Tarihte el-Ahkâmu’s-Sultaniyye adında iki eser yazılmıştır. Biri Maverdî (ö.450/1058), diğeri Ebu Ya’la’ya (ö.458/1065) aittir. Her iki müellif Hicri 4-5. asırlar arasında, Miladi 10. asırda yaşamıştır. Bunlar Abbasilerin sonlarına doğru halife Kadir Billah ile halife Kaim bi Emrillah dönemlerinde yaşamışlardır. Maverdi eserinin girişinde ismini vermese de halifenin emri üzerine yazdığını belirtir. Ahkâmu’s-Sultaniyye’lerin birinci konusu İmamet konusudur; bunun karşılığı Hilafet ve güncel ifadesiyle Devlet

Hukuk felsefesi, hukuka ilkesel bakmayı öğretir. Depremler, volkanlar, savaşlar ve kuraklık gibi kırılmalara sebep olan istisnaî durumlar olsa da ilkesel bakma asıldır. İstisnadan kural yapılmaz. İstikrar ilke ile oluşur. Ne kadar çok istikrar olursa o kadar iyidir. Bazı ülkelerde depreme dayanıklı binalar yapılması gibi ülkeler arasında saldırmazlık antlaşmaları da istikrara ve huzura katkıda bulunur. İlkeleri bilmek gerekir. Aristoteles Metafizik kitabında der ki, felsefe ilkelerin ilmidir. Usul de il

Allah’tan başka her şeyin bir öncesi vardır. Hukuk hüdayı nabit (kendiliğinden oluşan) bir şey değildir, ilk insan topluluğundan beri gelen bazı hukukî ahkam vardır. Toplum çoğaldıkça hukukî ahkam artmıştır. Bazı hükümler değişse de ilk şeklini az çok koruyan hükümler vardır. Kurban, hac vb. ritüeller gibi. Bazı ilkel ritüeller de bu cümledendir. Hukuk tekâmül eder. Temelde vahye dayalı hukuklar da tekamüle tabidir. Allah’ın tekâmül kanunu çok geneldir. Mitoloji uzmanlarına göre ilk toplumlar, insanın olup

Rasyonalist (Akılcı) kabul edilen Mu’tezile’nin doğuşu ve itikadî görüşleri üzerinde çok durulmuştur. Yeni müstakil çalışmalar yapılmıştır. Ancak onların fıkıh ve fıkıh usulüne ait görüşleri üzerinde pek durulmamıştır. Mutezileden Kadı Abdulcebbar (ö. 415/1025) ve Ebu’l-Huseyn el-Basrî (ö. 436/1044), fıkıh usulüne ait eserler yazmıştır. Onlardan önce Mu’tezile’nin kurucusu Vasıl b. Ata’nın (ö. 131/748) bazı fıkıh usulü kaidelerini ilk vazeden kimse olduğuna dair rivayetler vardır. Bununla birlikte, “Mu’tezi

İbadet özü itibariyle bazen bir dua, bazen bir dilek, bazen sığınmadır. İnsan bazen unutsa da bazı durumlarda onu koruması için güçlü bir yaratıcıya sığınmak ister, ebedi yaşamak için cennet ister. Bu sığınma ve istekler bazen dua ile bazen bazı şekiller ile olur. Bunlar ibadeti meydana getirirler. İbadet kulluk etmek demektir. Tarihte bazı Mısır kralları kendine insanları rükû ve secde ettirmişlerdir. Başka bazı krallar da kendilerine ibadet ettirmişlerdir. Ancak İlahî dinlerde ibadet sadece her şeyi yarat

Batıda mukayeseli hukuk alanında birçok ciddi çalışma yapılmıştır. Hammurabi yasaları ile Yahudi hukuku arasında özel karşılaştırmalar yapılmıştır. Roma hukuku ile diğer bazı hukuklar arasında karşılaştırmalar yapılmıştır. Umumi hukuk tarihi kitaplarında geçmiş hukuklar tanıtılırken bazı karşılaştırmalar yapılmıştır; bazı benzerliklerden söz edilmiş ve etkileşim iddialarında bulunulmuştur. İslam dünyasında mukayeseli hukuk alanında özel yapılmış çalışmalar azdır. Bazı eserlerde Roma hukuku ile Yahudi hukuku

Hz. Ömer denince adil halife hatıra gelir ve kendisi ile ilgili kitaplarda çoğunlukla onun menkıbevi kişiliği anlatılır ama onun ayetlere önceden muvafakat etmek gibi çok önemli bir meziyeti daha vardır. Hz. Ömer'in görüşlerine uygun inen, onun kanaatlerini onaylayan ayetlerin sayısı az değildir. İşte bunlara Muvafakat-ı Ömer adı verilir. Hiç şüphesiz Muvafakat-ı Ömer belli bir seviyesi gerektiren, felsefî açılım isteyen hassas ve derin bir konudur. Zira vakıayı görmeyen hayalî dar anlayışlarla hakikate ula

İslâm düşünce geleneği içindeki dikkat çekici ve etkileyici akımlardan biri olan Mutezile, akla ve insan iradesinin bağımsızlığına yaptığı vurguyla tanınan bir çok düşünür yetiştirmiştir. Bu düşünürler içinde Nazzam, Cahız, Kadı Abdülcebbar gibi bugün artık dünyanın her yerinden birçok araştırmacının ilgisini çeken isimler bulunmaktadır. Mutezile´ye toplu bir bakış imkanı da veren elinizdeki kitap, Mutezile´den onlarca düşünürün fikrî mirasından, onların temel bakış açılarını yansıtan aforizmaların derlenme