Mürebbiyede, ülkesi Fransada dikiş tutturamayarak İstanbula gelen ve bir ailenin konağına mürebbiye olarak giren Anjelin öyküsü anlatılır. Daha önce uyumlu bir yaşamı olan konak halkının erkekleri, Anjelin gelişiyle baştan çıkarlar ve konağın dirliği bozulur. Yazar, bu romanında ikiyüzlü aile ahlakını yermektedir.

Halley kuyrukluyıldızının dünyaya çarpacağının söylentisiyle çalkalanan eski İstanbul! Felaketin yarattığı heyecan, korku, telaş ve dedikodu büyüktür; çünkü önyargılar, batıl inançlar, cehalet büyüktür! Adeta bir kadın düşmanı olan, iyi eğitimli İrfan Beye çarpacaktır asıl yıldız! 1910da yaşanan, kıyamet arifesinde bir aşk... Kahkahadan kahkahaya sürükleneceğiniz bir başyapıt! Hüseyin Rahmi Gürpınar?ın kaleminden, dönemin evlilik anlayışına, geleneksel toplum ve aile yapısına karşı halen geçerliliğini koruy

İyi, Kötü ne olursa olsun, maksat gönül rahatlığına ermekti. Biz karımla bu huzuru bulmuştuk. Çoğumuz böyle değil miyiz? Hayatın bazı sahte durumlarını gerçeğe almak yanılgısıyla yaşayıp gidiyoruz. Hep aldatmak, aldanmak oyunları içindeyiz. Ahlakça, toplumca, ailece vicdamızdan gizlenen öyle gerçekler vardır ki, anlamayarak acılarından kurtulduğımıza sevinmelimiyiz. Bir saat sonra öleceğini bilmeyen adamın kafaca rahatlığı gibi...

Hüseyin Rahmi Gürpınar, çağdaş yaşama henüz ayak uyduramamış, eski ve toplumun geri kalmasına yol açmış yaşama biçimini, gelenek ve görenekleri, insanların bencilliklerini, şehvet düşkünlüklerini, ikiyüzlülüklerini ve başkalarını sömürme tutkularını eleştirdiği kadar; çağdaş yaşamın getirdiği yeni anlayışları ve yaşama biçimlerini kendi çıkarlarına yorumlayan, kimileri bu yorumlara kendileri de inanan kurnaz ya da saf gönüllü insanları da eleştirir. Onun Meyhanede Kadınlar adı altında toplanan öykü kitabınd

Hüseyin Rahmi Gürpınar, Kaderin Cilvesi romanında ?açlık ve ?namus arasındaki ters ilişkiyi irdeler. Kıt kanaat geçinen, ama dünyaya bilgece bakmayı başararak namusunu her şeyden önde tutan Salah Efendi'nin yaşamı, bir gün kapısını ?muhabbet tellalı Şemi Efendi'nin çalmasıyla alt üst olur. Bundan sonrası, her şeyden önce kendi kendisine ihanetle başlayan sürekli bir çöküştür. Yazar, öteki romanlarında olduğu gibi, karamsar toplum eleştirisini yaparken, okurunu adım adım, ?açlıkla ?namusun bir arada olamayac

Mürebbiye, aynada çıplak pazılarını, tüm endamını görüp de kendine aşık olan peri kızı gibi uzun bir tutkunlukla seyretti. Omuzlarından aşağı beline doğru çözüp salıvermiş olduğu kumral saçları içinden başını gücenmişçesine birkaç kez salladı. Galiba o güzel çehre bu latif endamına kaderinin göstermiş olduğu insafsızlığa karşı şikayet ediyordu. Paris'te kendi meslektaşları bulunan kadınlardan birçokları süs, ihtişam, servet içinde yüzüyorlardı.

Benden önce buraya hizmetçi aldınız mı? Evet, bir iki tane geldi, gitti. Pek terbiyesiz kadınlardı. Biz insandan pek o kadar iş istemeyiz. Bu evin bir adeti vardır. Her gördüğünü bilmeye çalış-mamalı, her işittiğini merak etmemeli. Birkaç kere yutkunduktan sonra dedim ki: Peki kalfacığım, ama bizi buraya getiren arabacı yolda bir takım korkunç şeyler söyledi. Periler, cinler, gulyabaniler... Evet, bu köşkün öyle adı çıkmıştır. Ben yalanı sevmem, doğrusu bu...

- Emeti Hanımcığım, bu kızlar böyle fıkır fıkır ne konuşuyorlar? - A, ilahi evladım ne konuşacaklar? Söyleştikleri ya aşktır ya koca! Kıyametler kopsa onlar başka şey düşünmezler. Onlar öyle kuyrukludan falan korkacak tiplerden değil. Geçen günü Mebrure'yi işittin mi? Ah, kuyruklu gelse de kuyruğunu okşasak, demiyor muydu? Çatacak yıldızı Van kedisinden beter ettiler.

?Hüseyin Rahmi'nin Gulyabani'si hem geniş Doğu dünyasından esintiler taşır, hem tastamam buralıdır: Aynı anda korkunç ve komik olabilen kimliğiyle ?göründüğü" insanların foyalarını ortaya döktüğü için yararlı bir ?acaip" sayılabilir. Her toplumda, her kesimde bâtıl inançların yabana atılamayacak yeri vardır; zaman zaman hoşgörü sınırlarını zorlayan davranışlarla çevrelerine rahatsızlık verir kimileri, yazarın kitabında onlardan çuvaldızını esirgemediğini görüyoruz. Gulyabani yalnızca yeniden ?bugün? okunmay

Türk edebiyatına birçok önemli eser kazandıran, romanları günümüzde de değerini ve özgünlüğünü koruyan Hüseyin Rahmi Gürpınar, toplumun çeşitli sınıf ve tabakalarına mensup kişilerin belirli özelliklerini ustalıkla ortaya koyar, olayları abartılı olmayan bir güldürü ve anlatım rahatlığıyla okuyucuya sunar. Büyük ilgi gören Gulyabani adlı romanı, 1976 yılında Ertem Eğilmez'in yönetmenliğinde Süt Kardeşler adıyla sinema filmi olarak çekilmiştir. Gulyabani'yi günümüz Türkçesiyle okurlarımızın beğenisine sunuy

Türk edebiyatına birçok önemli eser kazandıran, romanları günümüzde de değerini ve özgünlüğünü koruyan Hüseyin Rahmi Gürpınar, toplumun çeşitli sınıf ve tabakalarına mensup kişilerin belirli özelliklerini ustalıkla ortaya koyar, olayları abartılı olmayan bir güldürü ve anlatım rahatlığıyla okuyucuya sunar. Kuyrukluyıldız Altında Bir İzdivaç, yazarın 7 Nisan 1326 (1910) tarihinde yazdığı ?Önsöz"le başlar. Dünyamıza çarpacağı söylenen Halley kuyrukluyıldızının, ilginç bir evliliğe tanıklık eden İstanbul öykü

?Onun hikayeleri içinde en ünlüsü, en meraklısı Gulyabani olmalıydı. Bu bir masal değil, olmuş bir şey, gençliğinde Muhsine Hanım'ın uğradığı acayip ve üzücü bir serüvendi. Bunu kendisinden dinlediğim gibi anlatacağım. Ama anlatanın arı ve duru dili, olayın anlatılan satırlara bütün incelikleriyle geçirilmesine elverişli olmadığı için, gerektikçe asıl olmayan özel terimleri kullanmak zorunda kalacağımı belirtmek zorundayım. Yani Muhsine Hanım'dan dinlediğimi kendi hikaye dilimle yazacağım. Bazı cümlelerin,

Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın Hakk'a Sığındık romanı, ana kahramanının polis olduğu doğalcı toplumsal polisiye romanlarındandır; yazarın yoksulların kendi sırtlarından zengin olanlara duyduğu kinden, boş inançların dolandırıcılıklara yol açmasına dek hemen bütün Gürpınar temalarını bir arada içeren bu roman; yürek burkan betimlemeleri, heyecanlı ve merak uyandırıcı anlatımı, canlı, gerçekçi kahramanlarıyla dikkati çekmektedir. Gürpınar'ın bütün roman ve öykülerinde olduğu gibi...

Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın evlilik kurumunu acımasızca eleştirdiği romanlarından biri de Toraman'dır. Kahramanı Şuayip Efendi, ikinci eş olarak aldığı kızı yaşındaki Binnaz'ın, oğlunun eski sevgilisi olduğunu öğrenince, yaşamı cehenneme döner. Yazar, bu düğümü çözerken, insan ruhunun nasıl karmaşık bir bilmece olduğunu gözler önüne sermektedir. Kendisine özgü gerçekçi-doğalcı anlatımı ve gözlem gücüyle...

Hüseyin Rahmi her şeyden önce sosyolog ve psikolog değildir, o bir romancıdır. Fakat Kokotlar Mektebi müdiresi, Hüseyin Rahmi'yi topluma hizmet eden bir filozof olarak görür ve onunla metreslerin durumu üzerine tartışır. Yazar, bir kokotu seven yeğeni İrfan Yekta sebebiyle karşımıza bir roman kahramanı olarak çıkar. Kokotlar Mektebi'nden aldığı bir metresle yaşamaya başlayan bir adamın karısı da genç bir erkekle dost hayatı yaşamaya başlar. Karı kocanın yaşadıkları, romanın ilgi çekici hikâyelerinden birid

1922'de İkdam gazetesinde tefrika edilerek yayımlanan Evlere Şenlik Kaynanam Nasıl Kudurdu? Hüseyin Rahmi'nin heyecan dolu romanlarından biridir. Oldukça yaşlı olmasına rağmen genç bir erkekle evlenmeyi arzulayan Makbule Hanım bu yüzden bütün servetini kaybetme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bu duruma başta oğlu olmak üzere kızı ve damadı karşı çıkar. Kuduz bir köpek tarafından ısırıldığını söyleyen Harun düzenlediği bir oyun sayesinde annesini evlenmekten vazgeçirmeyi planlar. Büyü, tılsım ve yıldız falı

Billur Kalp'te geçim sıkıntısı yüzünden çalışmak zorunda kalan genç kızların karşılaştıkları meseleler ele alınmıştır. Romanda çalışma hayatına atılan genç kızlardan bazıları kötü yola düşer, bazıları kurtulur. Bir paşa kızı olan Sema nişanlısına billur bir kalbi olduğunu söyler. Fakat küçük bir ihmali yüzünden Mürvet'in intiharına yol açan kişilerin tuzağına düşer. Bu durumu gözleriyle gören nişanlısı Naki Paşazade, Sema'ya intihar etmesini söyler. Sema intiharı değil bütün kadınlara örnek olacak bir yolu

Hüseyin Rahmi Gürpınar, İffet romanında olduğu gibi, Dünyanın Mihveri Kadın mı, Para mı? adlı romanında da aşk, namus ve açlık ilişkisini irdeliyor. Romanın kahramanı Edip Münir, yaşamını ?bir ekmekçi, bir bakkal, bir kasap dükkânında yüzlerce kişi doyuracak nimet varken, beri yanda açlıktan ölmek enayiliktir, felsefesi üzerine kurmuş genç bir adamdır; ona göre, ?akıllılar, akılsızların zararına yaşarlar. Yazar bu romanında, karamsar bir bakış açısıyla yaşamı, ahlâkı ve toplumu yargılamaktadır; ister katılı

Hüseyin Rahmi Gürpınar, Şeytan İşi romanında yaşlı ve zengin, ama câhil ve aklı kıt bir kadın olan Hayriye Hanım'ın, bir şaka dolayısıyla başına gelenleri, bilinen gülmeceli anlatımla öykülüyor. Birbirleriyle cilveleşen kedilerin rahatsız edici miyavlamalarıyla başlayan, Hayriye Hanım'ın tımarhâneye düşmesiyle acıklı bir sona ulaşan bu romanda, yazar, zamanın İstanbul yaşamından doğalcı sahneleri, etkileyici bir dille betimlemektedir. Her zamanki toplumsal eleştirisi, en azından gülümseten gülmecesi ve yüre