aldığı ender yörelerden biriyken, bugünü ve geleceği birçok şehirden farklı olarak özgürce kurgulamaya çalışan, bunun için çabalayan insanların da kenti. Bunun yanı sıra yeni zamanların yağmacı ve talancılarının dikkatini çeken, ormanlarını, sularını kaybetmekte olan; bir yandan da güneyi tüketen turizmcilerin arsızlıkla gözlerini diktiği bir böl

İngilizlerin isimlerinin nereden geldiğinden Viking istilasına, tarihin ilk anayasası olarak kabul edilen Magna Carta'dan Yüz Yıl Savaşları'na, Yorklar ve Lancasterlar arasındaki Güller Savaşı neticesinde hâkimiyet kazanan Tudorlardan Winston Churchill'e, İç Savaş'tan Britanya İmparatorluğu'nun dünya hâkimiyetini eski kolonisi Amerika'ya kaybedişine dek ülkenin politik, kültürel, sosyal ve iktisadi dönüşümünü büyük bir titizlikle ortaya koyan İngiltere'nin Kısa Tarihi, bu ilgi çekici hikâyeyi en geniş açıda

[...] Camiler, sanıldığının aksine salt formatlanan mabetler değildir. Din ve devletin yan yana yürüyerek yeni rejim inşa ettikleri anda kurucu bir rol üstlenerek, kimi zaman halkın yanı başında yer alan din görevlileri ve onların vaazları ve hutbeleri aracılığıyla, kimi zaman dinî alanı düzenleyen bir reforma gösterilen İslâ mcı muhalefetin 'korkulan' yeri olmakla, kimi zaman verdiği dinî eğitimin hem kurumsal ayrışma hem de farklılaşmaya engel/destek olmasıyla ve nihayetinde gündelik hayatı beş vakit ele

Hayat beni iki toplumlu, iki dilli, tek bölgeli kıldı. Kıbrıs'ın bütününün insanıyım. 'Biz' dediğimde Mehmet ile Yannis, Ayşe ile Maria aynı anda aklıma düşer. Onların hassasiyetleri, özgüllükleri, kültürleri ve çıkarları bende ortak ve birdir. Fakat benim kendimden saydığım insan toplulukları, 'biz' ve 'onlar' karşıtlığı içinde yaşıyorlar. Birbirini değersizleştirmeye, kavga ve rekabet etmeye devam ediyorlar. Benim aynı anda hem içlerinde ve aralarında olmam, hem de 'biz' ve 'onların' ötesini aramam, bu sü

Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda, barışın sağlanmaya çalışıldığı yıllarda, Woodrow Wilson meşhur On Dört İlke'yi ortaya attı. Her ne kadar son halinde adı geçmese de, bu on dört ilkeden en çok dikkat çeken kendi kaderini tayin hakkı oldu. İmparatorlukların çöktüğü, sömürgeciliğin hükmünü yitirmeye başladığı ve ulus-devletlerin ortaya çıktığı bu dönemde, bu hak, en çok sömürge halklarına umut oldu. Fakat güçlü ya da zayıf, küçük ya da büyük tüm halkların kendi kaderini tayin etmeye hakkı olduğunu bildiren bu

Birinci TBMM'deki asıl mücadele, her ikisi de Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adını arkasına alan, ancak kuruluş tarihleri göz önünde tutularak, Birinci ve İkinci Grup adlarıyla anılan iktidar ve muhalefet grupları arasında cereyan etti. İkinci Grup'un temel eleştiri konularının başında kişi tahakkümüne karşı tavır geliyordu. Muhalifler, meclis egemenliği kavramına dayanıyor, fiilen oluşabilecek her türlü kişisel yönetime karşı tepki gösteriyorlardı; meclisin üzerinde yetkili makam tanımama konus

Bellek hakkı ve talebi günümüzün pek çok siyasal mücadelesinde artık başrolde yer alıyor. 20. yüzyılın savaşlarının, diktatörlüklerinin, baskı rejimlerinin kurbanları hakikati dile getirmek için ses yük seltiyor, tarihi sorguluyor, tahakkümü lanetliyor ve adalet talep ediyorlar. Öte yandan belleğin politik güçler tarafından kullanılmaya elverişli ve muğlak niteliğiyle zoru ve baskıyı, hatta mevcut düzeni meşrulaştırmak için öne sürülmesi nadir rastlanan bir olgu değil. Bellek, direnişin ve haklı bir mücadel

Özellikle Kâzım Koyuncu'dan sonra Lazca etnik müzik olmaktan çıkmış çok daha geniş bir kitleye hitap eder olmuştur. (...) Lazca kültür aktivizmi genişledikçe Lazca müzik yöresellikten çıkarak aktivizm ile popülerleşen iyiden iyiye kimlik kurucu bir rol üstlenmeye başlamıştır. (...) Müzik ve dansın yaygınlaşan ve gittikçe daha geniş kesimlerce kabul gören Lazlık etnikliğinin performansları olarak algılanışı sosyal medyanın denkleme dahil olması ile gerçek mekânın arasındaki bağı geliştirmiş ve interaktifleşt

Hasan Yazıcı ve İhsan Doğramacı arasındaki dava epeyce konuşulmuş, dikkat çekmişti: 2000-2007 arasında iç hukukta, 2007-2014 arasındaysa Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde devam eden yargı süreci gerek hukukun işleyişindeki birçok çarpıklığı gerek akademik intihalin boyutlarını göstermesi açısından ibret verici durumlarla doluydu. Yazıcı, bu kitapta söz konusu dava sürecini etraflıca anlatarak sadece yargıya bir ayna tutmakla kalmıyor aynı zamanda toplum tarafından aydın olarak görülen kimselerin ahlâki du

Osmanlı'da devlet zihniyetine kayıtlı Kızılbaş/Alevi algısı devlet politikalarına yansımış mıdır? Uzun süren bir mutlak iktidar döneminde Kızılbaşlar/Aleviler hakkındaki belgeler, kurumlar arası yazışmalar, uygulamalar genel bir siyaset izleği sunabilir mi? Yalçın Çakmak, Sultanın Kızılbaşları'nda, II. Abdülhamid döneminin ve rejiminin kendi siyaset anlayışı ve araçları ile devletin genel Alevi politikası arasındaki paralelliklerle değişimlere yoğunlaşıyor. Birincil kaynaklar, Osmanlı arşivleri ile misyoner

Max Weber, kuşkusuz modern sosyal teorinin klasikleşmiş isimlerinden biri. Kapitalizmin ve modern toplumun kavramlaştırılmasında, eleştirmek veya reddetmek için de olsa, ona uğramadan edilemiyor. Jürgen Kaube'nin titiz bir araştırmaya dayanan çalışması, öncelikle, Max Weber'in entelektüel biyografisi niteliğinde. Onun, Protestan ahlâkının kapitalizmin oluşumundaki rolüne dair bulgusunu, demokrasinin ve bürokrasinin mizacına dair düşüncelerini, işlediği karizma ve diğer kritik kavramları, oluşum sancıları i

Süleyman Çelebi'nin 15. yüzyılda yazdığı Vesiletü'n-Necat adlı eseri, Mevlid adıyla ünlenerek, Ali Fuat Bilkan'ın ifadesiyle, belki de dünyanın en çok okunan fliiri haline geldi. Bilkan bu büyük rağbeti, bu metnin birçok dini esasla birlikte popüler mitolojik öğeleri de içermesine bağlıyor. Sünnilikle tasavvufun buluşlma vesilesi olması da, bu rağbeti pekiştiren bir etken. Kitap, Süleyman Çelebi'nin eserinin, zaman içinde anonim bir metin niteliği taşıyan Yeni Mevlide dönüşmesinin hikayesini anlatıyor. Bilk

Mehmet Beşikçi, Cihan Harbi'ni Yaşamak ve Hatırlamak'ta Birinci Dünya Savaşı tecrübesini askerlere ait otobiyografik kaynaklar üzerinden inceliyor. Cihan Harbi tecrübesi ve askerlerin bu tecrübeyi hatırlama biçimiyle, Türkiye'deki sorunlu resmî ve kolektif Birinci Dünya Savaşı hafızası arasında organik bir ilişki olduğu tespitini yapan kitap, bu ilişkinin analizi için askerî tarihle hafıza çalışmaları alanlarını harmanlayan bir perspektif sunuyor. Kafkas, Çanakkale, Irak ve Sina-Filistin cephelerine dair ha

Muhafaza/Mimarlık, Türkiye'nin bir koruma tarihidir. Tanzimat'tan başlayarak Menderes dönemi sonuna kadar İstanbul'un mimarlık mirasıyla ilgili koruma politikaları ve ideolojilerini inceler. İktidarların, mimarların ve aydınların yaklaşımlarını araştırır ve sonunda ortaya çıkan koruma proje ve uygulamalarını irdeler. Derlemenin bir de Ek bölümü var: Harabe Kavrayışının Tarihi. Nur Artun bu bölümde, bir sembolik iktidar gösterisi halini aldığı Rönesans'tan başlayarak 20. yüzyıl totaliter rejimlerine kadar et

Osmanlı İmparatorluğu'nda 19. yüzyılın sonlarına doğru kadın konusuna eğilen, sadece kadın okurlara hitap eden kitapların, süreli yayınların sayısı giderek artmıştı. Osmanlı Hanımları Mutfakta da 1880-1926 yılları arasında yayımlanmış çeşitli Osmanlıca kadın dergilerinde yemek, sofra kültürü, beslenme alışkanlıkları üzerine çıkan makalelerden renkli bir seçki sunuyor: Mutfağın ve yemek odalarının nasıl düzenlenmesi gerektiğinden bazı pratik bilgilere, küçük çocukların yemeleri gerekenlerden onlarca çeşit ta

Ilan Pappe'ye göre, Ortadoğu'yu anlamak, insanları ve onların duygularını, motivasyonlarını, kültürlerini anlamaktan geçiyor. Bugüne kadar Ortadoğu üzerine çalışan çoğu akademisyenin aksine, o, odağına bölgenin ekonomik ya da siyasal konumunu almıyor. Sömürge dönemleri, İsrail Filistin çatışması, İran İslam Devrimi, petrol savaşları gibi Ortadoğu'yu derinden etkileyen olayları insan ve kültür merkezli bir yaklaşımla ele alıyor, geri planda kalmış, dışlanmış, görmezden gelinmiş kesimlerin ve kültürlerin izin