Acâibü’l-Mahlûkat… Zekeriya bin Mahmud el-Kazvinî tarafından yazılan klasik eser… Bir âlemler ve varlıklar şehrayini. Hatta başlı başına bir kâinat tasavvuru. Tercüme yoluyla Türk diline kazandırılan eser İslâmiyet’in bezediği bir kozmoloji içerisinde gözün, yukarıdan aşağıya -en geniş manasıyla gökyüzünden yeryüzüne veya görünmeyenden görülene- doğru bakışıyla örülü. “Kitap, en zayıf mahlûklarla tamamlandı. Nitekim ilk önce en büyük mahlûklar ile başlamıştı. Arş Allah’ındır.” Cümleleriyle biterken varlıkla

Yazı, insanın kendisi için yaptığı yegâne iyilik. Yazdıkça insanlaşır insan. Yazdıkça yalnızlaşır da. Yazmak, bir hüner mi yoksa beceri mi? Herkes yazabilir mi? Yazmak için çok mu okumalıyız? Evet, yazı olmasaydı diye bir hayal yolculuğuna çıkılabilir ama hayal kurulabilir mi yazısızlığı düşünebilmek için? Yazmasaydım, çıldıracaktım diyen hikâyecinin bu sözü bazılarımıza abartılı gelebilir. Peki, yazabilseydiniz nasıl biri olabileceğinizi düşündünüz mü hiç? Bir filmde yazdığı için mahkûm edilen hatta akıl h

Okumak mı okumaya çalışmak mı? Ben okuyabilmek dedim çıktım işin içinden. Çok mu okuyorum, evet gereğinden fazla. Hiç okumayanlarla çok daha iyi anlaşıyorum. Hatta yarım asırdan fazla yaşamış birinin yaşı kadar kitaba gözleri değmemişse okumasının zararlı olabileceğini düşünüyorum. Ben okuyorum, mecburum; harfleri tanıdıktan sonra gazetelerin büyük puntolu yazılarını boyun damarımı şişire şişire okumaktan zevk alırdım. Dinlerdi ihtiyarlar okuduğum haberleri ve sevindirirlerdi ceplerindeki kuruşlarla. Sonra

Babamızın aslanım! ya da ceylanım!ı koltuklarımızı kabartırken eşek!i kılığımızı eğriltir. Hepsi hayvan, isim ve kelime... Nedir bizi halden hale sokan; babamız mı, hayvanlar mı yoksa.. yoksa kelimeler mi? Genelde dilin birimleri olarak düşünürüz ya kelimeleri, ben de öyle düşünürken benzeyenleri ve hiç benzemeyenleri gördüm. Benzer kelimelerin de aslında benzeşmediklerini tıpkı insanların birbirlerine hiç benzemedikleri gibi ama yine de turşucular, Fenerbahçeliler, gazeteciler, şairler, turşucu Fenerliler,

Anladık, eğitim şart. Peki, nasıl öğreneceğiz? Öğretmek de kolay. Anlatırsın, öğrenen öğrenir, peki ya öğrenemeyenler? Son cümlenin virgülden sonrası, öğretenleri çok ilgilendirmez, çünkü orası cısss! Düşünmek için kelimeler deriz hep. Aslında lazım olan kelimeler değil, kavramlardır düşünebilmek için. Kelimeler, kavramların sese, söze bürünüp dil diye görünen kısmından bir parçadır. Yetmez! Doğanın tabiatı, insanın dilinden düşüncenin evrenine taşınır. Dokuz koyun dediğimiz, bir koyun değil midir? Hımm...

Söylemek ve konuşmak... Konuşmak için büyümek yeterli, peki ya söylemek için? Şarkı söylemek, söz söylemek, doğru söylemek, hoş söylemek... Söylemek için söz, söz için irade, irade içinse emek... Hepimizin konuşmak için yeterince konusu var ve hiç durmadan konuşabiliriz. Söylemek için sözümüz var mı? Söz de yapılır mı demeyin! sözlenirken ağzımız kulaklarımızda olur da sözlü anlatım daveti gelince herkes önce siz buyurun deyip altın sükûta sığınır. Neden? Hayır, Çiçero'nunki konuşturmak. Malazgirt Ovasında

İsimler, dillerin süreçten çok sonuç ya da eylemden arta kalıp yeniden yeniden kullanılarak dilselleşmelerini pekiştiren unsurları olarak da düşünülebilir. Söylenmiş olan her şey Türkçede isimleşir ya da isim gibi işlem görür. Türkçede isimleri incelerken, diğer dillerin sözlüklerindekilerden çok fazla birden çok kelimeyle (öbekleşme) gösterilen isimlerin varlığı dikkatimden kaçmadı. Tek kelimeyle gösterilen isimlerin büyük bir kısmı diğer dillerden gelmiş olanlardan oluşurken öbekleşme yoluyla isimleşmiş o