Avrupa 1492’de yeni dünyayı keşfeder ve bir modernleşme-sömürgeleştirme sürecinde onu hızla farklılaştırırken, kendisini ve dünyanın geri kalanını değiştirip yeniden düşünmeye çalışır. Bir yanıyla tüm zamanların fatihlerini, diğer yanıyla özgürlük yanlılarını temsil eden “modern insan” doğar ve büyür. Bu sürecin pratikte ve teorideki öncüsü İspanya’dır. XVI. yüzyıl başlangıcından XVII. yüzyıl ortalarına uzanan Altın Çağ, bu ülkenin felsefe, edebiyat, sanat, dinî düşünce alanlarında görkemli bir çıkış yaptığ

İÇERİK TANITIMI: Elinizde tuttuğunuz bu kitap, tükenmiş olan “Edebiyat, Hukuk ve Sair Tuhaflıklar” adlı derlemede Cemal Bâli Akal ve Yalçın Tosun’a ait olanlardan ve onlara eklenmiş altı yazıdan oluşuyor. Edebiyat ve hukuk, “Sözün İkiz Çocukları” onlar… Aralarındaki ilişki yüzyıllar öncesinden bu yana araştırılıyor, üzerine düşünülüp eserler veriliyor. Bazen düşman kesiliyorlar birbirlerine, anlayamıyorlar. Bazense beklenmedik bir yakınlık duyuyorlar, kan çekmesi misali. Sonra geçiyor ama. Çünkü ne kada

Spinoza ve Sürekli Demokrasi, yaygınlaşmaya hep açık bedensel-zihinsel özerklikleri, bunlara denk düştüğü için sınırlanması saçmalık olan bir ifade özgürlüğünü, göç sorununu içeren bir iletişim hakkını ve bunların sürekli devinimini anlatır: Tabiatla özdeşleşen sonsuz “bir” demokrasi. İfade özgürlüğü, özerklik ve göç sorunları 2004’te yayımlanan Varolma Direnci ve Özerklik’te ele alınmıştı. Bu kitabı, Akal’ın Spinoza üzerine aynı fikri taşıyan bazı metinlerinin bulunduğu Kimlik Bedenin Hapishanesidir başl

İÇERİK TANITIMI: Biyolojik evrim ya da kısaca adlandırıldığı şekliyle evrim, yeryüzündeki canlıların belli mekanizmalar dâhilinde değişip dönüşmeleri olgusunu ifade eder. Bu içeriğiyle evrim, bir kuram değil bir olgudur. Bu olgu tarihin çok erken dönemlerinden bu yana farklı düşünürler tarafından gözlemlenmiş, anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Evrim olgusunu yönlendiren başlıca mekanizmalardan birisi olan doğal seçilimin Charles Darwin tarafından ortaya konulması, bu düşünsel hattın önemli aşamalarından biri

... her despotizmde mutlaka olduğu gibi, bu tür düzenlerin savunucuları, hasımlarının hesabını görmek için hukuku bir karikatüre dönüştürürler. Elbette hukuk hep bir sosyal yapılanmanın hukukudur, otonom değil heteronomdur. Tarih boyunca eşitsizliklerin üstüne oturur. Ancak baskı dönemlerinde bu eşitsizlikler gizlenemez olur. Hukuk genelde ondan beklenen görece otonomiyi bütünüyle kaybeder, meşruiyet perdesi ardındaki güç ve şiddet tüm çıplaklığıyla öne çıkar. O zaman yargılama da, sayısız örneği tarihte gö

Zehra Çiğdem Özcan ve Cemal Baki Akal hukuktan sinemaya aralanan aykırı kapıyı açıyorlar. Yasa,yargı, adalet, eşitlik, ifade özgürlüğü, ataerkil baskı, ırkçılık, ayrımcılık, geçmişle yüzleşme... üstüne yoğunlaşarak, ideal bir hukuk anlayışının tökezlediği filmlere öncelik veriyorlar. Özcan’ın deyimiyle, delilsiz gözaltılar, tutuklamalar ve yargılamaları, atomu parçalayan fizikçi ciddiyetiyle bir çocuğu bile güldürecek iddiaları ortaya atanları, sıradan bulguları cinayete, örgüte ve komploya aynı ciddiyetle

Spinozacı neşe, etiği ve felsefeyi bir mutluluk arayışı ya da mutluluğun inşası olarak algılayan klasik esine sahip çıkarken, halklar ve kültürlerin, onlarla birlikte diller, anlamlar ve dünyaların yok edilişinde, her türlü eziyet, kıyım ve kırımda, nefretin önemli rolünü vurgulayan radikal bir tarihi-siyasi gerçekçilikten uzak durmaz. Spinoza'nın etiği, siyasi Spinozacılık'la aynı biçimde özgürleştiricidir. Kederi, hurafeyi, zulmü, güçsüzlüğü titizlikle eler: İnsan hayatında ve halkların tarihinde varolan

Cemal Bâli Akal Beyaz Perdede Kirli Yargılamalar'da, sonunda hep iyileri aklayıp kötüleri cezalandıran "tatlı su" hukuk filmlerine karşı, "buyurun, adaleti buradan yakın!" diyor. Bazen çok erken bazen de çok geç gelen adaletin bir türlü tecelli edemediği yargılama filmlerinin izini sürüyor. Nasıl alındığı pek akla getirilmeyen "itiraf"la duruşma başlamadan verilmiş karara dayanan ve kamuoyunun önüne attığı günah keçileriyle ellerini temizlemeye çalışan bu "kirli" yargılamalarda; Danton, Jeanne d'Arc, Dreyfu

Hukuk nedir? Cevap fazlasıyla açık ve basit gibi görünüyor. Oysa Cemal Bâli Akal'ı tanıyan okuyucular, bu kitapta "hukuk şudur ya da budur" gibi beylik cevaplara yer verilmediğini tahmin etmiş olmalılar. Bu tahminlerinde de haklılar. Benzer sözcüklerin tarihte hiç değişmeden kalan benzer anlamlara sahip olduklarına ilişkin inancın, insanı kolaycı çözümlere yönelten vahim bir hata olduğunu gösteriyor ve ezberci "bir" hukuk tanımına karşı çıkıyor Akal. Ve yine kendisinden bekleneceği gibi, bir yandan hayatın

Spinoza hukukçuya ne söyler? Hukuk literatürüne göz atılırsa, birkaç istisna hariç, yukarıdaki sorunun cevabı bellidir: Hiçbir şey! Yine de biraz gayretle literatürdeki boşluğun gerçek bir yokluğu karşılamadığı ve Spinoza felsefesinin hukuk kuramında önemli bir yeri, daha doğrusu yerleri olduğu görülebilir. Buna karşılık, felsefeciler de çoğunlukla hukuk konusunda tabii hukukçu bir yol izlerken hukuk kuramcılarına pek ilgi göstermezler. Oysa hukuk kuramı hukuk hakkında idealist yaklaşımlar ya da ezberlerden

Hukuk ya da Kukla Tiyatrosu. Edebiyat ve Hukuk Yazıları, hukuk antropolojisi ve Spinoza düşüncesi üzerine eserler vermiş olan Cemal Bâli Akal'ın, Burası Tanzanya mı, Karanfilden (2011) sonra yayımlanan ikinci deneme kitabıdır. Yazar bu derlemede Sofokles, Euripides, Shakespeare, Cervantes, Swift, Sade, Büchner, Stendhal, Dostoyevski, Melville, Kafka, Conrad, Barrie, Musil, Camus, Faulkner, Koestler gibi devlerin eserlerinde dolanarak, edebiyatsız bir hukuk kavrayışının sadece fakir değil, bazı hukukçular bu

Bu derlemede, siyaset bilimine ve bazı hukuk dallarına göre özerkleştirilmiş bir Devlet Kuramı çerçevesinde, 20 kaynak metin bir araya geliyor. Tarihi, siyasi, sosyolojik, antropolojik, psikanalitik ve hukuki yaklaşımlar içeren çalışmaların ortak özelliği XX. yüzyılda yayınlanmış olmaları. Ünlü kuramcıların kaleme aldığı metinler, derlemeyi belirleyen seçim açısından bir ilki oluşturdukları gibi, dilimize de ilk kez çevriliyorlar. Geçen yüzyılda devletin nasıl düşünüldüğünü kavramak için bir başvuru kitabı:

Modernitenin başlangıcında döneminin tartışmasız en büyük hukukçusu ve felsefecisi, Tabii Hak ve İletişim kuramının yaratıcısı, modern tabii hukukun ve insan haklarının ilk sistemli savunucusu, bazılarına göre uluslararası hukukun fikir babası, Altın Çağ Salamanca Okulu'nun öncüsü, çağdaşlarının deyimiyle Salamancalı Socrates ya da Eşsiz Hoca Francisco de Vitoria, zaman içinde yalnızca dünyanın bir felakete sürüklendiği dönemlerde hatırlanır oldu. Hep gündemde kalması gereken, Modernite kadar onun sonrasını

Avrupa 1492´de yeni dünyayı keşfeder ve bir modernleşme-sömürgeleştirme sürecinde onu hızla farklılaştırırken, kendisini ve dünyanın geri kalanını değiştirip yeniden düşünmeye çalışır. Bir yanıyla tüm zamanların fatihlerini, diğer yanıyla özgürlük yanlılarını temsil eden "modern insan" doğar ve büyür. Bu sürecin pratikte ve teorideki öncüsü İspanya´dır. XVI. yüzyıl başlangıcından XVII. yüzyıl ortalarına uzanan Altın Çağ, bu ülkenin felsefe, edebiyat, sanat, dini düşünce alanlarında görkemli bir çıkış yaptığ

Bu araştırma, devleti beş yüzyıldır var olan bir siyasi iktidar tipi sayarak, topluma, devletin penceresinden değil, siyasi iktidar kavramından bakıyor. Siyasi iktidar, Yasa'yla onun uygulanması arasındaki ilişkidir. Bu ilişki toplumdan topluma farklılaşırken, toplum tiplerini de birbirinden ayırır. Cemal Bâli Akal, İktidarın Üç Yüzü'nde devlet kuramı, siyaset kuramı, siyasi tarih, kamu hukuku, siyasi ve hukuki antropoloji alanlarında dolaşıyor.

"Bu araştırma, devleti beş yüzyıldır var olan bir siyasi iktidar tipi sayarak, topluma, devletin penceresinden değil, siyasi iktidar kavramından bakıyor. Siyasi iktidar, Yasa'yla onun uygulanması arasındaki ilişkidir. Bu ilişki toplumdan topluma farklılaşırken, toplum tiplerini de birbirinden ayırır." Cemal Bâli Akal, İktidarın Üç Yüzü'nde devlet kuramı, siyaset kuramı, siyasi tarih, kamu hukuku, siyasi ve hukuki antropoloji alanlarında dolaşıyor.

Spinoza dini önderliğe, etnik yapılanmaya, cemaat baskısına, ahlak hocalarına ve kurtarıcılara, azınlık ya da çoğunluk hakimiyetine, seçkinci ya da popülist yönetime, hatta toplumdan ayrılmış bir yönetim fikrine karşıdır. Toplumun, mümkün olan en yaygın biçimde, kendi kendine düzenlenmesini ister. Alternatifi bulunmayan tabii bir rejim olarak Demokrasi´yi, sınırsız bir çeşitlilik içinde eşitlenmiş insanların düşünsel ve bedensel özerklikleri üstüne oturtur. Kişisel özerklik alanıyla Yasal alanı kesin olarak

Baruch de Spinoza, 17. yüzyıl Avrupasında, dinin sosyal hayatın her alanındaki normları belirlediği bir dönemde ifade ve din özgürlüğünün gerekliliğini dile getirmiş, bu özgürlüğün en büyük güvencesinin de demokrasi olduğunu ifade etmiş bir düşünür. Spinozanın 400 yıl sonra günümüzde hâlâ tartışılan ve anlaşılmaya çalışılan bir düşünür olmasının nedeni, özgürlük ve demokrasi bağının kurulduğu o günden bugüne hâlâ çok fazla yol alınmamış olmasıdır. İfade özgürlüğü de dahil özgürlüğün sağlanması için demokras

Ulus Baker Kullanışlı Bir Felsefe: Spinozacılık adlı makalesinde Spinoza o kadar günlük hayat içindedir ki, onu okuyup anlayamadım demek insanın düşünme gücünün ne kadar örselendiğini dışa vuracak kadar büyük bir felakettir der. Her ne kadar insanın düşünme gücünün henüz örselenmediği bir çağın (anın, ama tekiller için değil) varlığını kabule dayanan bu saptamaya katılmakta güçlük çeksek de Spinoza felsefesi ile karşılaşmanın felaketle ilişkisi çarpıcıdır. 2009 yılında, dünyadaki önemli felsefecilerin de ka

Spinozanın Teolojik-Politik İncelemesi yüzyıllardır büyük tartışmalara sebep oldu. İfade ve düşünce özgürlüğünün en büyük savunusu olma özelliğini taşıyan bu kitap derinlenmesine tartışılmayı hak ediyor. İstanbul Bilgi Üniversitesinde, 14-15 Kasım 2008 tarihleri arasında düzenlenen Spinoza Günleri sempozyumunda yapılan sunumlar, Teolojik-Politik İncelemenin farklı yönlerini ele aldı. Cemal Bâli Akal, sempozyumda yapılan sunumları derleyerek sempozyuma katılamamış okurlara da bu tartışmayı taşımayı amaçlıyor