Anlatmaya dayanan türlerden biri olan halk hikayeleri, Türk dünyasının hemen hemen her tarafında bilinmektedir. Doğu Türkistan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan, Azerbaycan, Türkiye Balkanlar silsilesinde, bu türün en kuvvetli olduğu yer şüphesiz Azerbaycan ve Türkiye´dir. Bu çalışmamız halk hikayelerinin motif ve tip kataloğunun iskeletini meydana getirebileceğine inanılmaktadır. Sözlü kaynaklardan derlenen yeni hikayeler; yazma ve matbu metinler ve başta Azerbaycan olmak üzere diğer Türk

Dini-Tasavvufi Türk edebiyatının en önemli konularından biri; tasavvuf ve tasavvufi eserlerdir. Türkler arasında, İslamiyetin kabulünü meteakip tasavvuf cereyanı gelişmeye başladıktan sonra, elbette bunun edebiyat sahasında tesirini göstermesi tabiiidir. Nitekim öyle de olmuştur. Bilindiği gibi tasavvuf, Türkler arasında geniş halk kitleleri arasında derin alaka ve heyecan uyandıran bir inanç,bir fikir ve irfan cereyanı ve aşık hadisesidir. Orta Asya´da Ahmed Yesevi ile başlayan Tarikat ekolü ve Hikmet gele

Anonim Halk Şiiri, Cumhuriyet Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Doğan Kaya´nın uzun yıllar üzerinde çalışıp tespit ettiği malzemeleri, kılı kırk yararcasına değerlendirip ulaştığı sonuçları ortaya koyan orjinal bir kitaptır. Kitapta mani, türkü, ağıt, ninni, düzgü, bilmece ve tekerleme en ince ayrıntılarıyla ele alınmış; binlerce örnek içinden seçilen örneklerle, ileri sürülen fikirlerin teyid edilmesi yoluna gidilmiş; çoğu hakkında yeni ve isabetli tespitlere ulaşılmıştır. Zengin ve zengin olduğu ka

Türkiye ve Azerbaycan sahası halk şiirinde tür, şekil ve makam sorunlarını tartışmak düşüncesiyle hazırlanan denemelerden oluşan bu kitapçık, halk şiirinde kullanılan nazım tür ve şekillerinin tarihçesi niteliğine sahip bir türler monografisi değildir. Bu kitapçıkta yazar, öncelikli olarak, halk şiiri üzerinde çalışanların ihmal ettiği bir alan olan tür monografilerinin hazırlanmasının önündeki bilimsel süreçlere ve uygulanabilecek yöntemlere dikkat çekmeyi hedeflemektedir. Türkiye ve Azerbaycan´da tür, şek

Türk destanlarıyla destancılık geleneklerinin geçmiş ve bugün bağlamında öğrenilmesi ve sağlam, güvenilir sonuçların elde edilebilmesine yönelik çalışmalar, bir yandan dev bir Türk destan külliyatının ortaya çıkmasını, diğer yandan da Türk dünyası destancılık geleneklerinin bir bütün halinde öğrenilmesini sağlayacaktır. Bu düşüncelerle hazırlanan Tıva Kahramanlık Destanları- 1 ve II, hem Tıva Türklerinin destanları ve destancılık geleneği üzerinde Türkiye´de yapılan ilk kapsamlı çalışma olması, hem de Türk

Manas üzerine ifk araştırmaları yazan ünlü Kazak bilim adamı Çoban Valihanov, Manas Destanını şöyle değerlendirmektedir: Manas Destanı, aynı zamana taşınan ve bir insanın, yani Kahraman Manas´ın çevresinde toplanan Kırgız Efsanelerinin, masallarının, atasözlerinin bir ansiklopedisidir. Bu, bir bozkır İlyadasıdır. Bu son derece büyük epopede Kırgızların yaşamı, gelenekleri, coğrafyası, din ve kültür anlayışı ve uluslararası ilişkileri yer almıştır. (Arka Kapak´tan)

Halk hikayeleri, Türk halk edebiyatı içerisinde gerek repertuarları gerekse de özel karakterleri ile önemli bir yere sahiptir. Yine bu hikayeler içerisinde kendine özel bir yer edinen Aşık Garip hikayesi, aşk konusu üzerine kurulmuş ve realist yönü ağır basan bir kurguya sahiptir. Aşık Garip Hikayesi adlı bu kıymetli çalışma hazırlanırken konuyla ilgili ulaşılabilen başta sözlü, yazma ve matbu tüm kaynaklar incelemeye konu edinilmiştir. Ayrıca incelemede sadece Anadolu sahası anlatmaları değil, Türk dünyas

Ozan-baksı geleneği ile şekillenen ozan sanatına bağlı zengin bir sözlü edebiyatı bulunan Oğuz Türkleri Müslüman olunca bu köklü sanattan beslenen yeni konulara yönelir. Sosyal ve kültürel hayatta görülen bu gelişmeler sonucu dinî şiirler söyleyen yazan derviş şairler ile diğer konularda şiirler söyleyen ozanlar ortaya çıkar. Azerbaycan, Anadolu ve Rumeli sahalarındaki bu iki ayrı sanat geleneği, 16. yüzyılda birleşerek aşık edebiyatını oluşturur. Aşık edebiyatı temsilcileri birincil sözlü kültür çağında ya

Aşık edebiyatı araştırıcıları, şıklar Bayramı'nı Ziya Paşa'nın Amasya mutasarrıflığı sırasında yapılan panayıra saz şairlerini de davet etmesiyle başlatırlar. Bunu I. Sivas şıklar Bayramı, Bayburt şıklar Bayramı, II. Sivas şıklar Bayramı ve Konya şıklar Bayramı (Türkiye şıklar Bayramı) takip eder. Elbette bayramların hepsinin kültür hayatımıza bıraktığı önemli izler vardır. Ama bunlar arasında hangisi öne çıkar derseniz, elbette Konya şıklar Bayramı (Türkiye şıklar Bayramı) deriz. Çünkü Feyzi Halıcı

Tarihin derinliklerinden kopup bugüne kadar gelen bir ulusun sesini duyabilmenin yolu kuşkusuz türkülerimizden geçer. Varoluş öyküsünün gizli kalmış yönleri, türkünün sanatsal görünümü altında korkusuzca ifade edilebilir. Bu anlamda, türkülerin kendine özgü bir dokunulmazlığı vardır. Bir duygusal tepki veya aykırı bir düşünce çoğu durumda doğrudan konuşma yoluyla dile getirilemezken, türkülerin sanatsal biçimi altında rahatlıkla gün ışığına çıkabilir. Bu olgu, türkülerimizi besleyen önemli kaynaklardan biri

Türk kültürü, çok eski bir geçmişe sahip, köklü olduğu kadar sağlam temelleri olan bir kültürdür. Çok yönlü ürünler vermeye müsait bu kültürün, şüphesiz ki kendini en iyi ifade ettiği alanlardan biri, sözlü kültür ürünleri olan destanlardır. Millî destanlarda, Türk milletinin acılarını, hasretlerini, sevgilerini, batıl ya da hak olan inançlarını, umutlarını, kısacası geçmiş-gelecek birlikteliğini inşa eden her şeyi bulmak mümkündür. Dolayısıyla geleceğe güven ve umutla bakacak nesiller yetiştirmek isteyen h

Öğrenmeye ve öğretmeye, neşeye ve huzura, aşka ve niyaza, samimiyete ve dostluğa, bilgiye ve irfana dair konuların içice girdiği yazıların oluşturduğu elinizdeki kitabın içindekilerine bir göz atmak dahi zihinlerde bir anlam dünyasının oluşmasına yardımcı olacaktır. Sadece sırayla göz gezdirilecek birkaç makalenin adı bu durumu teyit edecektir: Kadim Yunan Düşüncesinde ve Mevlânâda Cinsiyet Algısı ve Kadın; Mesnevide Anlatıcı ile Dinleyici, Öğretici ile Öğrenci İlişkisi; Mevlânâda Aşk ve Mûsiki; Sultan Veie

Bu kitap, kadın âşıkların, âşık şiiri geleneği içindeki durumlarını ve âşık şiirine katkılarını incelemektedir. Eserde âşık tarzı şiir sanatının bakış açısından kadın âşıklara bakmak suretiyle incelemeler derinleştirilmekte, kadın âşıkların, âşık şiiri geleneği bağlamında sanatçı kişilikleri değerlendirilmektedir. Kadın âşıkların âşık sanatına başlamaları, âşıklıkları, usta - çırak geleneği ile ilgileri gibi veriler değerlendirilmekte ve şiirlerinden yola çıkılmaktadır. Burada adı geçen isimler kadın âşıkla

Anadolu, Türkün zengin kültür birikimlerinin cıvıldaştığı kutsal bir ortamdır. Burada bizi biz yapan değerlerin en güzel örneklerini bulmanız hiç de zor olmayacaktır. Yüzlerce yıldan beri anlatılagelen ve artık bizim olan, bizden birer parça olan bu halk anlatmaları aslında sıradan birer hikaye olmayıp birbirinden farklı pek çok güzel duygunun simgelerle dile getirildiği birer uyarı notudur. İnanıyorum ki bu efsaneleri beğeneceksiniz, hatta onların bazılarına sahip bile çıkacaksınız. Belki de bildikleriniz

Dünya üzerinde çok geniş bir coğrafyada konuşulan Türkçemiz, Kafkasya´da Kumuk, Nogay, Karaçay, Malkar, Türkmen ve Azerbaycan Türkleri tarafından kullanılmaktadır. Yaklaşık 300 bin nüfusa sahip Kumukların büyük bir kısmı Dağıstan´da yaşamaktadır. Çeçenya, Kuzey Osetya, Suriye, İran ve Türkiye topraklarında yaşayanlar da mevcuttur. Kumuk Türkçesi Türk dilinin Kıpçak koluna bağlı bir şive olup Oğuz lehçesinin bazı özelliklerini de göstermektedir. Bir dönem bölgede lingua france olarak kullanılmış, pek çok Kaf

İnsan için faydalı olan bilgi, bilgilerin en üstünüdür. En güzel rehberidir. Kitaptaki öğütler yılların eskitemediği değerlerdir. İnsanların ortak değeri olan ulu kişilerin tüm insanlara sunduğu bu sihirli sözlere kulak verildiğinde gerçekten mutluluk kaynağıdır. Bu cevher sözlerin usta ellerde yetişmesi, değerinin ortaya çıkması için belirli bir zamanın geçmesi lazımdır. Sürekli doğum sancısı çekenlerin dillerinden inci, mercanlar dökülür. Mevlana Celaleddin, hamdım, piştim, yandım elhamdülillahl der

Türküler, başlangıcından bu yana Türklerin sosyal, siyasal, kültürel ve dini hayatının her safhasında varlığı kabul edilen ir birikimdir. Bu birikim, yaşanılan tarihi süreç içinde önemli izler bırakmış, Türk insanı ve Türk toplumu üzerinde etkili olmuş, her türlü kültürel değişim ve baskıya rağmen günümüzde de bu etkisini güçlü bir biçimde sürdürmektedir. İnsanımız çoğu zaman türkülerde kendini aramış ve onda kendini bulmuştur. İçini türkülere dökmüş, sevincini, heyecanını, hüznünü, acısını türkülerle dile

Kültürü meydana getiren somut ve soyut unsurların büyük bir bölümü eğlence ortamlarında ve eğlenmek amacıyla yaratılmakta, sunulmakta ve yeni nesillere aktarılmaktadır. Nitekim destan, masal, halk hikâyesi, fıkra, bilmece, tekerleme gibi sözlü edebiyat ürünleri, danslar, dramatik oyunlar, şarkı ve türküler, genellikle eğlence ortamlarında var olmaktadır. ´Gelenekler bileşkesi´ olan eğlenceyi konu alan bu araştırmaya, içeriği gereği Türk Eğlence Kültürü adı verilmiştir. Bu çalışmanın konusunu, Cumhuriyet Dön

Karaca Oğlan Türk aşık edebiyatının en gür sesidir. O aynı zamanda Türk edebiyatının efsane adlarından biridir de. Bugüne kadar hakkında pek çok güzel eser ortaya konuldu. Biz de bu güzel eserlerden yararlandık. Ancak gördük ki biz Karaca Oğlan´ı yeterince tanımıyoruz. Onu bilinmezlerle örülü bir hayatın içinden gün ışığına çıkarmak sanıldığı kadar kolay olmamıştır. Kaldı ki biz de Karaca Oğlan´ı eksiksiz olarak ortaya koyduğumuz görüşünde değiliz; eksiklerimizin olacağı unutulmamalıdır. Ancak bu çalışmam