Ülke düşman işgali altındayken, “ülkenin en sahibi” pozisyonundaki biri, bir gerekçe sunmadan
ülkesinden ayrılıyordu. Dolayısıylada öznesi olduğu eylemi isimlendirmek isteyenlerin önüne geniş
mi geniş bir alan açıyordu.
Bu terk edişe ister kaçma, ister ihanet ya da aldanma, İngiliz oyunu, sürgün, hadiseleri okuyamama,
kaybedilen iktidarı kazanan yeni muktedirlerin sesi, resmi tarih tezi ya da çaresizliğin dibi... Kısaca ne
derseniz deyin gerçek tekti: Sultan ülkeden kaçmıştı. Dönmemek üzere değildi bu kaçış ama
dönemedi; dönülemedi. Dönmesi mümkün değildi. Dönebilir miydi? İhtimaller sonsuz, gerçek tekti:
Tarihi gidenler değil kalanlar, mağluplar değil galipler yazardı. Güçlülerin yazdığı tarihte, kaçanlar ya
unutulur ya da kalemi tutan ellerin belirlediği sıfatlarla yargılanırdı. Bu sıfatların ölçüsünde nezaket
aranmaz, nedamete bakılmazdı. Kaçan ya da en hafif tabirle terk eden bunları peşinen kabullenmiş
demekti.