İslam'ın beş şartı dinimizin en temel ibadetleridir. Bu ibadetlerin hikmetlerini kavramak ve bunları ihlasla yapabilmek ise tasavvufun gayesidir. Bu gayeyi açıklamak üzere Semerkand Yayınları Hediye Kitaplıgı serisi içinde bir hikmet kitapları dizisi oluşturduk.

Evliyanın dilinden ibadetlerin hikmetlerini açıklayan bu eserlerden biri de Abdest ve Guslün Hikmetleri.

Abdullah Demiray bu değerli eseri telif etmekle birlikte gerekli tahriç, tahkik ve dipnot çalışmalarını da yaptı.

Abdurrahman-ı Tahi Hazretleri (kuddise sırruhu) söyle buyurur: Tarikatın temeli ihlâs ve muhabbet üzere olup, dine bağlılıktır. Tarikatın gayesi, marifetin sırlı meselelerini açığa kavuşturmak ve dinî hükümlerin inceliklerini öğretmektir. Mesela mürid, abdest ve guslün alınış hikmeti ile abdestte belli azaların, gusülde ise bütün bedenin niçin yıkanması gerektiğini öğrenir. Abdest ve gusülden maksadın, yapılan bazı islerin sebep olduğu (manevi) kirliliği gidermek olduğunu bilir. Çünkü bazı islerin yol açtığı (manevi) kirlilik, diğerlerine göre daha fazladır.