Spinoza'nın fenomenolojiyle birlikte ya da ona karşı nasıl okunabileceği sorusu şimdiye kadar epeyce ihmal edilmiş bir soru. Gölgenin Spinoza ontolojisinde tözün uzam ve düşünce sıfatlarının sonsuz tavırları arasından görüngüsel bir yansıma olarak yorumlanabilmesi bu ihmal edilmiş soruya cevap arama teşebbüsüdür. Yazar gerçekliğin devinimine ilişkin bir "iz sürme" etkinliği olan metafizik soruşturmasında en az "nesne" kadar "gölgenin" de yol gösterici olabileceğini ağır ağır sezdirmeye çalışır. Okur da bu s