Bu çalışmamızı bütünüyle inceleyenler görecektir ki peygamberimiz Hz. Muhammed ile onu izleyen Dört Halifenin şahsında sergilenen idare ve muamelat konularındaki düzenleme ve uygulamaları, insanoğlunun ulaşabileceği en modern yönetim anlayışına ışık tutacak nitelikte ve mucize çapında örneklerdir. Burada şu kadarına işaret edelim ki Hz. Peygamber, yönetimin; dinilik-ilahilik iddiasıyla değil; sivil devlet-beşeri yönetim gibi, haddini bilme erdemini yansıtan mütevazı anlayışla yapılmasını öğretmiş ve Müminle