Osmanlı gayrimüslimlerinin genel durumlarına bakıldığında ne önce ne de Tanzimat döneminde sistematik bir düzenlemeye gidilmiştir. Bu millet sistemi eleştirilerinde kullanılan bir argümandır ve bununla Osmanlı'nın bir sistemi olmadığı sonucuna varılır. Bu arada Osmanlı Devleti'nde gayrimüslimlerin idare biçiminin millet sistemi olmadığını da ispatlar. Buna karşın Osmanlı'nın bir sistemi olmadığı her şeyden önce yüzlerce yıllık yaşananları küçümseme, dikkate almama anlamına gelir. Osmanlı'nın gayrimüslimleri

Osmanlı Devleti, ''gayrimüslimleri idare geleneği''nin ve yükseliş devrinde güttüğü siyasetin etkisiyle İstanbul'da kurumlaşmış dini cemaatleri fetihten önce bulundukları dini düzen içerisinde serbest bırakıp sivil yetkiler de vererek İstanbul Ermeni Patrikliği'ni kurmuş ve ayağa kaldırmıştır. Bu dini kurumların üstünde ise Osmanlı Hükümeti yer almıştır. Böylece Osmanlı şahsında Hıristiyan dini tarihi açısından önemli bir yeri olan İstanbul'un Müslümanlar tarafından fethiyle yıllarca farklı nedenlerle baskı

Ecmiatzin (Eçmiadzin), Erivan'a 25 km uzaklıkta eski bir yerleşim alanıdır. Ermeni Kilisesi'nde, tarihte Ecmiatzin haricinde başka ruhani merkezler de oluşmuştur. Ancak Ecmiatzin, Ermeni Kilisesi'nin ilk ve ana ruhani merkezi olarak genel kabul görmüştür. Ecmiatzin'in ilk kat'oğikos Aziz Grigor tarafından 301'de kurulduğu kabul edilmektedir. Resmi yayınlarda Ecmiatzin Kat'oğikosu'nun unvanı Başpatrik ve Bütün Ermenilerin Kat'oğikosu (Tzayraguyn Patriark' yev Kat'oğikos Amenayn Hayots) şeklinde anılmaktadı

Sakramentlerin Hıristiyan teolojisindeki genel anlamı şu şekilde özetlenebilir: Tanrı insanı kendine benzer, kutsal yaratmıştır. Ama insan günaha düşmüştür. Tanrı, insanlığı düştüğü günahtan kurtarması için Biricik Oğlu'nu göndermiştir. Kendisini çarmıhta feda eden Biricik Oğul İsa Mesih insanlığı kurtarmış, göğe yükselmiş ve Baba'nın sağına yerleşmiştir. O, yaşamıyla insanlığa örnek olmuş, insanlık için Kilise'sini kurmuştur. Kilise, İsa Mesih'in bedeni, gerçek yaşam ve diriliş, İsa Mesih'te bir olmaktır.