Ömrünün son 15 ayını "Öleceksem vatanımda öleyim" diyerek geldiği Diyarbakır'da geçirenMehmed Uzun'un belgeseli olarak anılmayı ve geleceğe kalmayı yayınlandığı tarihten itibaren hak eden "Zevalsiz Ömrün Sürgünü Mehmed Uzun" bir Şeyhmus Diken klasiği. Mehmed Uzun'u yeniden keşfetmek isteyenler kadar araştırma-belgesel hazırlayacaklar için de bir kaynak niteliğinde.


570 sayfadan oluşan kitabın önsözüYaşar Kemal'e ait. “Müthiş bir adamdı, müthiş bir yazardı” sözleriyle yazısına başlayan Yaşar Kemal kitap hakkında şunları söylüyor: “Şeyhmus Diken titiz bir çalışmayla Mehmed'in son dönemini neredeyse bir belgesel tadında kaleme almış. Zaten hastalık döneminde de hep yanındaydı. Şeyhmus'un bu çalışması yazarların, sanatçıların gelecek kuşaklara aktarılması açısından çok önemli.”


Büyük edebiyatçı Yaşar Kemal “Zevalsiz Ömrün Sürgünü Mehmed Uzun” kitabının arka kapağına alınan paragrafında bakın ne demiş: “Cenazede kürsüye çıktığımda, baktım, en az yirmi bin kişi gelmiş. Birden bire dedim ki ‘Sizden öğrensinler edebiyatçıya saygıyı… Türkler öğrensin. Biz zulümle büyüdük. Devlet tarafından zulümle büyütüldük. Şu kalabalığınıza bakın: Edebiyat bir değerdir. Sanat büyük bir değerdir. Sahip çıkmak lazım. Siz sahip çıktınız. Ben de size teşekkür etmek için buraya geldim. Sizin yazarınıza gösterdiğiniz sevgiyi görmek, benim için büyük mutluluk.' Dedim ardından yazılı konuşmamı yaptım…”
“Zevalsiz Ömrün Sürgünü, Mehmed Uzun” sadece Diken'in anlatıları ile sınırlı değil. Uzun'un hastalığı süresince kendisini ziyarete gelen ya da gelemeyen yazar, sanatçı, aydın dostlarının kaleme aldığı metinlerle de zenginleştirilmiş. Abdullah Öcalan'dan tutun Murat Karayılan'a. Abdullah Gül'den Bülent Arınç'a varıncaya kadar siyasetçiler de Uzun'la ilgili düşüncelerini yazıp paylaşmışlar. Ayrıca cezaevleri dâhil, Uzun'un okurlarından ve sevenlerinden yollanmış mesaj ve mektuplardan seçkilere de yer verilmiş. Ve tabi zengin bir dönemsel fotoğraf arşivi…


Şeyhmus Diken, edebi diliyle, naif üslubuyla eski bir dostuna, arkadaşına vefa borcunu ödeyerek böylesine zor bir işe soyunduğunun kanıtını “Zevalsiz Ömrün Sürgünü Mehmed UZUN” kitabıyla paylaşıyor okurlarıyla.Kitap hem Mehmed Uzun okurlarına bir yazarın son günlerini öğrenme açısından, hem de okurun, yazarının ruh dünyasını tanıması ve Mehmed Uzun okumaları noktasından da büyük yararı olacak.Ayrıca Mehmed Uzun hakkında edebi çalışmalar ve araştırma - belgesel hazırlayacaklar açısından da büyük yararı olacak.