Sosyolojinin kurucu isimlerinin önemli bir kısmı, canlı bir organizma olarak telakki
ettikleri toplumun belirli evrensel yasalara tabi olduğunu iddia etmekteydiler.
Onlara göre sosyolojinin birincil misyonu bu kanunları keşfetmekti. Toplumsal
kanunlar bir kez keşfedildiğinde, toplumun hayatiyet ve işleyişine vakıf olunacak,
gidişatı öngörülebilecek yani geleceğe dair spekülatif kestirimlerin ötesinde
bilimsel hükümlere varmak mümkün olacaktı.
“Tarihi bilinmedikçe, bir bilim tam olarak anlaşılamaz.” Comte’un bu lakonik
ifadesi belki de en fazla, bizzat kurduğu ve “sosyoloji” adını verdiği bilim içingeçerlidir. İsim babası tarafından bilimler hiyerarşisinin zirvesine yerleştirilen
bu yeni bilim Fransa’da doğar, kurumsallaşır ve yirminci yüzyıl başlarında
bilimsel meşruiyet ve özerklik kazanarak akademik bir disipline dönüşür.
Elinizdeki bu kitapta, Durkheim’ın ifadesiyle “bir Fransız bilimi” olarak on
dokuzuncu yüzyılda inkişaf eden sosyolojinin erken dönem tarihi, dört kurucu
düşünürden hareketle incelenmektedir. Sosyolojinin doğuş ve kurumsallaşma
sürecine damgalarını vuran Montesquieu, Tocqueville, Comte ve Durkheim;
entelektüel biyografileri, düşünsel kaynakları, siyasal pozisyonları, toplumsal
çözümlemeleri, kuram ve yöntemleri itibarıyla ele alınmaktadır. Sosyolojinin
önde gelen dört Fransız kurucusunun orijinal metinlerini merkeze alan bu
sentetik çalışma, onların bilim ve toplum anlayışlarındaki farklılıkları
göstermeyi amaçlamakla birlikte aralarındaki benzerliklerin, düşünsel ilişki ve
sürekliliğin altını çizmeyi de ihmal etmemektedir.