Bu kitapta iki meclisliliğe dönük teklifler ve bu alanda yaşanan tecrübe, Türk siyasal hayatının gelişimi içinde ele alınmıştır. Eser, Osmanlı Âyan Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu uygulamasını, siyasal hayatımızın farklı safhalarındaki konuyla ilgili tasarıları ve düşünceleridir. İkinci meclis, Kurtuluş Savaşı yıllarından 1924 Anayasası müzakerelerine, oradan 1946-1960 arası döneme, iktidarı sınırlandırmanın vasıtalarından biri olarak düşünülmüştür. Başta senato'ya büyük ümit bağlanmış, bu kurum sihirli bir

Osmanlı parlamentosunun çalışma yöntemleri ve gelenekleriyle ilgili bilgilerden yoksun bulunduğumuz açıktır. Meşrutiyet parlamentosunun on yıllık bir dönem içinde bu sürenin yarısı kadar fiilen çalışarak ilk kez çokuluslu bir devletin parlamentosu görevini büyük zorluklar içinde yürütebilmiş ve Türkiyenin çoğulcu siyasal hayatının simgesi ve başlatıcısı olmuştur. Tarık Zafer Tunaya Tunaya Hocanın belirttiği gibi Osmanlı Meclisi gerçekten ülkemizdeki çoğulcu siyasal hayatın bu anlamda başlatıcısı ve simgesi