Eskerê Boyîk, di vê dem û çaxa me de, yek ji nivîskarên pênûsxurt û berhemdar ên Kurdên Qafqasan e. Deftera Kurdekî Penaber guldesteyek ji çîrokên wî ên tehmdar e. Her du çîrokên destpêkê - Deftera Kurdekî Penaber û Bihar – mîna du noveleyên dirêj jî dikarin bên xwendin. Çi ku di tehm, teşe, mantiq û avakarîya wan de hostetî û şopên novelîstan dîyar e. Her wiha temaya çîrokên di Deftera Kurdekî Penaber de wê enînivîsa reş a Kurdan a ku her tim arîşedarîyên nasnameyî, serpêhatîyên biêş ên Kurdên ku ji ber de

Ev berhema Eskerê Boyîk ji çîrok û fablên zargotinî pêk hatiye. Nivîskar, ev çîrok bi Kurmancîyeke dewlemend û bi zimanekî zelal ji nû ve pêşkêşî me kiriye. Taybetmendîya hevpar û herî girîng a gelek çîrokan şîret e. Her çîrokeke vê berhemê, şîreteke gelekî girîng û balkêş li meriv dike ku bivê nevê meriv di bin bandora xwe de dihêle. Ji ber vê taybetmendîyê jî dê çavkanîya van çîrokan ku nivîskar jê sûd wergirtiye kesine mamosta an jî têkilî perwerdeyê bin.

Êzdîxana min, hêsîrxana min Dinê da bûyî derdekî mezin, Ketî dilê min, Ketî dilê min. Derd î, ku tucar nayê bîrkirin, Jan î, ku tucar nayê kerrkirin, Hêsir î, dewsê zihabûn nabe, Kenê kuști yî, ax șabûn nabe, Du‘a yî, Ez ê du‘ayê kê bikim? Nifir î, Êzdî dibêjin: “Nifir gune ye”, Nifiran nakim... Baxçê gulan î, gul stûxar in. Refê teyran î, melûl û jar in...

eskerê boyîk, di çîrokên xwe de, him bûyer ji xezeba şîroveyê xelas kiriye, him xwendevan ji guhdarîkirina çîrokên do. awireke modern li zimanê rojane zêde kiriye, û bi zimanê rojane berê me daye tabloyên zindî, ku qewmîn û zirrbobelatên ecêb di nava xwe de dihewîne. di çîrokên wî de, bûyer ne li do ne. zindî ne, û di vê gavê de, li ber çavên me diqewimin. na, na, em bi xwe jî di nav de ne. heta bi ruhê me jî dişewite, û em bi bêhna ruhê xwe'y birajtî dihesin.

Mêrgesor welatekî xweş,zengîn û bedew e. Ji aliyê çavpanan ve hatiye dagirkirin. Ji zilma dagirkerênhov gelê wê bêzar e. Welat xirab û talan dikin, gund û bajarandiedimînin, daristanan dibirin, dişewitînin, lawiran qir dikin. XiyanetêMêrgesor hildaye, bêtifaqî bûye jehr, ketiye nava xelkê, li seranserê welêtbelav bûye. Lawê şivên Bahoz kudi nav lawirên daristanên çiya û baniyên Mêrgesorê de mezin bûye, dijî vêhovitî û neheqiyê radibe. Bahoz di nava gelek qezî û cêribandinên pirr zehmetre derbas dibe û Mêrg