Divan şiirinde sanatlı söz söylemek, şairliğin göstergesidir. Böyle olmasına rağmen güzelliği sadelikte bulan şair sayısı da az değildir. Anadolu sahasında Necatî, Bakî ve Nedîm bunların başında gelir. Rumelili şairler ise sadeliğe tasavvufî bir hava da katarlar. Azerî sahasında konuşma dilinin sıcaklığı girer şiirin içine. Divan şairleri ilişki içinde oldukları kültürlerden devşirdiklerine, Türkçe'nin mayasını çalarak muhteşem bir şiir dili yaratmışlardır. Bu dil, aşkla yoğrulmuştur. Kırklar Divanı, Türk

Yoğun bir kültürel ve edebi birikime sahip olan Balkanlar tarihin erken dönemlerinden beri Türklerin yaşadığı yörelerden biridir. Bu toprakların kendine has dokusu ve kültürü Osmanlı uygarlığının da etkisiyle daha da zenginleşmiştir. Kitap bölgenin derinlikli Türk kültürüne dikkat çekerken, bir Rumeli türküsünden alınan "Varayım Gideyim Urumeli'ne" ifadesiyle de okuru bölgeyi keşfetmeye çağırmaktadır.

Stanford J. Shaw´ın Türkiye, Yunanistan, İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri ve Fransa´daki kütüphane ve arşivlerde yaklaşık otuz beş yıl süren araştırmalar sonunda hazırladığı bu kitabın ilk dört bölümünde Osmanlı İmparatorluğu´nun kuruluşundan dağılışına kadar Balkanlar, Anadolu ve Ortadoğu´da yaşamış İmparatorluk Yahudileri anlatılmakta; beşinci bölü-münde de Türkiye Cumhuriyeti´ndeki Yahudilerin hikâyesine yer verilmektedir. Kaderlerini onları yöneten Türklerin kaderleriyle birleştirmiş bazı sadık yu

III. Selim'in kimi bakımlardan bir 'modernist' olduğunu düşünmek mümkünse de icraatları göstermektedir ki o, gelenekçi ıslahatçılarla modernist ıslahatçılar arasında bir köprüydü.1789 yılında tahta geçtikten sonra, Yeniçeriler, sipahiler ve humbaracılar olmak üzere mevcut askeri ocakları modernize ve ıslah etmeye koyuldu. Savaş tehdidi daha kapsamlı ve radikal ıslahatları imkânsız kıldı. Savaş bittikten sonra önemli bir değişiklik meydana geldi. Eski ocakları -ya da en azından bu tür ıslahatları kabullenece

Doğu dillerinin Joseph von Hammer hayatının otuz yılını Osmanlı tarihi, coğrafyası ve edebiyatıyla ilgili yazma eserleri ve belgeleri toplamak,okumak ve incelemekle geçirmiştir. Servetinin büyük bir kısmını da bu uğurda cömertçe harcamıştır. En önemli ve bugün de değerini koruyabileneseri 1825-1830 arasında hazırladığı Osmanlı devleti Tarihi´dir Almancada on ve Fransızcada on sekiz cilt tutan bu kitap, hazırlanması, olayların toplanması, türlü görüşlerin bir araya getirilmesi ve eleştirileri bakımından benz

İstanbul Hikayeleri'nin kahramanları halktan kişiler, bazen de 4. Murat yahut musahibi olan Meddah Tıflî Efendi gibi gerçek karakterlerdir. Bu hikâyelerde, gerçek üstü öğeler kullanılmaz, her şey neredeyse neden-sonuç ilişkisi içinde gelişir. İstanbul Hikâyeleri klasik romanslara benzeseler de genellikle gündelik, sıradan olayları anlatır okuyucuya. Sipahi Şadan ve Acuze'nin Kızı Hikâyesi, Evhad Çelebi Hikâyesi, Cevrî Çelebi Hikâyesi, Hançerli Hanım Hikâyesi, Tayyarzade Hikâyesi, Tıflî ile İki Biraderler H

Her türlü seyahatin, özellikle yurt dışına yapılan seyahatlerin çok ufuk açıcı olduğunu söylemeye gerek var mı? Gerek elinizdeki kitapta anlattığım seyahatlerde, gerekse diğer seyahatlerim sırasında birçok mesele yeniden düşünme fırsatı buldum. Vardığım sonuçları -yıllar önce bir yazımda anlatmıştım- şöyle özetleyebilirim: Bugünkü Türkiye, tarihin belli bir dönemde dünya konjonktürünün dayattığı sınırlar içine sıkışmıştır; bir de sınırları kalbimizde çizili büyük Türkiye´nin reel karşılığı vardı. Onun için

Bütçelerin yayımlanmaya başlaması aynı zamanda Osmanlı maliyesinde şeffaflaşma sürecinin de başlaması anlamına gelmekteydi. Bütçe verilerinin hangi ölçüde gerçekçi olup olmadığı bir yana, daha sonraki yıllarda da pek çok bütçe yayımlanmış ve bu gelenek Osmanlı Devleti´nin sonuna kadar devam etmiştir. Osmanlı maliyesinin şeffaflaşması Batı baskısıyla yakın ilişkilidir. 1854 yılında Osmanlı Devleti dış borçlanmaya başladıktan bir süre sonra, borç veren ülkeler alacaklarının hangi düzeyde risk altında olup ol

Osmanlı Devleti'nin özellikle 19. yüzyılının ikinci yarısında karşılaştığı sorunları - göç, ticaret, modern kurumlar, siyasal, toplumsal ve sosyal değişim- konu alan bu çalışmada, olayların arka planlarıyla ilgili yazışmaların ve tartışmaların geçtiği arşiv belgelerine yer verilmiştir. Belgeler incelenirken resmi politikaların ve ortak söylemlerin oluşumunda kurumların üstlendiği roller bütün çıplaklığıyla ortaya konmuştur. Osmanlı Devleti'nde modernleşme, 'İmparatorluğu Kurtarmak' için verilen mücadeleni

İstanbul yangınları, dünyada benzerine rastlanmayan birer dramdır. Tarih, İstanbul´da cehennemler yaratan bu düşmana ejderha adını vermiştir. Bu ejderha, yedi başlı değil, bazen ateş saçan yirmi yedi başlıdır. Zaman olmuştur ki bu ejderha İstanbul´un yarısını yalayıp geçmiş, arkasında yüzlerce ve binlerce çıplak insanı harabeler arasında bırakmıştır. Küllerinden doğan İstanbul´un yangınlarda yaşadıklarını şaşırarak ve üzülerek okuyacaksınız. Tulumbacılar Yangın külleri ve yangın ilanı Yangın nasıl çıkardı

Alevî hareketi, sözcüğün tam anlamıyla modern bir hareket olarak ortaya çıkmış, kendi hüviyetini oluşturan en önemli öğelerin vurgulanmasına ve bunların geliştirilmesine çalışmış, fakat bir kez daha kendisini içinde bulduğu siyasal ortamın sorunlarıyla ilgilenmek zorunda kalmış ve asıl sorunlarına çözümler getirmek konusunda hazırlıksız yakalanmıştı. Şu son on yılda badire atlatan Alevî rönesansı, belki de asıl sorularıyla şimdi karşı karşıya kalmış bulunmaktadır. Günümüzde pop kültüründen postmodern gur

Bir millet felakete uğradığında veya adaletsiz bir durumla karşı karşıya kaldığında onun yardımına koşmak ve ona adil davranmak gerekir. Gelecek nesillerin, zayıfları korumayı, ezilenlerin öcünü almayı kendilerine görev sayacaklarına inanıyorum. Milletler, tarihleri boyunca, çoğu kez cezalandırıldıkları gibi, bazı durumlarda da öçlerinin alındığını ve haklarının teslim edildiğini görürler. Bu sözlerimin bir örneği Türklerdir. Onlar gün olmuş, adlarının ve ırklarının yok olma tehlikesiyle karşılaşmışlardır.

Rutubetli hava yürüyüşümü ağırlaştırıyor, ayaklarımın denetimini yitiriyorum. îki ayağım sanki iki palet; yürürken elimde olmadan dışa doğru açılıyor. Yazın dağlara yürürdüm eskiden ya da yüzerdim; üç yaz oldu denize girmiyorum. Hiçbir zaman hanım hanımcık adımlar atabilen biri olmadım, uçar gibi, kaçar gibi bir tepeye tırmanıyor, bir maniayı aşıyor gibi yürürdüm. Bir müzik sesi ulaştığında kulaklarıma, mesela Reşid Behbudov´dan Azeri bir parça duyduğumda, derin­lerime kök salmış biri, yeşil dağlardan kopar

Hz. Muhammed´in kutlu soyundan gelen Hz. Fatıma ile, onun kutlu eşi, Peygamber´in amcasının oğlu, Allah´ın arslanı, velilerin sultanı, bilgeliğin büyük kılavuzu Hz. Ali ile; yine cennet gençlerinin efendisi olan Hz. Hasan ve Hüseyin, İslam geleneğinin bir bakıma kurucu ailesini oluşturur. Peygamber´in sevgili torunu Hz. Hüseyin´in, İslam´ın kurucu ilkeleri uğruna canını verdiği Kerbela, İslam tarihindeki en önemli kırılma anlarından biridir. Elinizdeki kitap, bu kutlu soyun uğradığı zulme, bu büyük z

Osmanlı´da Köle Olmak´ta Osmanlı köleliğinin diğer ülkelerdeki kölelik anlayışından farklı yönleri ortaya konmuş; Osmanlı´daki köle kaynaklan, köleliğin bir kurum olarak işleyiş biçimi ve kuralları, toplumun, köle tüccarının, yabancı gezginlerin, devlet erkânının ve resmi kurumların bu kuruma bakışı ve Osmanlı´da köle emeğinin kullanıldığı alanlar, ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Osmanlı´da köleliğin tanımının yapıldığı ve diğer gelişmelerin ayrıntılı bir şekilde anlatıldığı bu çalışmada, kölelik kurumu

Osmanlı İmparatorluğu´nda, 19. yüzyılda girdiği hızlandırılmış modernleşme sürecinde ´muassır medeniyetlere´ yetişme gayretlerine paralel olarak bir noktadan sonra Batılı davranış kodlarına da ilgi duyulmuş, 19. yüzyılın sonlarından İtibaren Batı´nın uygar davranış anlayışına uygun âdâb-ı muaşeret kitapları kaleme alınmaya veya doğrudan tercüme edilmeye başlanmıştır. Bu gelişmeyi, sadece her bakımdan üstünlük atfedilen Batı´yı körü körüne taklit etmek olarak algılamak yanlış olur. Modernleşme süreci içinde,

Elif´in sükûnu Hareke kabul etmeyen harf meçhul kalırmış. Elif harekelenmeyip meçhul kalmayan tek harftir, elif, harfler âleminde Allah´ın halifesidir. Ekleri Elif´in adının söylenişini deriştirir. Ne var ki bunun gerçek nedeni hiçbir zaman bilinemez. Elif´in sessizliği kaf ile nun´un birleşmesiyle belirginleşir. Ete kemiğe bürünür, can suyuna kavuşur, böylece Elif sadece Eİif alarak bilinir. Bir sözcüğün yapılışında kullanılınca Elif, hakikat yere inmiş demektir. Gerçeğin yere inişidir Elif´in öteki harfle

Siyasi düşünce, en geniş anlamda, gücün kullanımı konusunda, betimleyici olmaktan ziyade sıkı kurallar koyan bir düşünme biçimi olarak tanımlanabilir. Siyasi düşünce, gücün nasıl ve hangi amaçlara yönelik olarak kullanılacağını araştırır. Siyasi gücün sayısız türleri vardır, ancak siyasi düşünce bunlardan yalnızca biriyle ilgilenir: Hükümetlerin aile, köy ve kabileler üzerinde uygulamakta olduğu ve hepimizin devlet diye bildiği kurum tarafından uygulanan güç türüyle. Ancak içinde şekillendiği toplumsal düze

Son yıllarda hız kazanan Türk klasik edebiyatı araştırmaları, bu edebiyatın şiir ağırlıklı bir karakter göstermesinin tabîî bir neticesi olarak manzum eserler üzerinde yoğunlaşmaktadır. Konu üzerindeki akademik araştırmaların tarihçesi haklı olarak divan metinlerinin neşri ile başlamış, daha sonra neşredilmiş bu divan metinleri üzerinde yapılan değişik türden tahlil ve incelemelerle devam etmiştir. Gerek divan tahlilleri ve gerekse müstakil manzume şerhleri, son derece yararlı olmasına rağmen Türk klasik şi