“Derviş Tarzı Türk Edebiyatı” adı verilen edebiyatın muhtevasında din
ve tasavvuf öne çıkmaktadır. Muhtevaya göre bu edebiyata “Dinî-
Tasavvufî Türk Edebiyatı”, “Dinî-Tasavvufî Türk Halk Edebiyatı”, “Dinî-
Tasavvufî Halk Edebiyatı”, “İslâmî Türk Edebiyatı”, “Türk Tasavvuf
Edebiyatı” gibi adlar verildiği görülür. Beslenme ve seslenme mekânları
genellikle “tekke” çevreleri olduğu için, bu edebiyat şubesine “Tekke
Edebiyatı” adı da verilir. Bilindiği gibi “Âşık”, “Ozan”, “Saz Şairi”, “Çöğür
Şairi” gibi adlarla anılan ve genellikle “Âşık” adı etrafında toplanan
sanatçılar
tarafından
oluşturulan
edebiyata
-temsilcilerinden
hareketle- “Âşık Tarzı Türk Edebiyatı” adı verilmektedir. Öyleyse “Ata”,
“Dede”, “Baba”, “Hoca/Koca”, “Pir”, “Eren”, “Evliya”, “Şeyh”, “Mürşit”,
“Abdal”, “Miskin”, “Kemter”, “Emre”, “Derviş” gibi adlarla anılan ve
genellikle “Derviş” adı etrafında toplanan mutasavvıf sanatçılar
tarafından oluşturulan edebiyata da -temsilcilerinden hareketle-
“Derviş Tarzı Türk Edebiyatı” adını vermek mümkündür. Aynı şekilde
“Âşık Tarzı Türk Edebiyatı”na kısaca “Âşık Edebiyatı” adı verildiği gibi,
“Derviş Tarzı Türk Edebiyatı”na da kısaca “Derviş Edebiyatı” adı
verilebilir.
Sorgunlu Sıdkı Baba Dîvânı yalnızca bir derviş-şairin şiirlerinden
oluşmamaktadır. “Dîvân”da, Sıdkı’nın şiirlerinden başka Yunus Emre,
Eşrefoğlu Rumî, Emir Sultan, Pir Sultan Abdal, Şah İsmail Hatayî, Hüznî,
Hasan Coşkun gibi derviş-şairlerin bazı şiirleri ve bunlara yazılan
nazireler de yer almaktadır. Hatta Ruhsatî gibi bazı âşıkların şiirleri ile
bu şiirlere yazılan nazirelere de yer verildiği görülmektedir. Bu
sebeple, bu “Dîvân”ı kısmen bir nazire kitabı olarak görmek de
mümkündür.
Bayram Durbilmez tarafından hazırlanan kitapta Sorgunlu Sıdkı Baba
Dîvânı çeşitli yönleriyle incelenmektedir. Kitapta Sorgunlu Sıdkı
Baba’nın, Sıdkı mahlaslı diğer şairler içindeki yeri belirlenmekte, hayatı
ve şairliği incelenmekte, şiirlerinde kullanılan vezin, kafiye, ayak, nazım
şekilleri ve nazım türleri, dil ve üslûp özellikleri ayrıntılı olarak
değerlendirilmektedir. Şiirlerin konuları açısından da incelendiği
çalışmada ayrıca “Sıdkı Baba Dîvânı”nda bulunan metinler de tenkitli
olarak verilmektedir.
Derviş Edebiyatı Araştırmaları: Sorgunlu Sıdkı Baba Dîvânı adlı bu
eser; Türk Halk Edebiyatı, Halk Bilimi, İslâmî Türk Edebiyatı, Dinler
Tarihi gibi alanlarda uzmanlaşanlar başta olmak üzere, Tekke-
Tasavvuf/Derviş Edebiyatına ilgi duyan herkesin okuyabileceği bir
kitaptır