Türkiye'nin ulus ve üniter devlet inşa politikalarında dilsel hakların engllenmesi önemli bir rol oynadı. Tek dilde zorunlu eğitim asimilasyonu kolaylaştırdı. Farklı alfabeler yasaklanırken, Osmanlı alfabesi bir anda Latin alfabesine çevrilmesi aslında dilkırım politikalarının bir parçası idi. Sadece dilsel değil tarihsel ve sosyolojik bir kopuş da amaçlanıyordu.

Belli bir konjonktür içinde yaşanan gelişmeler karşısında olumsuz bulduğu bir gidişata müdahale etme ihtiyacı duyan ve buradan kendine görev ve ödevlerin yanı sıra birtakım payeler de çıkaran etkin hatta partizan bir filozof: Louis Althusser. İçinden çıkılmaz derece karmaşık, birbirini tutmaz adreslemelerle, kimisi var ki dile pelesenk olmuş birtakım kavramların yerini yurdunu saptamaya ve böylece metinleri okumanın yol yordamını bulmaya çalıştığımız uğrak bir mahalleye benzetebiliriz yazdıklarını. SSCB t

Psikanaliz nerede yer alır? Yeri neresidir? Henüz var olmayan bir alanda yeri nasıl tespit edilir? Mevcut disiplinlerle sınırları nedir? Mevcut disiplinlerle olmayan-sınırları nedir? Bunlar, Lacan’ın düşüncesine sürekli musallat olan türden sorulardır. Freud’un düşüncesine de musallat olduklarını söylemek abartı olmaz. Hem Lacan’da hem de Freud’da eşit derecede çarpıcı olan şey şu paradokstur. Lacan’da yeniden karşılacağımız gibi, Freud’da da iki yönlü bir meşguliyet buluruz: Psikanalizi, ona en yakın olduğ

Althusser'in yayımlanır yayımlanmaz dünyada büyük yankılar uyandıran ünlü makalesini, bu makalenin ilk versiyonunu ve burada dile getirdiği fikirlere yönelik eleştirilere daha sonra verdiği cevapları içeren bir derleme olan İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, onun belki de en etkili eseri. Başarısızlığa uğrayan 68 devriminin ardından zihinlere yerleşen bir soru vardı: Eşitlik-özgürlük ideallerine bunca bağlı olunmasına karşın eşitsizlik ve tahakküm ilişkileri bunca geniş ölçekte nasıl yeniden üretili

Felsefenin, daha genel anlamıyla düşünmenin yalnızca felsefecilere ya da entelektüellere bırakılamayacak kadar ciddi bir iş, bir mücadele alanı olduğuna inanan Althusser, meslekten felsefeci olmayanlar için bir "elkitabı" yazmayı çok uzun zaman düşünmüştü. İşte Filozof Olmayanlar İçin Felsefeye Giriş bu uğraşın bir neticesidir. Fikirlerini hayranlık uyandıran çarpıcı bir netlikle dile getirir Althusser. Esas itibarıyla materyalist felsefenin temellerini, tarihsel gelişimini anlatmaktadır düşünür; ama bun

Felsefe hiçbir şekilde masum değildir. Bütün bu parlak ve ince düşüncelerin ufkunda beliren dünyası, onun reel dünyası, insanların ve kavgalarının dünyasıdır: sınıf mücadelesinin dünyası. Felsefede Marksist Olmak, Althusser'in 1975'te kaleme aldığı 26 kısa bölümden ve Jean-François Revel'in polemik tarzı bir metnine cevaben yazdığı ek bir parçadan oluşuyor. Başlığın da yansıttığı üzere, tartışmanın merkezinde felsefe ile Marksizm arasındaki ilişki yer alıyor. Ara duraklarda ise Althusser'in başka metinleri

"Montesquieu'yü Montesquieu yapan özellik, ele aldığı konuya duyduğu merak değil, sahip olduğu zekâdır. Anlamaktan başka bir şey istemiyordu. Bu yolda gösterdiği çabayı ve duyduğu gururu açığa vuran bazı tasvirlere de sahibiz zaten. Montesquieu'nün güncelerden, tarihlerden, derleme ve anlatılardan, metin ve belgelerden oluşan uçsuz bucaksız mirasa dalmasının tek amacı, bunların arkasında yatan mantığı kavramak, nedeni açığa çıkartmaktı... Bu yüzden de Montesquieu'de keşfeden bir insanın derin sevinci görül

Kapital'i Okumak, yayınlandığı yıl olan 1965'ten bugüne, hâkim Marx ve Kapital okumalarında önemli bir yarık oluşturmuş ve egemen Hegelci-tarihselci okumadan bir kopuşu mümkün kılmıştır. Louis Althusser'in öğrencileriyle birlikte 1964-65 yıllarında École Normale Supérieure'de hazırlayıp gerçekleştirdiği bu seminerler, sonrasında kitaplaştırılmıştır. Hümanizmin özne kategorisine derinden eleştiriler getiren ve Marx'ın yapıtlarının, bütün insan bilimleri sahasına genişletilebilecek bilimsel bir yöntem sunduğu

Marx İçin yeniden! "İlk hayaletlerden birinin Hegel'in gölgesi olduğunu görmek..." Şurası artık kesin, ancak ekonomi (kapitalizm) temelinde varolabilen nasyonalizm ile sosyalizm arasındaki netameli ilişkinin doğasını anlayabilmenin sine qua non koşulu bu öneride gizli. Hatta etik-ekonomik bir "ideal değil" idea, "düzenleyici fikir" olarak komünizmin doğasını anlayabilmek de... Anaakım Marksistlerin aksine, Althusser'in deyişiyle, "Genç Marx asla Hegelci değildi", bilakis, radikal bir Hegel eleştirisinden do

Gelecek Uzun Sürer'in ilk baskısı 1992'de, yani yirmi üç yıl önce yapıldı. Elinizdeki kitap 2007'de yapılan ikinci basımın çevirisidir. "Gelecek Uzun Sürer" ile "Olanlar" birinci basımda olan kısımlardır. Bu iki metnin kaleme alınışları arasında yıllar var: tam ortasında, 16 Kasım 1980'de, Althusser'in kaderinin, Paris'te Ulm Sokağında, Yüksek Öğretmen Okulu'ndaki dairelerinde karısı Hélène'i öldürmesiyle yolundan çıkarak akla gelmeyecek bir trajediye devrildiği on yıl. İçerisinde "Makyavel" ve "Spinoza" ba

Yazıların bu altıncı ve son cildi, Althusser düşüncesinin klasik temalarından oluşan metinleri bir araya getiriyor. Felsefe, bilim, din ve ideoloji nasıl tanımlanmalıdır ve aralarındaki ilişkilerin doğası nedir? Tarih nedir? Öznesiz bir süreç olarak tarih nedir? Marxın gençlik yapıtlarıyla Kapital arasında gerçekleştirdiği epistemolojik kopuş ne anlama gelir? Ve felsefe nedir? Söz bir kez daha Althusserin: Marksizmi emek felsefesi olarak gören bütün idealist yorumlar, bütün emek ideolojileri incelendiğind

Yazılar´ın üçüncü cildi Psikanaliz Üzerine Yazılar; Althusser´in psikanaliz üzerine kaleme aldığı ve ölümünün ardından yayına hazırlanan metinlerden oluşmaktadır. Eksenini Lacan´ın oluşturduğu bu yazılar, dönemin psikanaliz tartışmalarında çığır açıcı bir nitelik taşımaktadır. Ayrıca Lacan´la ve analisti R. Diatkine´le yazışmalarının da yer aldığı bu kitap, Althusser külliyatının en sıradışı metinlerinden biridir. "Louis Althusser hiçbir zaman sadece psikanalizi konu alan bir eser yayımlamayı tasarlamamış

Felsefi ve Siyasi Yazıların beşinci cildi, İki Filozof: Machiavelli ve Feuerbach adını taşıyor. Tam olarak ifade etmek gerekirse politika ve din üzerine yoğunlaşıyor burada Althusser. Machiavelli ve Biz, modern politikanın kurucusu sayılan Machiavellinin Prens ve Titius-Liviusun İlk On Kitabı Üzerine Söylevlerinden hareketle devlet ve demokrasi sorununu ele alıyor. Althusserin son derece çarpıcı serimleme düzeni içinde, hem devlet ve demokrasi sorunu hem de Machiavellinin Yeni Prens bilmecesi çözüme kavu

Siyasi ve Felsefi Yazıların bu 4. cildi, Louis Althusserin yaşarken yayınlamamış olduğu elyazısı metinlerden oluşuyor. Daha 1970lerden itibaren Marksizmin krizini teşhis eden Marksist düşünür, krizden çıkış yolları üzerine düşünürken; önceden olduğu gibi, bir yandan tarihsel materyalizme sızmış idealist, Hegelci unsurları ayıklamaya, bir yandan da Marksist siyaset felsefesinde ihmal edilmiş olan devlet teorisinin kapsamını genişletmeye çalışıyor. Bu düşüncelere yoğunlaştığı dönemde başına gelen talihsiz ola

Louis Althusser 20. yüzyılın ikinci yarısında Marksist düşüncede önemli etkisi olmuş filozoflardan biri. Althusserin Marx ve Lenini yeniden okuma girişimi ve bu sayede Marksizm içinde yaşanan krizi aşma çabası uzun yıllar etkisini sürdürdü, gerek yapısalcılığın gerekse post-yapısalcılığın besleyici kanalını oluşturdu. Lenin ve Felsefe, Althusserin Lenini yeniden okuma girişiminin bir sonucu ya da felsefeyle birlikte Lenin. Sadece eylem adamı, stratejist Lenin portresi yerine, Leninin Marx ve Hegel okumaları

Althusserden Önce Louis Althusser, bir geçiş dönemi yazıları derlemidir. Katolik Althusserden Marksist Althussere geçişin izleri gizlidir bu metinlerde. Yazıların bu ikinci cildi, Genç Althusserin sorunsallarıyla karşı karşıya getiriyor bizi. G. W. F. Hegel Düşüncesinde İçerik Üzerine, Louis Althusserin yüksek öğrenim diploması tezidir Hélènee gönderdiği tarihsiz, ancak 1947 Ekim ya da Kasım ayında yazdığı sanılan bir mektupta savunmayı şöyle anlatır: Dün sözlüye girdim. Bachelard vardı. Bana Kavramın dolaş

"Yeniden-Üretim Üzerine" Jacques Bidet tarafından gerçekleştirilen editoryal çalışmanın ardından, Fransa´da 1995 yılında yayınlanmıştır. Yani Althusser´in ölümünden beş yıl sonra... "İdeoloji" ve "yeniden-üretim" kavramlarının enine boyuna irdelendiği makalelerden oluşan bu metin, Althusser´in metinde sıkça belirttiği gibi iki cilt olarak tasarlanmasına karşın yazık ki tamamlanamamıştır. "Tamamlanmamışlık" salt tarihsel bir olgu olmaktan çok, Althusser söz konusu olduğunda karakteristiktir de adeta, o başla

72 Baharında, İngiliz komünist filozof John Lewis, Brintanya Komünist Partisi´nin dergisi Marxism Today´de "Althusser Vakası"na iki yazı ayırır. Teşhis: had safhada dogmatizm. tahmin hastanın fazla ömrü yok. Saldırı noktası hümanizmdir. John Lewis İçin sorun yok: marksist felsefe hümanisttir. "Tarihi yapan, insandır." İnsan tarihi "aşkınlaştırarak" yapar. "İnsan, bir tek yaptığını bilir." (Arka Kapak´tan)

Kapitali Okumak, Marksizmin temel kitabı Kapitalin mantığını tüm keşifleri ve dehasıyla ortaya koyuyor Bu dupduru ve berrak kaynak suyunun, köprülerin altından akma vaktinin gelip çattığını haykırıyor! Marxın ölümünün üzerinden daha yüzyıl geçmemişti ki onun düşüncesi ve eserleri pek çok bulanıklığın, yanlış yorumlamanın ve yanlış anlamanın nesnesi haline gelmişti. Althusser ve arkadaşları, ENSde üç yıl süren seminerler boyunca tüm bu yanlış yorumlama, yanlış anlama ve bulanıklıkları Marxın düşüncesinden

Althusser´den Önce Louis Althusser, bir geçiş dönemi yazıları derlemidir. Katolik Althusser´den Marksist Althusser´e geçişin izleri gizlidir bu metinlerde. Yazılar´ın bu ikinci cildi, Genç Althusser´in sorunsallarıyla karşı karşıya getiriyor bizi. "G. W. F. Hegel Düşüncesinde İçerik Üzerine, Louis Althusser´in yüksek öğrenim diploması tezidir Hélène´e gönderdiği tarihsiz, ancak 1947 Ekim ya da Kasım ayında yazdığı sanılan bir mektupta savunmayı şöyle anlatır: ´Dün sözlüye girdim. Bachelard vardı. Bana Ka