Pierre Bourdieu’nün özyaşamöyküsü türüne reddiye olarak
yazdığı Bir Oto-Analiz İçin Taslak, düşünümsel sosyolojinin
mimarının kendi toplumsal doğumunu ve izlediği stratejileri
ortaya koyduğu, kendini nesneleştirdiği bir elveda
mektubu.
2001’de Sosyoloji Bir Dövüş Sanatıdır belgeseliyle
Fransa’da meşhur olan Bourdieu’nün belgeselin
yayınlandığı yıl kaleme alıp 2002’de –Yüce Fransız
Düşüncesi Kilisesi’ne karşı bir tür rövanş olarak– önce
Almanca basılan, 2004’te –vefatından ancak iki yıl
sonra– Fransızca basılan Oto-Analiz’de klasik biyografik
referanslar yoktur: Fransa’nın sınıf coğrafyası içinde ölene
dek aksanı Parislilerin müstehzi tebessümlerine maruz
kalan bir postane memurunun oğlu olarak Fransa’nın
en prestijli okulu École Normale Supérieure’de burjuva
çocukları arasında başlayan ve Collège de France’a varan
yolculuğu sosyolojik yöntemin cenderesinden anlatılır.
Ne Sartre gibi filozof-peygamber ne Bataille ve şürekası
gibi edebi mistik coşkuların müptelasıdır, ne Foucault gibi
Felsefe’yi tekrar ululayan bir programı ne de Heidegger
kültünü benimser. 60’ların her gün yeni bir mesih
çıkaran Marksistlerinden, Ford Vakfı’nın Sorbonne’daki
temsilcilerinden, kağıt üzerinde -oloji’leriyle köpükten
özgürlük savaşları veren şarlatanlardan uzak durur.
Bourdieu Fransız entelektüel sahası içinde sosyal bilimsel
yöntemin 68 öncesi ve sonrasında “Felsefe”nin gölgesinde
bırakılması isyanını nasıl örgütlediğini –ittifaklarını ve
mücadelelerini– anlatır.
“Eğer entelektüel silsilelerin zirvesi gerçekten de
aşırı soyutlama ya da aşırı düşünümselliğe doğru
ilerlemekse, ki bu her zaman iç kutuplaşmalar
pahasına elde edilir, Pierre Bourdieu son kitabıyla
Fransız kamusal entelektüelliği için tam da bunu
yapıyor – filozofların soyutlamasını mümkün olan en
gürültülü düşünümsellikle bombalıyor.”
– Georgi Derluguian