Sanat derdini; doğurmak, dünyaya getirmek ile kıyas ederler. Sanat derdinin, kalbin derinliklerinde uyanarak bütün vücudu titreten ağrısı, Nevâyi için en şirin lezzet, ninni gibi teskin edici ve güneş gibi hayat ve sevinç bağışlayıcı bir güçtü. Bu sebeple samimi ve tabiî bir şevk ile kolayca yazabiliyordu. O, gerçek bir söz sihirbazıydı! Her türlü âsi düşünceyi, ruhun en ince ve en ele geçmez cilvelerini, gönüldeki hislerin dalgalanmalarını söz vasıtasıyla parlak şekilde tecessüm ettiriyor, katrede deryalar

Bir varmış bir yokmuş kadim zamanda künçıkar tarafta bir harikulade bala doğmuş. O yıl değil aydan aya ay değil günden güne gün değil saatten saate gelişip tez zamanda büyümüş. Büyümüş ve Şair diye nam kazanmış. Şair gülleri görse gül hakkında bülbülü görse bülbül hakkında iyiyi görse iyi hakkında kötüyü görse kötü hakkında şiir yazarmış. Yazınca da çok yazar çok yazınca da güzel yazarmış. Şairin yaşadığı yurdun padişahı başka bir padişahın kulu imiş. Şunun için başka yurdun padişahı Şair'in yaşadığı yurdu