Kullanılan dil açısından İslam toplumunun homojen diyebileceğimiz yapısı, hicri ikinci asrın ortalarından itibaren çeşitli faktörler nedeniyle değişmiş, bu değişim dile, dolayısıyla Kur'an'ın anlaşılmasına da yansımıştır. Bu durumu hisseden müfessir ve dilci alimler, lafızların anlamını ve dilin kurallarını belirlemek amacıyla çalışmalar yapmış, bu çalışmaların sonuçlrı tefsire yansımış; garibü'l-Kur'an, meani'l-Kur'an, vücuh-nezair ve i'rabü'l-Kur'an adıyla birçok eser telif edilmiştir. Bu tür eserlerin ya

Klasik sözlükleri sadece kelimelerin karşılığını sıralayan birer kaynak olarak değerlendirmemek gerekir. Kelimelerin manasını vermekle yetinenler bulunmakla birlikte, ayetlerin anlaşılmasına katkı sunan rivayetlere, tarihî arka planın resmini çizen bilgilere, kıraat farklılıklarına ve bunun sonucunda ortaya çıkan alternatif manalara ve hem sözcük hem de cümle düzeyinde dilbilimsel tahlillere yer veren geniş kapsamlı sözlükler de mevcuttur. Ayrıca mucemlerin müelliflerinin dünya görüşünü, ideolojisini ve mez