Hatıralarımız olmadan nasıl yaşarız? Hafızası silinmiş bir yazar ne işe yarar? 2022 Dublin Edebiyat Ödülü’nün uzun listesine giren bu oto-kurmacada Linda Boström Knausgård, içindeki, onu hiç terk etmeyen, sık sık kabarıp her şeyi kaplamakla tehdit eden karanlıktan mülhem bir metin kuruyor. O karanlık kadar, başkalarının dayatmalarıyla da mücadele eden bir kadının hikâyesi. Birçok kez bir psikiyatri koğuşuna kapatılan ve, rızası olsun olmasın, beynine defalarca elektrik verilen bir yazar. Elektroşok tedavisi

"Eyyy kitap yazmak isteyen fani; birinci görevin kitap okumaktır" deyip muhatabına kabarık bir liste sunmakla yetinebilirdi. Yetinmiyor. Yazarak ölümsüzleşmiş yazarların izinde, neyi nasıl yazdıklarını çözerek okumayı öğretiyor bu kitap. Adı üstünde bir kılavuz. Dostoyevski, Flaubert, Kafka, Austen, Dickens, Woolf ve Çehov'u hepimiz okuduk belki. Ama nasıl okuduk? Onlardan öğrenebileceğimiz her şeyi öğrendik mi hakikaten? Bir yazar, edebiyatın büyük ustalarını okurken neleri not düşüyor zihnine?

Yeni Alman edebiyatının en ilginç yazarlarından biri olan Katja Lange-Müller, Hain Koyunlar’da 1987’nin Batı Berlin’ini anlatıyor bize: Doğu Almanya’dan kaçan, çiçek satıcısı, dizgici Soya. Gizemli bir geçmişi, karanlık bir geleceği olan, uzun boylu, özgür, sessiz ve kararlı Harry. Uyuşturucu, müzik, seksenli yıllar, AIDS, Berlin Duvarı… Romanın anlatıcısı ve anti-kahramanı Soya yazarın hayatından izler taşır: O da Doğu Almanya’dan kaçmıştır, onun da annesi komünist partisinde yöneticidir. Harry’ye gelince,

Mutluluk nedir bilir misiniz Hanımefendi? Çoğunlukla, ama her zaman değil, gençliğe özgü, insanın kendine kendini bir başkası sanmaksızın inandığı, bir yıl içinde, on yıl içinde, doyuma ulaşacağını, amacına erişeceğini, istediği şeyleri elde edeceğini, eninde sonunda gönlünden geçen kişiye dönüşeceğini ve öyle kalacağını umduğu süreçlerdir; şimdilik acı çekiyordur, kendisinin biraz daha azı ya da fazlasıdır, ama on yıl içinde oraya, ulaşması gereken yere ulaşacaktır: İşte bu küçük acıdır mutluluk ve beş-alt

Uzak diyarların diliyle konuşuyordum sanki, söylediklerimin ne duvarlar ne de içeriden seslerini duyduğum ailem için bir anlamı vardı. Bir ahtapota sarılmak gibi bir şeydi hayıflanmalarım. Kederden, yalnızlıktan başka şey hissetmiyordum. Güneşin ilk ışıklarıyla toparlandım. Hüzünlü, korku dolu bir sabahtı. Yalanlar, peş peşe, ustaca etrafımı sarıyordu. Onları bana yaşamayı hissettirdikleri için söylüyordum. Bir an bile sevgi görmediğim bu evden gidiyordum. Kurtarıyordu beni sevgisizlik. Hürriyetime açılan y

Varlığım Türk varlığına armağan olsun. Ne mutlu Türküm diyene! diye biten bir andı her okul günü tekrarlayarak yetişmiş kuşaklarız. Yıllarca matbu basının merkez gazetesi olarak resmî söylemin popülist ve popüler yeniden üretiminde başrol oynayan Hürriyet gazetesi bugün hâlâ Türkiye Türklerindir şiarıyla çıkıyor. Sahiplik, üstünlük iddiasındaki bir milliyetçilik hâlâ farklı sınıfsal kesimler arasında en büyük ortak payda olma özelliğini koruyor. Dini, dili, etnisitesi nedeniyle eşit ve makbul görülme

Amerika'ya Hoş Geldiniz okuru on bir yaşındaki Ellen'ın zihninde gezdiriyor. Babası ölsün diye Tanrı'ya yakaran bir kız çocuğu o. İstediğini elde edince susmayı seçiyor. Ünlü bir tiyatro oyuncusu olan annesinin ışıltılı kişiliği ve büyümenin yoğun kasvetiyle ağırlaşan hayatında sığınabildiği tek yer sessizlik çünkü. Derin otobiyografik izler taşıyan roman ruh sağlığı, iletişim ve mutluluk üzerine düşünmeye bir davet aynı zamanda: Bunlar mümkün mü gerçekten?

Bir kaybın, her tür kaybın, parçalara ayrılmış ve imkânsız anlam arayışı diyebiliriz bu şiirler için. Onlara eşlik eden resimlerin de umudun kilitli penceresini açma çabası olduğunu söyleyebiliriz. Paolo Colombo'nun gizemli sesinde beklenmedik bir teselli var sanki, özellikle şu dönemde, 2020'lerde, insan olmanın acısına ve kırılganlığına karşı. We can say that these poems are pieces of an impossible quest to find meaning in loss, in all kinds of loss. We could describe the paintings that accompany them

Sonra çığlık atıyor, babam. Her şeyi parçalıyor çığlığı. Ona bir daha hiç yakın olamayacağım. Bir daha başımı göğsüne yaslayamayacağım. Tanıştık ve hemen ayrılmalıyız. Bana hayat vermekten başka bir şey yapamazdı. Çığlık dudaklarımı kilitliyor; sus diye bağırmak isteyen dudaklarımı. Beni korkutuyorsun, büyüyor ağzımda. Şakaklarım zonkluyor. Göğsümdeki sevgi öfkeye dönüşüyor. Ne çok çığlık atıyor, diye düşünüyorum, hemen kalbine mızrak saplayıp buna bir son vermek istiyorum. Korkuyorum. Ben daha çocuğum. Tan

Yalnızlık ikircikli bir hal. Toplum bilincine göre çoğunlukla zoraki ve gönülsüzce katlanılır yalnızlığa.Kimi zaman dışlanma, kimi zamansa bir ceza şeklinde gösterir kendini. Ancak kişilerin her an erişilebilir, çevrimiçi olduğu bir çağda yalnız kalmak büyük b ir nimet.Yıpratıcı günlük hayatlarımızdan biraz olsun uzaklaşıp kendimizle baş başa kalabilmek, hattâ en rutin mahremiyet arayışlarımız bile başlı başına bilinçli bir çaba harcanması gereken küçük başkaldırışlar halini aldı. Fransız filozof Oliver Rem

ÜK Sebepsiz yere gözaltına alınabiliyorsam, tutuklanabiliyorsam, işim, telefonum, bilgisayarım, giderek evim, malım mülküm elimden alınabiliyorsa dünyadaki yerim, köküm buna göredir. Tam bir varoluş sayılmaz bu. İnsan olduğumu, haklarımın bulunması gerektiğini biliyorum, duymuşum öğrenmişim bir defa. Bunlar olmayınca elbette kendimi yarım yamalak, eğreti ve tabii haysiyeti kırılmış hissedeceğim. 'Ta haysiyetsiz yaşayacaksın ya da hiç"e mahkûm olmak demek sivil ölüm. Baskıdan kaçmaya çalışabilirsin, yeni yol

ÜK Sebepsiz yere gözaltına alınabiliyorsam, tutuklanabiliyorsam, işim, telefonum, bilgisayarım, giderek evim, malım mülküm elimden alınabiliyorsa dünyadaki yerim, köküm buna göredir. Tam bir varoluş sayılmaz bu. İnsan olduğumu, haklarımın bulunması gerektiğini biliyorum, duymuşum öğrenmişim bir defa. Bunlar olmayınca elbette kendimi yarım yamalak, eğreti ve tabii haysiyeti kırılmış hissedeceğim. 'Ta haysiyetsiz yaşayacaksın ya da hiçe mahkûm olmak demek sivil ölüm. Baskıdan kaçmaya çalışabilirsin, yeni yoll

Yılın ilk mahsulünün bulunduğu üç küp karşısında duruyordu. Soğukkanlı hareketlerle birinin kapağını açtı ve kaşığı içine daldırdı... Bal dolu kaşığı ağzına sokar sokmaz, yıldırım çarpmış gibi oldu, onu bir sis bulutu içinde sersemlemiş halde bırakan keskin ve yoğun bir gücün içine fırlatılmış gibi hissetti. Bu sis bulutunun içinden küçük, minicik bir melek hızla kanatlanıp tavana doğru sağlı, sollu yükseldi. Kıskançlık ve hırs, kaçış ve hapis temalarını işleyen Dört Duvar, şüpheli bir ölümle de okuyucuyu

Kralın, bilindiği gibi, iki bedeni olur: biri metnin tahta oturtup kutsallaştırdığı ebedf, hanedan soyundan gelen beden, isteğe göre Shakespeare, Joyce, Beckett ya da Bruno, Dante, Vico, Joyce, Beckett denen, ama aslında gelip geçici kılıklara bürünse de hiç değişmeyen ölümsüz beden; bir de ölümlü, işlevsel, göreceli beden, çürüyüp gidecek, adına kâh yalnızca ve yalnızca Dante denen, o zaman yassı burnunun üstüne kafasına küçük bir başlık geçirmiş birininkine, kâh yalnızca Joyce denen, öyle olunca yüzükler

Yeni Alman edebiyatının en ilginç yazarlarından biri olan Katja Lange-Müller, Hain Koyunlar’da 1987’nin Batı Berlin’ini anlatıyor bize: Doğu Almanya’dan kaçan, çiçek satıcısı, dizgici Soya. Gizemli bir geçmişi, karanlık bir geleceği olan, uzun boylu, özgür, sessiz ve kararlı Harry. Uyuşturucu, müzik, seksenli yıllar, AIDS, Berlin Duvarı… Romanın anlatıcısı ve anti-kahramanı Soya yazarın hayatından izler taşır: O da Doğu Almanya’dan kaçmıştır, onun da annesi komünist partisinde yöneticidir. Harry’ye gelince,