Malta, bulunduğu coğrafî konum itibariyle her dönemde hem Doğu milletlerinin hem de Avrupa coğrafyasının üzerinde ilgisini canlı tuttuğu stratejik değerde bir ada olmuştur. Tarihî dönem içerisinde yoğun hâkimiyet ve istila hareketlerinin yaşandığı bu Akdeniz adası, halkının kültürel değerlerinden konuştukları dile, mimarî yapılarından yaşayış biçimlerine kadar hemen her alanda çok katmanlı bir yapı arz eder. Malta Seyahatnamesi adıyla Türkçeye kazandırdığımız bu eser, çok yönlü bir Arap münevveri olan ve bi

İnsanoğlu iyi kötü, güzel çirkin, düzen kurmak ya da fesat çıkarmak, yapmak ve yıkmak gibi birbirine zıt birçok haslete açık olarak yaratılmış bir varlık. Belli bir yöne sevk edilip belli eylemlere kodlanmış robotlardan farklı olarak onun eylemleri öngörülemez. Hal böyle olunca iki kişiden oluşan en küçük topluluktan milyonlara, hatta milyarlara varan büyük toplulukları, muayyen kaideler çerçevesinde bir arada tutmak, fesat ve isyana başvurmalarını engelleyerek onlara hakim olmak dünya tarihindeki en zor iş

Sahak Abro (1823-1900) Osmanlı'nın Ermeni aydınlarından biri. Önce Tercüme Odası kâtibi, daha sonra devlet adamı. Daha önemlisi devlet tarafından mükafatlandırılan bir tercüman. Tercümelerinden biri Fransız yazar Ségur'dan Türkçeye aktardığı Kişver-i Derûn yani İçimizdeki Ülke. Bu eser içeriği yanında önemli bir özelliğe de sahip. O da arkasında bıraktığı bir yanıyla traji-komik, bir yanıyla hüzünlü hikâye. Bu aynı zamanda da ikbalden idbara düşen Sahak Abro'nun bize kalan hikâyesi. Sahak Abro tercümesinin

Hasan Bey-zade Ahmed Paşa, 17. asrın ilk yarısında yaşamış bir Osmanlı devlet adamıdır. Medrese tahsili görmüş, Rumeli ve Anadolu'da çeşitli hizmetlerde bulunmuştur. Onun yaşadığı dönem, Osmanlı Devleti'nin klasik yapısında birtakım arızaların belirmeye başladığı yıllardır. Bu nedenle dönemin aydınları, sultanları ve idarecileri ikaz edici mahiyette siyasetnâme eserleri kaleme almışlardır. Hasan Bey-zâde'nin, Usûli'l-hikem fî Nizâmi'l-âlem adını verdiği kısa eseri de, bu amaçla derlenmiştir. Sultan II. Osm

Hüküm Sahiplerinin İzleyecekleri Yol adını verdiğimiz bu eser Necmeddîn Dâye (1177-1256)'nin meşhur Mirsâdu'l-İbâd isimli eserinin bir bölümüdür. Mirsâdü'l-İbâd'ı Bu eser iyi niyetle okunduğu takdirde; insanların 'Ben kimim-neyim, nereden geldim, nereye gidiyorum ve niçin yaratıldım? Maksadım ve maksûdum nedir?' gibi sorularına rahatça cevap bulacaktır. diye tanımlayan Dâye eserini, bazı talebe ve müridlerinin kendi¬sinden sözü az manası çok, içinde tasavvufla ilgili konularda âlim-kâmil ve râsihlerin de ya

Lütfi Paşa (1488-1563) Osmanlı padişahlarından Yavuz ve Kanuni'ye hizmet etmiş ve Kanuni'nin kızkardeşi ile evlenmiş, sadece devlet adamı değil aynı zamanda karada ve denizde yapılan savaşlara katılmış bir ordu komutanıdır. Veziriazamlığı zamanında ilk yaptığı işlerden biri, Koca Sinan'ı mimarlığa tayin etmesidir. Başarılı bir yönetici olarak tarihe geçmesinin sebebi ise onun hem dünya ve hem de din ilimlerini bilip uygulayan bir kimse olmasıdır. Paşa, çok zeki ve kurnaz bir kimse değil, fakat olayları iyi

Sultan III. Selim (1789-1807) devrinde ve doğrudan doğruya yeni kurulan Nizâm-ı Cedîd ordusunu kamuoyu nezdinde savunmak amacıyla kaleme alınan Koca Sekbanbaşı Risalesi, güngörmüş, kendi ifadesine göre feleğin sillesini yemiş biri tarafından yazılmış olup, müellif eseri kaleme aldığı sırada 1218/1803 tarihinde 87 yaşında olduğunu açıkça belirtmektedir. Eserin esas itibariyle Nizâm-ı Cedîd uygulamasına karşı halk arasında meydana gelen olumsuz havaya karşı, yakın geçmişten dikkate değer bir kısım örnekler de

Kâtiplikten mutasarrıflığa kadar birçok farklı görevle, hayatının büyük kısmında Osmanlı Devleti hizmetinde bulunmuş bir bürokrat, şair ve edip, hattat, hakkak olan Abdî Efendi'nin kaleme aldığı Nutk-ı Bî Pervâ ile Akl-ı Dânâ Beyninde Muhâvereadlı eserini 1853'de, yani Bosna'da iki buçuk yıldır vazife yapmaktayken yazmaya başlamış ve muhtemelen bu görevden azledildikten hemen sonra tamamlamıştır. Eser önce Nevpeydâ adıyla İstanbul'da Asır gazetesinde tefrika edildikten sonra, 1287 (1870-71) yılında yine İst

Ülkelerin Durumunu Öğrenmek İçin En Doğru Yol, çağdaş İslâm düşüncesine ışık tutan en önemli kaynaklardan biridir. Aynı zamanda 19. yüzyılda ıslahatçı bir İslâm düşünürü ve devlet adamı olan Tunuslu Hayreddin Paşa tarafından el alınan ve ender bulunan bir reform risalesidir. Eser tarihi olarak da, Osmanlı Devleti'nde reform dönemini dile getiren bir özelliğe de sahiptir. Tunuslu Hayreddin Paşa, ıslahat programını, yazdığı eserin mukaddimesinde kaleme almıştır. Bu bakımdan şunu diyebiliriz ki; bu kitabın muk

Osmanlı padişahları arasında reformist kişiliği ile bilinen II. Mahmud (1785-1839), Yeniçeri Ocağı'nı lağvedince yerine Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye adında yeni bir ordu kurdu. Bu ordunun eğitimi noktasında teorik altyapının oluşturulmasına da büyük ehemmiyet veren sultan, 15-20 yıllık kısa bir süre zarfında; Fransızca başta olarak çoğu Batı dillerinden tercüme olmak üzere fenn-i harb yani savaş sanatı sahasında hatırı sayılır bir literatür oluşturmuştur. Bu sahada, uzun yüzyıllar boyunca oluşturulmuş İsl

Düstûru'l-amel li Islâhi'l-halel, 17. asrın şöhretli Osmanlı mütefekkirlerinden olan Kâtib Çelebi'nin dikkat çekici bir eseridir. Kâtib Çelebi bu risaleyi, 1653 tarihinde Osmanlı hazinesinin nakit sıkışıklığı içinde bulunduğu bir dönemde, hükümetin talebi üzerine kaleme almıştır. Bu itibarla ufak hacimli fakat zengin muhtevaya sahip olan Düstûru'l-amel, âcil sıkıntılara çözüm önerisi sunan bir kriz dönemi eseri olarak telakki edilebilir. Kâtib Çelebi'nin burada öne sürdüğü düşüncelere oluşturduğu felsefî z

İbrahîm bin Muhammed'in kaleme aldığı dâbu'l-Hilâfe ve Esbâbu'l-Hisâfe siyasetnâme serimizin 14. kitabı olarak yayımlandı. Eser Şirvânşahlar devletinden Sirvânşah Ferruh Yesar'a sunulmuş, 1465'te de Kanunî Sultan Süleyman için istinsah edilmiştir.

Zengin bir mirastan beslenen Osmanlı siyaset düşüncesi başta siyasetnameler olmak üzere tarih, edebiyat, ahlak, fıkıh ve tasavvuf gibi farklı alanlarda yazılan çok sayıda eserde ifadesini bulur. Türk-İslam dünyasında siyasetname veya nasihatname başlığı altında değerlendirilen eserler Ortaçağ Avrupa'sında ?Hükümdarların Aynası (Mirrorforprinces) olarak adlandırılan bir edebi tür içinde değerlendirilir. Ahmed bin Hüsameddin Amâsî'ninMirâtu'l-Mülûk'ü (Hükümdarların Aynası) Türkçe kaleme alınmış en eski siyase

Nasihat'ül-Mülûk'ta İnsanın yaradılış amacını esas alarak siyaset düşüncesiniortaya koyan Gazâlî, varlığa hizmeti görevlerin en aslisi ve en asili kabul ediyor. Dünya mülkünde bir süre konaklayacak insanoğluna ve bu mülkte sınırlı bir zamanda egemen olacak devlet idarecisine ölümü hatırlatarak mülkün yönetimine ilişkin hem teorik hem de hikmetler dünyası ile harmanlanmış tavsiyeler dile getiriyor. Mülkü aydınlatacak, varlığa sükûn ve huzur verecek, insanı şerefli bir varlık olarak yaşatacak ilkeleri dile ge

Hem dostuna hem de düşmanına iyilikle davran. Böylelikle dostunun sevgi ve muhabbeti artar, düşmanının kin ve öfkesi azalır. Hükümdarın ferasetsiz olanının tavrı şöyle olur; küçük düşmanı ihmal edip ciddiye almadığı halde dostuna öyle dayanak verir ki bir gün gelir düşmanlık yapar. Her nimet için şükretmek vaciptir. Zenginliğin şükrü sadaka vermek, padişahlığın şükrü halkı koruyup iyi davranmak, hükümdara yakın olmanın şükrü halkın hayrı için çalışmak, mutlu olmanın şükrü ihtiyaç sahiplerinin dertlerini

16. yüzyıl Osmanlı Dönemi'nin en kudretli kalemlerinden, sanattan, tarihe, edebiyattan, tasavvufa değin geniş bir perspektife sahip birçok eserin sahibi Gelibolulu Mustafa Âlî'nin Nushatü's-Selâtin'i 1581'de III. Murat döneminde yazılmış bir eser. Mustafa Âlî, bizzat gözlem ve izlenimlerine dayanarak kaleme aldığı bu eserinde, yönetim, askerlik, ekonomi, insan ilişkileri, çalışma hayatı, hüner sahipleri ve sanata dair bilgiler vermekte, 16. yüzyıl Osmanlı toplumu ve yönetiminin bir portresini çizmekte. Nus

Hz. Ali'nin Bir Emirnamesi, islam düşüncesinde ilk siyasetname örneği. Hz. Ali tarafından Mısır valisi olarak atanan Malik bin el-Haris el-Eşter'e görev tevdi edilirken gönderilen mektup, islam siyaset geleneğinde ilk kayda geçen siyasetnamedir. Bu metin, özelde birey olarak insanın diğer insanlara karşı davranışlarında, genelde ise her türden ve mevkiden yöneticilerin uygulamalarında izlemeleri gerekli düşünceleri ve yöntemleri bütün yönleriyle anlatması bakımından önemlidir. Eseri Arapça'dan Türkçe'ye Meh

Harf inkilâbıyla birlikte kültür dünyamız siyaset felsefesini sadece Batı medeniyeti kaynaklarından tanıdı. Platon, Aristoteles, Machiavelli, Hobbes, Montesquieu, Rousseau, Marx, Weber ve diğerlerinin bu konudaki eserleri günümüz siyaset felsefesinin temel metinleri olarak algılanıp itibar gördüler. Bunlar siyaset kültürüne katkıları olan metinler olmakla birlikte, bir medeniyetin değerler dünyasını yansıtan eserler. Oysa, medeniyetimize özgü ve siyasetnâme ana başlığı altında toplanan, oldukça çeşitli ve

Savaş bütün zamanların en çetin realitesi. İki tarafı da keskin bir bıçak gibi tehlikeli. Bir bakıma da kullanımı niyetlere göre şekillenen doğal bir durum. İnsanın en soylu ve kayda değer taraflarından biri olabileceği gibi, yine insanın en zalim tarafını da açığa çıkarmakta. İster mücadele kelimesiyle dile getirilsin ister savaş kelimesiyle tanımlansın, insan önce kendindeki olumsuzluklardan başlayarak topluma ve tüm dünyaya doğru genişleyen bir perspektif içerisinde sürekli savaşmakta. Savaşı ve kavgası

Şeyhoğlu Mustafa'nın kaleme aldığı Kenzü'l-Küberâ ve Mehekkü'l-Ulemâ, Kutadgu Bilig'ten sonra Türkçe kaleme alınmış ikinci siyasetnâme olarak kabul edilmektedir. Hukukun unutulduğunu ve bilginlerin sustuğunu görerek yazma ihtiyacı hissettiğini belirten Şeyhoğlu, Osmanlıların bir taraftan Avrupa'ya açıldığı fetihler devrinde, diğer taraftan da Ankara Savaşı'nın eşiğine gelindiği bir zamanda eserini yazmıştır. Devlet ve toplum idaresiyle ilgili verdiği bilgiler açısından kuruluş devri için önemli bir yapıttı