Sanayi devrimi Osmanlı ekonomisini ve alışkanlıklarını tümüyle değiştirmiştir. Ancak yine de süreç kapitalist bir süreç değildir. Kapitalizmin istilasına karşı, önemli ölçüde güç kaybetse de geleneğe dayanarak kendine özgü direniş mekanizmaları geliştirmiştir. Esnaf ve çarşılar bu direniş mekanizmasının merkezini teşkil eder. Onun için Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti ekonomisi, esnafı ve çarşıları ile birlikte vardır. Bugün hala çarşılardan ve esnaflık kültüründen söz edebiliyorsak nedeni her değişim süreci