Orhan Koçak, 1997 yılının Ekim ayından 2009 yılının Aralık ayına dek istikrarlı olarak çıkan, kapandığı güne dek genel yayın yönetmenliğini üstlendiği aylık kitap ve eleştiri dergisi Virgül’ün ilk sayısını şu sözlerle açmıştı: “Virgül’ü şöyle tanımlamak isteriz: Okunmuş gazetelerle birlikte atılmayacak bir kitap dergisi. Günü geçtikten sonra da okunacağını varsaydığımız bir dergi. Niçin çıkarıyoruz Virgül’ü? Okura yol göstermekten çok, kitaba bir eleştirel bağlam kazandırmak için. Bu ülkede başka kitap derg

İÇERİK TANITIMI: Son yirmi yıl içinde çıkan ve beni etkileyen bazı romanlar ve öykü toplamları üzerine yazmaya başlamıştım, bunları belli bir tema üzerinden birbirine bağlamayı aklımdan geçirmeden. Ama yazdıkça hep belli bir soruna doğru çekildiğimi hissettim. Sonra bu sorun dikkatime el koymaya başladı ve artık başka kitapları da bu gözle okur oldum. Bu kitapların ortak noktası belirli bir kaygıydı, bazen alttan alta sürüp giden bazen de görünür bir “telaş” veya “mecburiyet hissi” biçiminde romancıyı / öyk

Bahisleri Yükseltmek Kopuk Zincir Tehlikeli Dönüşler Polemikler

Türkiye’nin önde gelen eleştirmenlerinden Orhan Koçak’ın güçlü kavrayışı ve zarif üslubuyla kaleme aldığı Modern ve Ötesi: Elli Yılın Sanatına Kenar Notları, yirminci yüzyılın ortasından bugüne modern sanat üzerine düşünmek için nadide bir kılavuz. Sanatçıların benzeri görülmemiş bir özgüven kazandığı, yepyeni bir özgürlük ve deney hissiyle ürettiği 1950’lerden başlattığı bu kitabında Koçak, konuların, tekniklerin ve üslupların ötesinde, kronolojik bir sıra içinde sanatın hareketini, tarihsel dönüşümleri

İncitmemek önemlidir, asgari bir zarafet gerektirir. Ama incinmemek çok daha önemlidir, zarafetin ötesinde çok daha işlevsel: Biz incinmiş olanlar, bizim incittiklerimiz, ancak incinmenin ötesinde de süregiden bir söyleşi alanında, evet bir polemik zemininde denkleşiriz, ancak o tümsekli ama yine de yatay zeminde kendi önerimizin hakkını arayabiliriz. Çoğu zaman da, bizim önerideki bir gıdım doğruluğun karşı tarafın düşüncesinde içerilip bir düzey yükseltilmiş olmasıyla avunuruz. Avunmak mı dedim? Başka gur

Neden Oryantalizm'e uzaktan veya yakından benzeyen bir kitabın altında bir Türk'ün imzası yok? Cemil Meriç, Edward Said'in kitabını Türkiyeli okura bu yakınmayla sunar. Meriç, Said'in Şarkiyatçılık kitabı karşısında duyduğu imrenmeyi de saklamaz: 1960'lardan sonra böyle bir kitap yazmayı ben de çok isterdim... Said'in kaynaklarından çoğu benim de zaman zaman faydalandığım kitaplar. Ama böyle bir terkibi yine de başaramazdım. Gerçekten de gergin ama doğurgan bir terkibin ürünüdür Şarkiyatçılık: Auerbach, Spi

Turgut Uyar'ın yapıtına hasrettiği Bahisleri Yükseltmek kitabının yazarı eleştirmen Orhan Koçak ile Express dergisinden Yücel Göktürk, kitabı bahane ederek Uyar üzerine A'dan Z'ye söyleşiyorlar. Şairi olduğu kadar çağdaşlarını, yakın arkadaşlarını da anlatan, kumarbazlıktan girip varoluşçuluktan çıkan, Lacan'dan Oğuz Atay'a, Can Yücel'den Gezi'ye, simyadan siyasete uzanan renkli ve gerilimli bir konuşma. GÖKTÜRK Bahisleri Yükseltmek'te Uyar'ın iki gizli öznesi olduğundan bahsediyorsunuz: kumarbaz ve simyacı

İkinci Yeni hareketinin başlatıcılarından Turgut Uyar'ın en çok yankı bulmuş denemelerinden biri, Efendimiz Acemilik başlığını taşır. Uyar, kazanılmış ustalıklarla yetinen şairleri eleştiriyordu burada. Ama yazıdaki bir cümle, ne yayımlandığı dönemde ne de daha sonra dikkat çekti: Kendilerini yeniden icat edemediler, diyordu Uyar, önceki kuşağın şairlerinin büyük çoğunluğu için. Bu söz bütün İkinci Yeni projesinin de özünü verir: şairin ve şiirin kendi kendini doğurması. Uyar'ın şiirinin kaderine başından

Bir: Yusuf Atılgan'ın 1959 tarihli Aylak Adam'ı. Sonra üç: Ayhan Geçgin'in üç romanı, Kenarda, Gençlik Düşü ve Son Adım. Orhan Koçak, kentin içinde dönüp dolaşan, bakınan, arayan, kendini bir yere ait hissetmeyen, bunu arzu da etmeyen (yoksa eden mi) modern zaman aylağına eşlik ediyor, ona nüfuz etmeye, anlamaya çalışıyor. Atılgan ile Geçgin'in kitaplarını birlikte okuma girişimi basit bir karşılaştırma değil. Tıpkı tarihin inşaasında olduğu gibi, yeni eserlerin varlığında eskisinin de neredeyse bütün anlam

Bu kitap; Orhan Koçak'ın dördüncü şiir kitabıdır... Koçak; kendi yaşam yürüyüşünün pratik soyutlaması olarak karşımıza çıkan şiirlerinde, insan odaklıdır. Sözcükler kimi zaman yüreğinin titremesinde aşk dizelerine dönüşüp şiir olur, kimi zaman günlük yaşamın velvelesi içinde duyumsadığı acının ve ağrının sözcükleridir, onun şiir atı... Ülke realitesinin içinde gezinir ve sosyo-politik denklemdeki kepazelikleri de hicvetmeyi unutmaz... Dolayısıyla, Orhan Koçak'ın; her dizesi insan odaklı şiirlerinde, günlük

Orhan Koçak'ın 2011'de yayımladığımız, Turgut Uyar şiirini konu alan Bahisleri Yükseltmek kitabı ilgili okurlarımız için tam bir armağandı: Sırada Kopuk Zincir var. Kitap Koçak'ın 1993-2011 yılları arasında şiir üzerine yazdığı 19 makaleyi bir araya getiriyor. Nâzım Hikmet, Melih Cevdet Anday, Oktay Rifat, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Behçet Necatigil, İlhan Berk, Ece Ayhan, Süreyya Berfe, Mehmet Taner, İzzet Yasar, Abdülkadir Budak, Enis Batur, Haydar Ergülen, Mahmut Temizyürek, Komet, Necmi Zekâ ve Bedirhan Top

santralİstanbulda 8 Eylül 2007-29 Şubat 2009 tarihleri arasında gerçekleşen Modern ve Ötesi sergisi kapsamında hazırlanmış bu kitap, Türkiyede son elli yılın sanatının bir dökümünü vermeyi amaçlıyor. Bazen eskinin yeniyi, bazen de yeninin eskiyi doğurduğu bu süreçte, belirgin geçişler ve zaman aralıkları tespit etmenin son derece zor olduğu düşünülürse, Orhan Koçak modernin ve ötesinin bir değerlendirmesini yaptığı bu çalışmasında, elli yılın sanatını üslup veya temalara göre değil de kronolojik bir yaklaş