Nazire mecmuaları Divan edebiyatı araştırmaları için önemli kaynaklardan biridir.
Divanı bulunmayan şairlerin şiirlerine ve şairlerin yayımlanmış divanlarında yer almayan
şiirlerine bu eserler aracılığıyla ulaşılmaktadır. Ayrıca söz konusu mecmualar döneminin
genel şiir anlayışını ve mürettibinin şahsi şiir zevkini yansıtan önemli belgelerdir.
Çalışmamız, Mevlânâ Müzesi Kütüphanesinde 2456 numara ile kayıtlı bir nazire mecmuası
olan “Mecmu’a-i Nezâir”in inceleme ve transkripsiyonlu metninden oluşmaktadır. Harekeli
nesihle kaleme alınan mecmuanın 16 yüzyıla ait olduğu düşünülmektedir. Mecmuada 173
şairin birbirine nazire olan gazelleri kafiyeye göre sıralanmıştır. Mürettibi hakkında ise kesin
bir bilgi bulunmamaktadır.
Çalışma iki kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda adı geçen mecmuanın genel
hususiyetleriyle tanıtımı yapıldıktan sonra şekil ve muhteva özellikleri üzerinde
durulmuştur. Mecmuanın transkripsiyonlu metninden oluşan ikinci bölümde ise şiirler,
yayımlanmış divanlarda ve muhtelif kaynaklarda tespit edilen nüshalarıyla mukayese
edilerek mevcut farklılıklar gösterilmiştir.