... Benim en daimi ilgim, hatta diyebilirim ki, felsefi ilgimden önce gelen ilgim, edebiyata yöneliktir, edebi olarak adlandırılan oyazıma yöneliktir. Jacques Derrida, Thèse d'État Jacques Derrida felsefede ve edebiyat teorisinde günümüzün en etkili figürlerinden biridir ve temel felsefi yazıları kadar edebi metinler ve edebiyat sorunu üzerine yazıları da çeviri güçlüğüyle anılmaktadır. Edebiyat Edimleri Derrida'nın Rousseau, Mallarmé, Kafka, Blanchot, Joyce, Ponge, Celan ve Shakespeare'in de aralarında y

Hayal gücüne dayalı edebiyat bize insan hayatı ile ilgili görüntüler sunduğu ve insan yaşantısını kayda geçirdiği için, kaçınılmaz olarak ahlaki fikir ve duygularla doludur, ahlaki ilgilerimizi güçlü şekilde etkiler ve ahlaki bağlılıklarımızı sınar. Ama bir ahlaki değerler kaynağı ve bu değerlerin pekiştirilmesi olarak edebiyatın üzerimizdeki etkilerinin en güçlü olduğu an, genellikle dolaylı ve yazarın ahlaki amacının açık seçikliği ile ters orantılı olduğu andır. Güçlü ahlaki inancın sesine karşılık verme

Ülkü Tamer'in anılar kitabı Yaşamak Hatırlamaktır'da okuyacağımız şairin yaşamöyküsü değil; yaşamından kesitler ve ayrıntılar, anı parçaları, his kırıntıları. Bir ömrün taslak çizgileri değil de o ömrün harcından acı-tatlı karışık bir ikram. O harçta neler yok ki! Yakın Türkiye tarihi, Türk edebiyatının son yüzyıldaki serencamı, futbol, Akdeniz, tiyatro, sinema; şairler, oyuncular, tiyatrocular... Yaşamak Hatırlamaktır'da Ülkü Tamer Cüneyt Arkın'dan Yılmaz Güney'e, Robert Kolej'den Gaziantep'e, karartma gec

Olmanın bilgisi kitaplarda vardır ama kendisi olanla hemhal olmadan ele geçmez. Hal sirayet eder demişler. Derdin ne ise,ona sahip olanlarla beraber ol ki derman bulasın. Eşkıya olmak istiyorsan evliya eşiğinde tüketme ömrünü, velayet derdine düşmüşsen kendi kalbine eşkıyalık eyleme ! Kişi sevdiğinin kederinden pay alırmış, hemderdini öyle bir sev ki derman senin olmamaya utansın!

Hem yeraltındayız hem bulutların üstünde. Gezindiğimiz dehlizden pınar çağıltıları geliyor, yürüdüğümüz labirentte kuş cıvıltıları var. Aşmak zorunda olduğumuz bu vadinin ucu terk ettiğimiz öz yurdumuza varıyor ve suratımızda patlayan yumruklar bizi uyandırmak için. Avuçlarımızdan kelimeler dökülüyor. Parmağa değil, gösterdiği yere bakıyoruz. Karşıdaki ulu dağların arkasından doğan, güneş değil: Güneşten fazlası. Cemal Şakar. Yeniden. Onikinci kez.

Metrûk binalar, lağımlar, hamamlar, bostan kuyuları, çeşme yalakları, değirmenler, mezarlıklar, saçak altları, ulu deryâların dipleri, dağların etekleri, vadiler ve dahi mağaralar acâyiplere mesken süflî zâviyelerdir. Hâşâ besmelesiz girilmez. Zâviyetü's-Süfliyye - Kurtubî-i Cedîd Faruk, nihayet hakkında onlarca hikâye duyduğu Peri Palas'ı bulmuş ve acayipleri misafir eden bu otelin sahibi hayalet Mümtaz Bey'le tanışmıştı. O günden sonra Peri Palas'ta karşılaştığı gulyabanilerden kaftarlara, cinlerden ka

Belirli bir gelenek anlayışı içinde kendini sürekli yenileyerek günümüze kadar ulaşan Osmanlı müziği, zevk-i selimin somutlaştığı en önemli sahalardan birisidir. Köklü bir geçmişe sahip bu mûsikinin günümüze kadar ulaşması, farklı meşk zincirlerinin halkalarını oluşturan fem-i muhsin yani güzel ağız sahipleri vasıtasıyla olmuştur. Bu aktarım süreci içinde yer alan önemli şahsiyetlerden birisi de merhum üstad Bekir Sıdkı Sezgin'dir. Elli seneyi aşkın mûsiki yolculuğu kendi ifadesiyle bir besmele ve sübhaneke

Her eser, ne derece perişan-eda olursa olsun yazarından bir parça olmak dolayısıyla sahibi indinde sevilir, ziyan olması arzu edilmez. Hatta bir Arap şairinin, Yemûtu rediüş-şiʻri min kabli kâilih Ve ceyyiduhu yebkâ ve in mâte kâiluh dediği gibi fena yazılmış şiirler, kailinden evvel ölmeye mahkum olsa bile onların silsilesi aşk u muhabbet ipine bağlı bulunduğu için sahibi onlardan büsbütün alakasını kesmek istemez. Eskilerin uzun çabalarının mahsulü olmak üzere meydana getirdikleri ve kendilerinden sonra g

Fransız yazar, şair Christian Bobin doğduğu şehirden söz ederken, aidiyete, köklere, hatta kimliğe ilişkin bütün hüzünlü mefhumları şiirsel bir anlatımla infilak ettiriyor. Şehrin sokaklarını, evlerini, caddelerini bir sonbahar yaprağının deseninde ya da kar tanesinin mucizesinde resmediyor. Şehrim, ağır bir demir zincirle yirminci yüzyılın kıyısına demir atmış bir tekne. Uykumda sallantısını hissederdim. İnsanların Tarihi, kazığa bağlı yırtıcı bir kuş gibi bir süre oraya konmuş. Bilgi mahiyetine sahip bir

Yazar, bu romanında bizleri 9 yüzyıl Bağdat'ına doğru Cüneyd-i Bağdadî ve onun marifet ehli cemaati ile birlikte manevi bir yolculuğa çıkarıyor. Çıktığımız bu yolculuk esnasında, yıkılmış olan Pers ve Bizans medeniyetinin enkazı üzerine inşa olan görkemli İslam medeniyetinin kuruluşuna eşlik ediyoruz. Bu sayede dil bilimlerinin, fıkıh, kelam ve felsefe ekollerinin kuruluşuna da yakından şahit oluyor, o dönemde yaşanan ve İslam tarihinde çok önemli bir yer edinmiş Halku'l-Kur'an krizi esnasında İbn Hanbel'in

İtalyan orduları İkinci Dünya Savaşı'nda Arnavutluk'u işgal eder. Arnavut halkının büyük kahramanlığı ve direnciyle karşılaşan faşist ordular geri çekilmek zorunda kalır. İşgal bittiğinde işgalci ordularından geriye sadece kemik kalmıştır. Devlet ölü orduyu toplaması için Arnavutluk'a bir general ve bir rahip gönderir. Görev, Arnavut topraklarında kalmış ölü ordunun kemiklerini toplamaktır. Savaşın ve insanın tüm detaylarıyla ve tarafsız bir biçimde anlatıldığı Ölü Ordunun Generali, yaşayan en büyük Arnavut

Hayal Gücünü Eğitmek 20 yüzyılın en etkili eleştirmenlerinden biri olarak kabul edilen Kanadalı edebiyat teorisyeni Northrop Frye'ın 1962 yılında bir yayın kuruluşu için hazırladığı yarımşar saatlik altı radyo konuşmasından doğmuştur. Northrop Frye her kesimden edebiyat tüketicisine edebiyatın ne olduğu, hangi zeminde kendine yer bulabildiği, ne işimize yaradığı, hayal gücü ile ilişkisi gibi farklı birçok konuya değinerek retorik bir anlatı sunuyor. Bugünün edebiyatının temelini oluşturan kaynaklara -öyküle

Bıyıkları terlemeden koca adam olmuş oğlan çocukları, oğlan çocuğu kalmış koca adamlar, kazanmak için her şeyi yapanlar, kaybetmeyi şeref meselesi hâline getirenler... Ömer Çelik, Ferhat Notları'nda kendine has sakin, ironik, soğukkanlı ama bir o kadar trajik dille çağdaş edebiyatta zaman zaman hasret kaldığımız birini, halis insanı anlatıyor. Bizi köyler, kentler, hüzünler, sevinçler, muziplikler, gerçek ve gerçeküstü arasında öykünün çeşitli imkânlarıyla dolaştırırken asla vazgeçmiyor bundan. Hırslar, nef

Güzeli Anlamak, varlığı anlamaktır. Varlık, var eden En Güzel'in armağanıdır. O'nun ihsanı olarak yine O'ndan bir işarettir. Varlıkta güzellik ise onun kendinden menkul değil, En Güzel'in yine varlığa bir tecellisinin sonucudur. Varlık, bütün anlam ve değerini bu tecelliye borçludur. Güzelliği ahlakın bir parçası olarak ele alan İslam düşüncesi, bir anlama faaliyeti olarak doğmuş ve gelişmiştir. Onda anlama çabası, sahip olma hırsının değil; ait olma bilincinin dışavurumudur. Güzellik bir veri olarak zaten

Uzun uzun anlatmam gerek anlaşılması için ama anlatamam. Çünkü siz bir yabancısınız. Pencereden tanıdık yüzlü yabancılar arasında kalmışların romanı. Samimiyetsiz nezaket sözleriyle kızaranların, sırtında delici bakışlar hissedenlerin, herkese sadece siz diyebilenlerin. Hayata ancak kabuğundaki pencereden bakmak zorunda olanların.

mesela ben seni ne zaman düşünsem tütünlü bir sabah çayının çapkınlığını buluyorum zihnimde bunu 'aklın taşa çalınması' olarak da pekala pekala bir türkçe sayıklama olarak da alabilirsin beni alıp bu ateşe ekleyebilir, bir gök resmi çizebilirsin beni al sen zaten, bırakma bu çöl düğününde beni al, bir emanetli hergeleye, bir delikanlı raconuna dönüştür gelip dayanamam kapına, sana şiir yazamam, öyle biri değilim o çok beğendiğin kazağı bile belki hatta, anlıyorsun öyle ya gelip dayanamam kapına, çünkü bir b

Karanlık büyüdükçe öfkesi artıyor. Nihayet avcının dişleri ense kökünde. O zaman anlıyor. Av da avcı da birdir. Bir ömür kovaladığı da, kaçtığı da kendisidir. Zapt edilemez bir iştahla yakaladığı da aslında kendi kuyruğudur. Yolun sonu belki de başına çıkar. Belki bitiş, başlangıçtır aslında. Belki de yaşamak, aslında hatırlamaktan ibarettir ve yaşam, genç girip yaşlı çıktığımız karanlık bir mağaradan başka bir şey değildir... Zaman yolculuğunun mucidi Kadir Bayat, bir ömür kaçtığı ölümü bu defa kovalamaya

Romanya doğumlu düşünür E. M. Cioran'ın yaşamını ele alan çok az biyografik eser vardır hele ki bu münzevi ve kışkırtmacı yazarın neredeyse sır gibi sakladığı Romanya'daki karanlık yıllarına dair daha da az çalışma bulunmaktadır. Ilinca Zarifopol-Johnston, elinizde tuttuğunuz bu eleştirel biyografiyi ortaya koyarak Cioran'ın yaşamındaki en büyük boşluğa, ilk gençlik yıllarından itibaren saplanıp kaldığı İnsan nasıl olur da Rumen olur ve yine de kendisi olabilir? sorusunun daha sonraları doğmuş olmanın sıkın

Nobel ödüllü Yugoslav yazar İvo Andriç yarım kalmış bu eserinde okuru Balkanlar'da ve kendi geçmişinde sürükleyici ve derin bir yolculuğa davet ediyor. Güneşli Tarafta isimli roman, yazarın şahsi biyografisini bir romana dönüştürme denemesi olarak önemli bir çalışmadır. Bu şekilde 'Ex Ponto' ve 'Nemiri' isimli mensur şiirlerden ikilemleri ve ruh hallerini öyküleştirmiş, kendisinin geçmişteki hücre deneyimlerini anlatı ve daha az bilinen biyografik bir şekilde dramatize etmiştir. Muhtemelen bunda istediği so

Felgu görünürde uzak diyarlarda geçen ama doğrudan bize, hayatımızın en temel unsurlarına, koruduklarımıza ve kaybettiklerimize dair derin bir masal. Her satırından en çok da uçsuz bucaksız bozkırlarda gezen göçebelerin ağzına, ulu dağların karlı zirvelerinde uçan yaşlı kartalların sesine ve otlarla beraber hikâyeleri de toplayan şifacının kelimelerine yakışan bir mırıltı yükseliyor. Dilini bilmediğimizi sandığımız ama dinledikçe çok iyi anladığımızı fark ettiğimiz o mırıltıyla, uykuyla uyanıklık arası bir