Toplumsal hayat bir dizi siyasi, hukuki, dini ve ekonomik unsurun karşılıklı etkileşiminden oluşur. Bunlardan din ve iktisadın sosyal yapı içerisinde belirleyici etkisi vardır. Toplum fertlerinin hayat tarzlarına bakıldığında gündelik hayatın standartlarını belirleyen hususun ekonomik koşullar olduğu görülür. İktisadi şartlar ise 'ekonomik kalkınmışlık' düzeyi ile yakından ilgilidir. Genel anlamda din ve iktisadın, özelde ise ekonomik kalkınmanın öznesini ise insan faktörü oluşturmaktadır. Çünkü her iki uns

Erken İslâm'da Mizah, esas olarak Hicri II./Miladi VIII. Yüzyıl'da yaşadığı sanılan ünlü bir Arap mizahçısı Eş'eb hakkında kaleme alınmış bir monografi denemesidir. İslâm araştırmalarının bilhassa İkinci Dünya Savaş'ından sonra Amerikan üniversitelerinde yaygınlaşmasına öncülük eden Franz Rosenthal, ayrıca bu kitaba, İslâm mizahına ait çalışmaların bugünkü durumunu incelediği bir bölümü ve Eş'eb'e mal edilen 161 hikâyeyi içeren bir metin çevirisi bölümü eklemiştir. Bilhassa Orta Çağ İslâm medeniyetinin daha

Bu çalışma evvel emirde Mani'nin gnostik yaşam serüvenini ele almaktadır. Mani'nin içinde yetiştiği vaftizci cemaatle olan ilişkisi ve vaftiz eleştiri-si önem arz etmektedir. Bu süreçte Mani, 'ikizim' dediği ilahi varlığın haki-kat bilgisini (gnosis) bütün insanlığa duyurması emriyle cemaatini terk etmiştir. Babil'den çıkarak özellikle Sâsânî coğrafyasında I. Şapur'un (240-270?) müsaadesiyle yoğun bir misyon faaliyeti yürüten Mani'nin gnostik düşüncesi, Mezopotamya'dan Roma'ya ve Kuzey Afrika'dan Hint'e, Or

Yahudilikte soyun sadece anneden geçtiği, sonradan Yahudi olmanın imkânsızlığı gibi yaygın bir kanaat vardır. Bu kanaat tarihsel olarak doğru olmakla birlikte teolojik gerçeğe muhaliftir. Yahudilik erken dönemlerinde yabancılara kapalı olmuş, sadece İbranilerin/İsrailoğulları'nın ulusal kültürü olarak algılanmıştır. Soydaşlık bilinci esas olduğu için bu değerler sistemi öğretilmekle kazanılacak bir olgu olarak görülmemiştir. Bu yüzden eski İbranilerin zihninde din yayma fikri olmamış, yabancılar Hz. Musa'nı

Bu çalışma, Süryanî Araştırmaları alanında büyük önem taşıyan bir konuya; İsa teolojisinin, yani kristoloji meselesinin tarihsel süreçte Süryanî geleneğinde nasıl anlaşıldığı ve yorumlandığı sorusuna cevap vermeyi amaçlamıştır. Mesih'teki tabiatlara ilişkin tartışma ve spekülasyonları içeren bir disiplin olarak kristoloji, bütün tarih boyunca, fakat bilhassa Geç Antikçağ'da Hıristiyanlık dünyasında ve Süryanî geleneğinde muhtelif şekillerde tanımlanmıştı ve bu çeşitlilik diğer bazı sebeplerle birlikte Sürya