Hayatının yaklaşık yetmiş yılını hayvanlar ve insanlardaki öğrenme kavramı hakkında araştırmalara adayan bir bilim adamının yaşam serüvenini incelemek benim için eşsiz bir deneyim oldu. Ölümünden bugüne dek geçen uzun zamanın bile, Pavlov adının literatürdeki şöhretini gölgeleyememesi, belki de onun doğada bir ışık yakıp sonraki buluşların başlangıç sınırlarını aydınlatma becerisini göstermiş olmasındandır. Sebep ne olursa olsun 20. Yüzyılın en tanınmış bilim adamları arasında hâlâ onun adına rastlamak başa