Bu dersleri vermeye başladığımda savaş daha ufukta yoktu. Ancak, Rusya’nın Doğu Avrupa içinde yer alan Ukrayna’ya 24 Şubat 2022’de savaş açmasıyla savaş gerçek olarak çıktı karşımıza. Sanki Nazilerden arınacaktı bu ülke. Halbuki saldırılan ülkelerde milli duygular her seferinde biraz daha yükselmekteydi. Paralı askerlere (Wagner Grubu) ihtiyaç, eski savaşlarda olduğu gibi sürmekte. İkinci Dünya Savaşı “artık savaş olmayacak” hissiyle sonlanmıştı. Ama o günden bugüne dünyada, Avrupa’da daha az görünse de, s

90’lı yıllarda İstanbul’da, bir dönemin ruhu ve heyecanı, farklı yaşam biçimi ve kültürüyle belleklerde iz bırakmıştır. Kadıköy (Akmar Pasajı), Beyoğlu ve Bakırköy’de “yeni sosyallik” arayışının gözde mekânlarında kümelenen gençler, aykırı sayılabilecek bir “duygu dünyası”nı temsil ediyorlardı. Giyimleri, beğenileri ve tercihleri genel kalıpların dışındaydı ve aileleri tarafından her zaman kabul görmüyorlardı. Ancak onlar için kendi ikonlarının, sembollerin ve isimlerin peşinden gitmek daha önemliydi; müzik

Aydınlanma sorusu Kant’ın sorduğu ve cevap aradığı bir konudur. Michel Foucault derslerinde ve birçok yerde yaptığı konuşmalarda Kant’ın sorusuna değinmektedir. Burada ele alınan “Aydınlanma nedir?” sorusu bu çerçeve içinde oluşmuştur. Bir yandan disiplin toplumu üzerine düşünmekte, diğer yandan ise “doğruyu söyleme” cesaretini birlikte ele almaktadır. Foucault bunu “hakikat oyunları” olarak adlandırmaktaydı. Bu adlandırma Foucault’nun kavramsallaştırdığı bu bakıştır. Bir bakıma, içinde yaşadığımız toplumla

Kapitalizm ve Pop Kültür adlı çalışma yazarın Armağan ve Minör Politika kitaplarının bir devamı niteliğinde. Armağan kapitalizmin işsizlik krizine yeni çıkış yollarını gösterirken, Minör Politika ise, bu noktadan itibaren meselenin toplumsal yönüne politik bir bakış açısı sunmaktaydı. Bu kitap ise, toplumlardaki ekonomik çelişkileri sergilerken, kapitalizmin kültürel açıdan popüler kültür alanına yaslandığını iddia ediyor. Kapitalizmin işleyişi bakımından Pop Art’ın modernliği ile Rönesans’ın geç dönemi ara

Bir vaka analizcisi Michel Foucault'nun 1961 yılında yayımlanan Deliliğin Tarihi eserinin ilk bölümünün yorumlanmasına odaklanan Ali Akay ve öğrencileri eserin neredeyse klasikleşmiş denilebilecek (anti-psikiyatrik çıkış olarak değerlendirilen) okumasının çizdiği sınırların bilhassa dışına taşarak eserdeki sanatsal bakışın içindeki verilerin nasıl kullanılabileceği tartışması üzerine yoğunlaşıyor. Foucault'nun diğer eserlerindeki arkeolojik ve soybilimsel araştırmalarının sonuçlarının da gözetildiği bu soru

Yazıların hemen hemen hepsinde ortak sorun olarak ortaya konan, her seferinde, nasıl geçmiş bir düşünürü yeniden bugüne getirebiliriz sorusu yatmaktadır. Eski düşünürlerin bugünkü düşünce dünyasına katkılarını ele almaktadır. Genelde, onların yapmış olduğu yaklaşımları bu yazılar tekrar etmektedir. Ama bu tekrar hareketi, yeniden kendi şartlarının tekilliği içinde bir düşünürü, bugün bizim tekilliğimizde, yeniden düşünmenin gerekli olup olmadığı sorusu üzerine sürüklenip bu konu etrafında dönmektedir. Ama b

Seza Paker üzerine olan bu kitabı ele aldığımızda, önce onun minör meselesine nasıl yaklaştığına bakmak gerekecek diye düşünmeli : Dili majör halinden alıp, minörleştiriyor ve bu şekilde yersizyurdsuzlaştırıyor. 'İsimsiz' olarak adlandırılan kurgu-belgesel eserlerinde sanatçının sıklıkla vurguladığı, özellikle başlıklardır. 'İsimsiz' olarak kullandığı başlıkları hep parantezlerle açmakta ve tekrar açmakta. Bunların genişleye genişleye ilerlemekte olduğunu görmekteyiz. Bir enigma gibi işleyen başlıklar Seza

1969'da tanıştığı Gilles Deleuze ile birlikte yazdıkları Kapitalizm ve Şizofreni'nin tartışmasız etkisi hâlâ sürerken, Félix Guattari'nin kendi özgün çalışmasına bir bakış bize ne sunabilir? Ali Akay, Guattari'nin kendi yöntem-kavramlarının dinamik oluşumunu gözler önüne serdiği bu derslerde, öznelliği onun düşüncesinin merkezi problemi olarak ele almayı öneriyor. Guattari'nin kişiliğinin birbiriyle çeliştiği, en iyi durumda birbirinden apayrı olduğu düşünülen militan, terapist ve felsefeci yönleri, aslınd

Kulakdavulunun aşağıdan yukarıya ve içeriden dışarıya doğru hareketi dikey değildir; tıpkı Foucault Sarkacı'nın yapısında olduğu gibi mekân genişlemektedir bu şekilde. Titreşimlerin etkisi yayıldıkça olmayan sesler ortaya çıkar; duyulmayanlar duyulur hale gelir, titreşimin yeğinliğinde bir artma hissedilir. Sanki seslerin titreşimi sayesinde mekân genişlemiş, daha fazla nefes içeri girmiştir. Nefes alıp verme işleminde göğüs kafesi nasıl şişip iniyorsa mekân da titreşimler sayesinde genişlermişçesine bir du

Biz sanatı nasıl seviyorsak sanatın da bizi sevebileceğini az çok sezinlemiş olmamız gerekir. Sanatla bir etkileşime girmeden ne onu hakkıyla tanıyabilir ne de o sırrını bütünüyle bizimle paylaşabilir. Evet, sanat bize gelir, içimizde doğar, gelişir ve nihai noktada bizi dönüştürür. Yarım kalan ve sükût-u hayale uğrayan bir sevgi değildir bu. Sanat bizi bir yerden alıp başka bir yere götürürken verdiği sözde hep durmuştur. Sanatın evrensel belleği, güzelliği (çirkin de olsa) ifadeyi ve düşünceyi yaratan bir

Sanatın ve sosyolojinin ruh hali diye adlandırdığım bu yazılarda görüleceği gibi, bir dönemin siyasi, estetik ve ekonomik olduğu kadar tarihi tartışmaları da var. Burada söz konusu edilen, yine, sanat ve sosyolojinin krizinin ardındaki birliktelikleri ve yatay geçişleri bulmaktır. Husserl'in bir Avrupa krizi olarak ortaya koyduğu kriz, burada, sosyal bilimlerin, sanatların krizi olarak ele alınmaktadır. Kriz kelimesi aynı anda bunalımı ve bunalıma çareyi işaretlemektedir. Çareler aranmaktadır. Söz konusu ol

Bu kitap, 1980'li yıllara dair sosyolojik bir analiz kitabı olarak yazılmıştı. Güncelin içinden geçerken, yaşanan olayların tazeliğinde her an olmakta olanın teorik bir bakışla gözlemlenmesi ve üzerine düşünülmesi gereken bir tarzda yazılar kaleme alınmıştı. Bir anlamda sezgisel bir sosyoloji olarak adlandırılabilecek bir yaklaşım söz konusudur. 1990'lı yıllar içinde sosyolog Alain Touraine yıllarca toplumsal hareketler üzerinden baktığı sosyolojisini bir kenara koyarak, kuramsal bir ?özne kuramı' gelişti

İlkin Marcel Mauss'un ortaya atmış olduğu ?potlaç, armağan, mana" kavramları üzerinden yapılan sosyolojik ve antropolojik tartışmalar bu kitabın konusunu oluşturuyor. Mauss'un yanısıra Marx, Weber, Durkheim, Lévi-Strauss, Bataille, Dumézil ve Derrida'nın görüşleri etrafında, eski çağlarda ve modern dönemde müşterek yaşamda bağlılıkları ve dayanışmayı sağlayan en temel ilişki biçimlerinin toplumların ve insanların şekillenmesindeki rolü üzerinde duruluyor. Yıkım ve harcama sayesinde eski atalara hediyeler v

Başta özellikle Deleuze, Foucault, Derrida olmak üzere modern Fransız düşüncesinin çekiciliği, kesinlik atfedilen hem gerçeklik algısının hem de yüzeysel/gündelik deneyim akışının temelinde mutlak ve belirli bir bilgiyi, bireyi/özneyi, kültürü, doğayı, tarihi, evrenseli açığa çıkarmaya çalışan modern Batı düşüncesine yönelttikleri sıradışı ve zihin açıcı eleştirilerden gelir. Nietzsche ve Frankfurt Okulu'nun etkilerinin açık olduğu bu görüşler, farklı tarzlarda da olsa, insanı, Deleuze'ün ortaya koyduğu şek

?Bu kitabın hazırlanışı sırasında herkesin ilgi odaklarının farklı olacağı düşüncesinden, Foucault' nun kitaplarındaki üç eksenden, Bilgi (gerçek), İktidar (siyaset), Zevk (öznellik) eksenlerinden yola çıktım. Kitaplarını bu eksenlerin ağırlığında okudum. Okumam sırasında Gilles Deleuze'ün Foucault üzerine yazılarından ve konuşmalarından faydalandım. Bu anlamda Foucault okuyuşumda Gilles Deleuze'ün etkisi belirgin bir biçimde gözükmektedir. Bir yandan Foucault'nun bir felsefeci olduğunu ve bu açıdan Batı me

Deleuze ve Guattari'nin ortak çalışması, başından sonuna, günümüz için önerilmiş yeni bir politik felsefe olarak okunabilir mi? Bu düşünürler, yaşamı yargılayan ve tanımlayan majör ve bütüncül sistemler yerine, yaşamı icat eden, yaratan minör-oluşlara güven duyarlar. Özdeşlik değil farkın, temsil değil yaratımın, yorumlama değil ifadenin, devlet değil çoklukların politikasına güvenmektir bu. Tam da bu yüzden onların düşüncesinde, ne kadar ararsak arayalım, politikayı ayırt edilmiş, müstesna bir etkinlik ala

Postmodernizm 1970li yıllardan beri sanatlarda ve mimaride tartışılan bir konu olarak 1990lı yılların başında Türkiyede de tartışma ve merak konusu olmaya başladı. 1990lar aynı zamanda megalopoller dönemi diye adlandırabileceğimiz, merkez ve çevrenin ülke temelli olmaktan çıkıp şehir temelli olmaya başladığı dönemdir. Elinizdeki kitap bu sürecin içindeki teorik tartışmalara ve yaklaşımlara eğilmektedir. Modernlik ve avant-garde sanatın, sanat teorisinin, şehirciliğin ve sosyal teorinin yan yanalığından ol

Sosyolog, küratör Ali Akay, İstanbul´da ve Paris´te gerçekleştirdiği söyleşilerle sanat tarihinin önde gelen isimlerini bir kitapta buluşturdu. Jean Baudrillard, George Didi-Huberman, Stephen Wright ve Hubert Damish bunlardan birkaçı..

Sosyolog-küratör Ali Akayın, aralarında Baudrillard, Didi-Huberman, Bourriaud ve Damischin bulunduğu önemli düşünürlerle yaptığı söyleşiler Sanat Tarihi: Sıradışı Bir Disiplin başlıklı kitapta yayımlanmıştı. YKY bu kez de Ali Akay ile yapılmış söyleşileri biaraya getiriyor; bireyleşme, görsel kültür, görsel sosyoloji, sanatsal yaklaşımlar, sergiler ve sanatçıların işleri gibi felsefi, sanatsal ve sosyolojik kavramlar bu konuşmalarda ifade buluyor.