Bir ülkede yön duygusu yitirilmiş, Coşku yok edilmişse, Umutlar boşa çıkmış tutulan dallar kırılmışsa, Çılgınca tüketim rüzgârı estirilmiş, üreterek kazanma hevesi söndürülmüşse, Toplum daha da dengesizleşmiş, insancıl değerler yıkılmışsa, Aşılmış olması gereken ikilemler aşılamamış kutuplaşmalar keskinleşmişse, Kamuya hizmet anlayışı aşınmış, Kamu yönetimi yozlaşmışsa, Dıştan ekonomi model dayatılarak, içte düşünce terörü estirilmişse, niteliksizlik her alana egemen olmuşsa, O ülkenin dünyadaki yeri bakımında sıkıntı yaratmışsa, Zayıflayan bünyede çöküş olacağı görüntüsüdür. İşte Osmanlı devleti gerileme dönemine de bu duruma gelmişti.