Hidayet ya da dalâlet, insanın ilmi nerede kullandığı ile ya da nasıl kullandığı ile doğru orantılıdır. Bir neşter, doktorun elinde hayat kurtarırken, bir caninin elinde can almaktadır. Bu sebeptendir ki Allah’ın cahil dediği kişi ya da toplum, bilgiye sahip olduğunda o ilim ifsadın aracı olur ve cahilliğin artmasına sebep olur. O gün yaşanan çağdaş cahiliyedir. İlim, Allah erinin, hidayet erinin elinde olursa o takdirde hayrın ve güzelliklerin aracı olur. İlim, insanlığın ihya aracı olur. Bugün ilim, m

İnsanoğlunun imtihanları çeşitlidir. Ama belki bunlardan en zor olanı, dilimizin imtihanıdır. Dilin saadeti ile dilin sefaleti arasında derin bir uçurum vardır. Dil, sahibinin emrinde ise o takdirde ehli dil, seadette olur. Bu durumda dil, şefaatlerin ve secaatlerin aracı olur. Yok, eğer dil, nefsin ve şeytanın emri altına girmişse, işte o takdirde şenaet (iğrençlik, kötülük), denanet (alçaklık) ve sefaletin aracı olur. Rezâili ahlak kabilinden olan dil yaraları denebilecek kötü ahlakı örneklemek gerekirse