Gönlüne bilim merakından başka bir ilgi görmemiş Suphi Bey, bu ilgisini tatmin için dünyanın en kuzeyine gitmeye karar verir. İnsanlar arasında adı zaten deliye hazır olan bu bilim âşığının, o dönem için biraz Donkişotvari sayılabilecek bu yolculuğunda ona eşlik edecek bir Sancho Panza da hazırdır: Hicabi Bey. Artık yapılması gereken tek şey rotayı kuzeye ayarlayıp sürekli yol almaktır. Bu yolculuğa türlü tesadüflerle beraber yine bir bilim âşığı İngiliz kız da karışınca gönüllerde bilim aşkının yanında baş

1789 Fransız İhtilali'nden sonra Avrupa'da siyasi ve toplumsal çalkantılar son bulmamıştı. 1848 Devrimleri'ne gelinirken kıtada, protestolara, grevlere, başkaldırılara yol açan siyasi gelişmeler yaşanıyordu. Avrupa'da Fransa, Fransa da ise gençler başaktörüydü tüm bu gelişmelerin. Gustave Flaubert'in kendi hayatından esintileri de taşıyarak- bu dönem gençliğinin ayrıntılı bir panoramasını sunduğu “Bir Delikanlının Hikâyesi”, genç hukuk öğrencisi Frederic'in 1840 yılının Eylül ayında yaptığı bir gemi yolcul

Büyük aslan avcısı Tartaren, Fransa’nın güneyinde küçük bir kent olan Taraskon’da yaşamaktadır. Şöhretine şöhret katmak için bu Fransız Don Kişot, serüven aşkıyla yanıp tutuşarak Afrika’ya aslan avına çıkmaya karar verir. Cezayir’de günlerini aslan aramakla harcarken başından türlü komik olaylar geçer. Kahraman Tartaren’in Taraskon’a dönüşünde beraberinde getirdiği şey ise hiç de öyle avlanmaya değer bir şey değildir! Natüralizm akımının temsilcilerinden Alphonse Daudet’in ince ve zekice bir alaycılıkla ka

İlk kez 1846 yılında yayımlanan Kuzin Bette, Balzac’ın en önemli romanlarından biri olup, birçok eleştirmen tarafından da yazar için bir dönüm noktası sayılmıştır. Balzac romanı, ölümünden üç yıl önce, aralıksız iki ay boyunca çalışarak kaleme alır. Romanın geçtiği 19. yüzyıl Fransa’sı, toplumsal ve ekonomik büyük değişimlerin yaşandığı, paranın ve satın aldıklarının her şeyin önüne geçtiği bir yerdir ve elbette Hulot ailesi de bundan nasibini alır. Romana adını veren Kuzin Bette, çirkin ve

Émile Zola’nın Rougon ve Mcquart serisinin ikinci kitabı olan Ölüm, yazarın kitabın ön sözünde de belirttiği gibi, doymak bilmeyen arzuların romanı... Yolsuzluklarla, türlü dalaverelerle zenginlik ve itibar kazanan Aristide, güzeller güzeli eşi Renée ve ilk eşinden olan oğlu Maxime’in çevresinde geçen roman, dönemin ruhunu ve toplumsal yozlaşmayı da başarıyla yansıtıyor. Giysileriyle, yiyecekleriyle, evleriyle, eğlenceleriyle, bireysel ve toplumsal ilişkiler en ayrıntılı şekilde tasvir edili

Ahmet Mithat Efendi’nin Oscar Mişon’un “Aşk ve Galvanoplasti” isimli makalesinden etkilenerek kaleme aldığı Fennî Bir Roman Yahut Amerika Doktorları’nda, Amerika’nın Farrest isimli eyaletinde bir doktor olan Gribling, kendisini tıp tahsilinden sonra kimya ve fizik alanlarında da ilerletir. Doktor Gribling’in en önemli özelliği galvanoplasti sanatıyla ilgilenmesi ve buna yenilikler getirmesidir. Giribling’in komşusu olan Doktor Bovlay da hasta muayene ederek mesleğini icra etmek yerine deneylerini ve de

Nihat Bey’in konağına evlatlık olarak giren Nimetşinas ile evin efendisinin tacizlerine maruz kalan Neriman karakterleri üzerinden Hüseyin Rahmi, evlilik kurumunun aksak yanlarını şiddetle eleştiriyor. Neriman, evin hanımına olan hürmetinden dolayı eserde “iffet”i temsil eder. Eşinin üzerine ikinci bir evlilik yapan Şuayip Efendi de daha sonra öğreneceği üzere oğlunun eski sevgilisini eş edinir; bu çapraşık aile yapısı âdeta cehenneme dönüşür. “Siz namusluluğun aynalı, oyuncaklı, süslü tasması altın

Rüzgâr çıkınca denizin dalgalanacağı, tan açınca güneş doğacağı nasıl basit bir tabiat işi ise Şemi ile Sadri’nin gözlerinin karası tamamıyla kayboluncaya kadar süzgün bakışlar ile bakmalarından mürebbiye bu iki genç tarafından kendine muhabbet ilan edileceğini işte öyle anlamıştı. Hatta yalnız anlamakla da kalmayıp güzelliğinin ışığı etrafında dolaşan bu iki aşk pervanesini birbirine çarptırmadan idare edebilmek için ustaca bir de plan hazırlamıştı. Anjel’in planı pek derindi. O kadar ki bazen en usta bir

İki eserin bir araya getirildiği bu kitapta, ilk eser, pek çok zaman yazdıklarıyla Batılı yazarların İslam ve Osmanlı’ya karşı ön yargılı fikirlerini çürütmeyi amaçlayan Namık Kemal’in, “İslam’ın ilme engel olduğunu, Müslümanların İslam’dan kurtulmadıkça ilerlemelerinin mümkün olamayacağını” ileri süren Fransız düşünür Ernest Renan’nun 1883 yılında Sorbonne Üniversitesinde verdiği “İslam ve İlim” başlıklı konferansa ve bu isimle yayımladığı kitaba karşı İslam’ı savunan bir müdafaanamesidir. Ayrıca eser içe

“Hoştur köftehor. Dinle hanım: Başta tepesi dokuz kapsüllü şıllık fes... Tepeden yanağın üstüne doğru tarakla terbiye edile edile yatırılmış altın kuş kanadı açık kumral saçlar, fazlalığı tamamıyla tıraş edilerek burnun altında bir pimdik bırakılmış minimini, gıdıgıdı bıyıklar...” “Aman, sus! İçim gıdıklandı.” “Beyaz ablak çehre... Pembe yanaklar... Ateşli dudaklar... Şahane ela, sev beni seveyim seni, fıldır fıldır çekici gözler... Osmanlı nüfus tezkeresinde hiç düzeltme yok. Natürel yaşı y

Ahmet Mithat Efendi, din değiştiren iki Fransız’dan Vikont Alphons Duran ve Polini Heyder’in Müslümanlığı kabul etmelerinin ve aşk yoluyla kesişen yollarının ilginç öyküsünü anlatıyor. Bu birliktelikle birlikte sır kalan Demir Bey’in hikâyesi de açığa kavuşurken kaderin hayatın akışını nasıl değiştirebildiğini de gözler önüne seriyor. İnsan bir meselede ne kadar ümitsizliğe düçar olursa olsun, kesinlikle bir ümit köşeciği, az da olsa, yine ümide vesile olur. İdama mahkûm olan caninin cellat önünde baş eğmes

Hayretler içinde etrafımıza bakıyoruz. Neredeydik? Nereye çıktık? Ve nereye döneceğiz? Yüz yıl yaşayanlar bu muammaların uçlarını bir araya getiremiyorlar. Bu büyük soruların karşısında aksakal da kundak kadar cahil. Gerimizde ve önümüzde geçilmez iki sınır var: öncesizlik, sonrasızlık. Bu sınırda bilim ve düşünce duruyor. Beyin, topaç gibi dönerek bulamadığı, tanıyamadığı bir var sayılan kuvvetin büyüklüğü karşısında korku titremeleriyle secdeye yatıyor. Bu geliş gidiş nedir? Hiçliğin derinliğinde tertemiz

Ahmet Mithat Efendi, Fransa’da askerlik yapan Salpetre ile eşi Josephine’in hikâyesini anlatıyor “Cinli Han” kitabında. Josephine’e âşık olan Laroche, onu kaçırır ve Salpetre ise eşini aramak için yollara düşer. Onu ararken girdiği bir yerde cinler olduğu ve bu yerden herkesin korkup kaçtığı rivayet edilir. Salpetre “Cinli Han”da işin aslını ortaya çıkarır ve burasının adı artık “Uğurlu Han” olur.

Okumak için Paris’e giden Meftun Bey, öğrenimini tamamlayamadan yurda dönmüştür. Bu Paris günlerinden kendisine ne sağlam bir eğitim ne zengin bir kültür ne de dört başı mamur bir dünya görüşü kalmıştır. Sadece gittiği ülkenin kültürüne hayran kalmış, kendi benliğini unutacak kadar bu kültüre bağlanmıştır. Bu yüzden de İstanbul’daki yaşantısını alafranga kültüre göre tanzim etme sevdasına düşmüştür. Ancak bunu da elini yüzüne bulaştırmış, tam manasıyla bir Batı özentisi olup çıkmıştır... Edebiyatımızda doğa

Romanlarında mizah ögelerine sıklıkla yer veren Hüseyin Rahmi’nin bu eseri, daha çok dram barındırmasıyla diğer eserlerinden ayrılır. Yazar, “Cehennemlik”te akla kazınacak ibret vesikaları sunmaktadır. En küçük bir mikroptan dünyasını değiştireceği vehmine kapılan ihtiyar Ferruh Efendi, kendisine gençlik aşılasın diye genç bir kadınla -Cazibe Hanım- evlenmişti. Kardeşi Ferhunde Hanım ise kendinden oldukça yaşlı Sabri Bey ile evliydi. Bu iki ihtiyar adam, genç karılarından gençlik aşısı beklerken Cazibe ve F

Hüseyin Rahmi, “Ben deli miyim?” sorusuyla karakterini akıllıya çıkarıyor. Akıllılar mı deli, deliler mi akıllıdır? İnsan evirildikçe delilik denen çizgiye yaklaşmaya ve bu yaklaşma ile birlikte kendisini akıllı bir insan olarak tanımlamaya başlıyor. Şadan ve Kalender Nuri, “deli” yahut “yarı deli”dirler. Onların maceraları, davranış ve konuşmaları ile Hüseyin Rahmi, toplumu, sosyal yaşantıyı ve ahlakı “delicesine” sorguluyor. Öyle ki Şadan karakteri yazarın ve kitabın yayıncısı Karaosmanoğlu Fevzi Lütfi’ni

Yanlış “Batılılaşmanın” bir örneğini veren Hüseyin Rahmi, Acı Gülüş’te bireysel zevklerinin peşinden koşan Kenan’ın bir metrese kapılarak saadetli evliliğini yıkıp kendi elleriyle kendisini, yavaş yavaş yok edişini işliyor. İnsanın kendisinin felaketi olduğunu gösteren yazar, okuyucuna suretlerinde acı bir gülüş vadediyor. “Felakete uğramış biri için ümitsizliğin en acı manzarası gözyaşlarından ziyade kendinin ‘tebessüm-i elemini’ görmektir.” Edebiyatımızda doğalcılığın ve gerçe

Hüseyin Rahmi, Birinci Dünya Savaşı sonrasında toplumda görülen yoksulluk, işsizlik, zihniyet değişimi, alafrangalık, eğitim gibi konulara dikkat çektiği Billur Kalp’te yalnızca Türk kadının çalışma hayatına girmesini anlatmaz; bunu toplumsal konularla harmanlar. Çalışmak zorundan olan genç kızları tuzağa düşürmek isteyen bir iş yerinde gerçekleşen olaylar neticesinde Mürvet adındaki bir kızcağız intihar eder. Bir paşanın kızı olan Sema Hanım’ın da bilmeden bu bataklığa yolu düşer. Bunu gören nişanl

Bir cellat olmak mı, yoksa bir celladın oğlu olmak mı dayanılmaz olan? Gerçekten günahkâr saydıklarımız ya da onların soyundan gelenler sevmeyi, âşık olmayı ve mutluluğu hak etmiyor mu? Sandığımız kadar kötü ve gaddarlar mı? Ahmet Mithat “Cellat” adlı romanında tüm bu soruların cevabını ve Napolyon’un Fransa’da yaptıklarını tarihî bir çerçeve içinde veriyor. Sanki bir Fransız romanından çeviri gibi görünen “Cellat” tam tersine “telif” bir roman; “Hace-i Evvel” Ahmet Mithat, bütün ustalığı ve öğreticiliğiyle