Kitapta İspanyadaki Bask ve Katalan sorununda çözüme giden yolda nasıl bir model uygulanıyor? Kürt sorununda yerellik anlamında nasıl bir çözüm geliştirilebilir? Bask ve Katalanya uygulamalarıyla karşılaştırılarak önerilerde bulunulmaktadır.

Çalışma incelendiğinde görülecektir ki, ne olduğu gibi kopya edilebilecek, herhangi bir hazır reçete ne de model ... Herkes ve her ülke kendi modelini kendi topraklarından çıkaracaktır; ama bu arada diğer ülkelerden alınacak ders yok mudur?
Görmesini, anlamasını bilen, hisseden insanlar için, sayılmakla, yazılmakla bitirilemeyecek kadar çok ders bulunmaktadır.