Yakın geçmişten uzak geçmişe doğru bir yolculuğa çıkılırsa türkülerin, ağıtların, masalların, fıkraların ve hatta lakapların dahi rolü yadsınamaz. Bu çalışma ile yukarıda bahsi geçen kültürel aktarımlardan hareketle Dêsım (Dersim) tarihinden kesitler sunmak amaçlanmıştır. Tarihsel olaylar, yaşayanları tarafından aktarıldığında daha çok anlam kazanır, ete kemiğe bürünür. Tek taraflı, kulaktan dolma veya ideolojilere hizmet etme amacıyla yazılan tarih çalışmaları, uzun ömürlü olamaz. Söz konusu olan Dêsım (De