“Doğu ozanlarının dilinden düşmeyen bu ‘32 kısım tekmili birden’
kahramanlık destanının iki kahramanı arasındaki ilişki; sadece
iki yiğit cengâver arasındaki silah arkadaşlığı mıydı, sırdaşlık ve
yıkılmaz bir dostluk muydu; yoksa Köroğlu’nun delidolu yaşamı gibi
delicesine bir tutku, bir erkek aşkı mı?”
Recep Maraşlı, Bir Köroğlu Bir Ayvaz’da, destanın muhtelif
anlatımlarında, hem Köroğlu hakkında, hem Köroğlu Ayvaz ilişkisi
hakkında çizilen resimlerin çok katlı bir okumasını yapıyor.
16 yüzyılda yaşamış gerçek bir kişilik olan Köroğlu nasıl destan
kahramanına dönüştü? Destanların, rivayetlerin anlattığı Köroğlu
“kim”di? Bir Celâlî mi; zenginden alıp yoksula veren bir “sosyal
eşkıya” mı? Yoksa yüksek otoriteyle alıp vereceği olmayan “normal”
bir “haydut” mu? Ve Ayvaz “kim”di? Oğul mu, sevgili mi? Bu aşk nasıl
tasvir edildi, nasıl güzellemeler yapıldı ve bu anlatılar zamanla nasıl
“heteronormatif” onarımlardan geçti?
Bir Köroğlu Bir Ayvaz’da, halk edebiyatındaki zengin Köroğlu
literatürünün ve Köroğlu imgesinin popüler siyasi tahayyüldeki
kullanımlarının zengin bir dökümünü de buluyoruz.
“sıra dışı bir aşk öyküsü”nün izini sürüyor.