Fıkıh, her tür beşerî davranışı düzenleyen kuşatıcı normatif bir yapı olarak, kendi tarihsel sürecinin hiçbir aşamasında yalnızca bir toplumun hukuk ihtiyacını karşılamak için var olmadığı gibi, pozitif düzeyde bir yetkiye bağlı olarak oluşturulmuş da değildir. Fıkıh, bir hukuk düzeni olmaktan daha geniş bir yapıyı temsil etmektedir. Fıkıh, bireysel ve toplumsal beşerî yaşamın tamamını, ilahî iradenin öngördüğü değer yargılarına göre düzenleme iddiasında olan, dar anlamda dinî, ahlâkî ve hukukî kurallar büt

Fıkıh, her tür beşerî davranışı düzenleyen kuşatıcı normatif bir yapı olarak, kendi tarihsel sürecinin hiçbir aşamasında yalnızca bir toplumun hukuk ihtiyacını karşılamak için var olmadığı gibi, pozitif düzeyde bir yetkiye bağlı olarak oluşturulmuş da değildir. Fıkıh, bir hukuk düzeni olmaktan daha geniş bir yapıyı temsil etmektedir. Fıkıh, bireysel ve toplumsal beşerî yaşamın tamamını, ilahî iradenin öngördüğü değer yargılarına göre düzenleme iddiasında olan, dar anlamda dinî, ahlâkî ve hukukî kurallar bü

Bir hukuk biliminden söz edilebilmesi, diğer bilgi alanlarında gerçekleşitirilecek bilimsel faaliyetlerde olduğu gibi, onun konusunu teşkil eden hukukun tanımlanmasını zorunlu kılmaktadır. Hukukun, son tahlilde, kendine özgü nitelikleri bulunan normlar bütününe indirgenebileceği kabul edilirse, hukuk normunun bir tanımı yapılmaksızın hukuk alanının kavranmasının mümkün olamayacağı da teslim edilmiş olur.

x

İslâm Hukuk Biliminde Norm-Amaç İlişkisi başlıklı çalışmamız bir hukuk bilimi incelemesidir. Bir hukuk bilimi incelemesinde, değerlendirmelerin bir olgu olarak hukuk, hukuk düzenleri ya da onlara ait mevcut normlar üzerinden yapılması gerekmektedir. Zira bilimsel bilgi, objektif düzeyde tanımlanabilir ve gerçeklik ya da geçerlilik açısından denetlenebilir nitelikte olmalıdır. Bu itibarla çalışmamızda norm-amaç ilişkisi, olması gereken değil, olan hukuk bağlamında ele alınmıştır. İslâm hukuk biliminin klasik