Başka yerlerde küçük ırmaklar bile ülkeler ve bölgeler arasından sınır teşkil ederken, Anadolu ile Balkanları Marmara Denizi büyüklüğünde bir su kitlesi dahi ayıramamış, bu iki bölge tarih boyunca daima birbirine bağlı ve bağlantılı olmuştur. Marmara'nın bir tarafındaki devlet, mutlaka öbür tarafına hakim olmuştur. Adeta bu iki büyük yarımadanın kaderi tek elde birleştirilmiştir. Osmanlılar Anadolu'daki en küçük beyliklerinden biriyken bile Balkanlara atlamaları ve sonuçta bir Balkan devleti olarak yükselme

Türk dilinin lehçeleri, yakın ve uzak lehçeler şeklinde iki ana gruba ayrılır. Yakın lehçelerin kendi aralarındaki anlaşılabilirlik oranları daha yüksek, uzak lehçelerin, farklılıkları daha fazla, anlaşılabilirlik oranları daha düşüktür. Türk dilinin uzak lehçeleri, Çuvaş, Saha/Yakut ve Halaç Türkçeleridir. Çuvaş ve Saha/Yakut Türkçeleri yazı dili iken Halaç Türkçesi yazı dili değildir. Türk Dilinin Uzak Lehçeleri kitabı, daha önce yayımlanan Çağdaş Türk Yazı Dilleri 1, 2, 3, 4 adlı kitapların devamı

Tarihî derinliğe ve coğrafî genişliğe sahip dünyanın sayılı milletlerinden biri olan Türklerin dillerinin izlerine M.Ö. 3500lerde Sümerce tabletlerde rastlanmaktadır. Günümüzde batıda Adriyatik Denizi'nden doğuda Mançurya'ya, kuzeyde Kuzey Buz Denizi'nden güneyde Habeşistan'a kadar uzanan 11 milyon km2'lik çok geniş bir alanda 200 milyonun üzerinde bir nüfusa sahip olan Türkler, kendilerine ait bağımsız yedi ülkeyle birlikte, Rusya, Çin, İran, Irak, Suriye, Yunanistan, Bulgaristan, Romanya, Kosova, Makedony

Bin yıldan bu yana kesintisiz olarak Türklere vatan olan İran, Türkiye'den sonra Türklerin en yoğun olarak yaşadığı ikinci ülkedir. 80 milyona yaklaşan nüfusun % 40'ını Türklerin oluşturduğu İran'da Türkçenin farklı kolları konuşulmaktadır. Oğuzca içinde değerlendirilen Azerbaycan, Kaşkay, Horasan ve Türkmen Türkçelerinden başka Proto-Türkçe döneminin eskicil özelliklerini koruyup saklamış olan Halaç Türkçesi de bu coğrafyada yer almaktadır. İran'ın uyguladığı dil siyaseti Türkçeyi çeşitli açılardan sıkıştı