Biz ve öteki, dinlerin ve siyasetin başvurduğu bir ayrımdır. Dinler, “mümin-kâfir” diye ayırır; siyaset, “dost ve düşman” diye ayırır. Birinci ayrım “inanç” üzerinden; ikinci ayrım, genellikle “çıkar” ve “dil-etnisite” üzerinden yapılır. Kur’an, her iki ayırımı da ahlak (adalet-zulüm) üzerinden yapar. Birincisi, Allah’a karşı adalet ve zulümdür; ikincisi, insanlara karşı. Müminler, birincisini Allah’a havale ederler (irca); ikincisi için savaşırlar (cihad). İnternet ortamında değişik zamanlarda yayınlanmış olan yazıların ortak paydasını bu şekilde kavramsallaştırmak bana uygun geldi.