Sultan İkinci Mahmud; Orta Afrika ile Orta Avrupa arasında uzanan, hemen bütün eyaletleri tehlike altında bulunan, Türkiye tarihinin en büyük isyanı olan Mehmed Ali Paşa isyanının içinde, ordusunu kendisi lağv ve ilga etmiş, donanması İngiltere-Fransa-Rusya tarafından yakılmış, dağılmak üzere olduğu sanılan Osmanlı İmparatorluğuna yeni bir hayat verdi. Türkiyeyi, Türkistan ve Kafkasya hâline düşmekten kurtardı. Osmanlı İmparatorlunda Batılılaşma hareketlerine büyük bir ivme kazandırdı ve Tanzimatı hazırladı

Bu kitapta toplanan yazılara O Zamanlar den­mesi, kıymetin yazılarda değil yazılan zamanlarda görülmesindendir. Millî Mücadele, İstiklâl Savaşı gibi adlar ve­rilen o üç dört yıllık zaman bütün mazide yoktu; çün­kü Türk milleti bütün mazisinde felâketin o kadar son­suzuna düşmemişti ki o kadar sonsuz bir şahlanış fır­satı eline geçmişti diyebilelim. ... Refahla saadeti karıştırmamalı; birincisi gövdenin, ikincisi ruhun hakkı. Refahın en sonunda oluruz da saadetten nasibimiz olmaz. Saraylar içinde muztarip hü

Bulunduğumuz hücrede hatırlayabildiğim ne vardı? Görüyordum ki buradakiler çok ağır suçlular değil. Çünkü ya hiç dayak yememişler ya da benim gibi şöyle, yüzden acaba diye ıslatılmışlardı. Çünkü gündüz lavaboya gidip gelirken tecrit hücresinde üç yiğit gördüm ki halleri perişan, bir metrekarelik bir demir şebeke, üç tarafı beton kafesler içinde inliyorlar. Bunlarla görüşmelere biraz müsamaha da gösteriyorlardı. Acaba kim kimi tanıyor diye, herhalde iptidâî bir gözetleme de yapıyorlardı. Tecritteki üç kişiyi

Bir dönemin tarih düşüncesini bilmek, o dönemi anlayabilmek adına çok önemlidir. II. Meşrutiyet Döneminde Türk Tarih Düşüncesi ismini taşıyan bu kitap, tarih düşüncesi gibi önemli bir kriterden yola çıkarak, Cumhuriyetin laboratuvarı şeklinde tanımlanan bir dönemin daha iyi anlaşılmasına mütevazı bir katkı yapabilmek arayışının ürünüdür. II. Meşrutiyet pek çok alanda olduğu gibi tarihçilikte de Cumhuriyet dönemi için bir temel vazifesi görmüştür. Tarihe ilginin arttığı, tarihin konu, zaman ve mekân plânında

Bugün İstiklâl Mahkemeleri ve Cumhuriyetin ilk yıllarını değerlendirirken artık daha farklı bakış açıları kullanmak ve peşin hükümleri terk edip olup biteni gerçek çehresiyle algılamak gibi borcumuz var. Böyle bir bakışla Sivas'taki yafta hadisesinin sonuçları değerlendirilirse şu gerçek ortaya çıkacaktır: Muhaliflerin tasfiyesi! Ne var ki bu iki başlı bir tasfiye olmuştur; bir yandan mahallî nüfuz sahipleri de yine aynı şekilde siyasi ve sosyal rakiplerini etkisiz hale getirmeyi başarmışlardır. 19 yıl ara

Birinci Dünya Savaşının ardından yaşanan Şubat ve Ekim devrimleri, Rus İmparatorluğu yönetiminde yaşayan halklara kendi topraklarının yönetiminde söz sahibi olma umudu vermişti. Devrimlerin heyecanıyla 1920lerde halklarının özgürlüğü ve kendi kaderini tayin hakkı için çaba sarf eden Türkistan aydınlarının Stalin iktidarında yirmi yıldan kısa bir süre zarfında tamamen yok edilmesi ile birlikte, Türkistan halklarının umutları kısa zamanda boşa çıkmış oldu. Ancak bu hayal kırıklığı, birçok Türkistanlı için sad

Tarihsel bir olgu olan Karadeniz Dünyasının ulusları, farklı renkler taşımasına rağmen ortak yapı taşlarına sahiptir. Gerçeklerin yok sayılıp, çarpıtılmasıyla inşa edilmiş açıklamaların yerine; Karadeniz Dünyasının tarihsel gerçeklerinden hareket ederek, günümüzde Karadeniz coğrafyasındaki halklara ve devletlere dostluk içeren bir zemin sunabiliriz.

Meşrutiyet, Cumhuriyetin laboratuarı. O günkü tartışma konularını, problemleri ve fikir akımlarını büyük ölçüde Meşrutiyetten devr aldık. Bu nedenle, günümüzü anlamak için, arada bir geçmişe bakmamız gerek. Türk kadın hakları da Meşrutiyet dönemine çok şey borçlu. Elinizdeki kitapta, Tanzimatla başlayan kadın haklarıyla ilgili gelişmelerin Meşrutiyet döneminde kazandığı çok yönlü zenginlik anlatılmakta. Kadınların eğitimi konusunda atılan adımlar, hukuk alanındaki iyileştirmeler, çalışma hayatındaki g

Osmanlı İmparatorluğunda türeyen Celâliler ve Eşkiyalar hakkında henüz derli toplu bir eser yazılmamıştır. Fakat muhtelif yerlerde ve zamanlarda ayaklanan Celâlilere ve Eşkiyalara dair eserler yayınlanmıştır. Osmanlı İmparatorluğu'nda türeyen Eşkiyaları öğrenmek için, birer birer; vakanüvis tarihlerini ve hususî tarihleri taramak ve incelemek icabetmektedir. Vakanüvis tarihlerinde XVI., XVII. ve XVIII. yüzyıllarda ayaklanan Eşkiyalara dair oldukça önemli bilgiler vardır. Fakat iş XIX. yüzyıldaki Eşkiyalara

Türkler medeniyet kuran birkaç büyük milletten biridir. Türk, hem medeniyet hem de millet adı olmuştur. Türklerde millet ve medeniyetin aynılaşmasında ise şehirler galiba büyük rol oynamışlardır. Nitekim şehir, medeniyetin temel taşlarından birisidir. Bazıları çeşitli ideolojik, siyasî ve psikolojik sebeplerle Türkleri medeniyetsiz ve barbar bir millet olarak gösterme gayretinde olmuşlardır. Bilhassa şehir ile Türkü bir araya getirmemeye gayret etmişler ve Türkü bozkırdaki çadırına hapsetmişlerdir. Bu tahay

II. Meşrutiyet ile başlayan süreç, özellikle 1908 ve sonrasına dair kayıtlar, Türkiyenin derin hafızasında hâlâ sızlayan yaraların kayda geçirildiği kapanmamış bir defterde tutulur. Tarihçiler, bu defterin tamamını hiç görmediler sanki Belki de bu yüzden, Türkiyenin yakın tarihi, yazıldığı kadarıyla bir gizli tanığın başka bir gizli tanığa fısıldadığından belki birazcık fazla belki de ancak o kadardır. Elinizden tuttuğunuz eser, o birazcık fazla içinde, bence, mühim bir yer işgal eder. Ahmet Turan Alkan, b

Türk tarihini anlamak ve hâlâ çözüm bulunamamış meselelerine nüfuz etmek, Türk siyasi teşekküllerinin boy yapıları ve bünyelerindeki unsurların bilinmesinden geçmektedir. Boylardan meydana gelen siyasi yapının anlaşılması, genel manada Türk tarihinin anlaşılmasını sağlayacağından, boy araştırmaları tarihimiz açısından özel önem arz etmektedir. Zira Türk tarihi, boylar üzerinde gelişmiş ve temel karakteristik yapısını boylardan almıştır. Boyların önemi bilinmesine rağmen, günümüze kadar birkaçı hariç (Kıpçak

Cengiz Han ve Emîr Timur, iki asra yakın ara ile tarihe hükmetmiş iki büyük cihângirdir. Tabiî ki bir görüşe göre de iki büyük barbar. 18. asırda başlayıp 19. yüzyıl içinde muazzam bir tırmanma gösteren Şarkiyatçılık (Oryantalizm), yahut da Doğu Bilimciliği nazarında özellllikle Cengiz Han dünyâ tarihinin en gaddar barbarıdır. Osmanlının öyle uzun boylu bir Şark Siyaseti olmadığı, batılıların da tıpkı müsbet ilimler sahasındaki çalışmaları gibi bizi sollaması veyâ bu zamanın bizim devletimizin çöküş yılları

Moğolların Gizli Tarihi ve Altan Topçi adlı Moğolca kaynaklar; Ata Melik Cüveynînin Târih-i Cİhângüşâsı ve Reşîdüddin Fazlullah Hemedânînin Câmi-el-Tevârîhi gibi Farsça eserler; Plano Carpini, William von Rıbruk ve Marco Polo gibi Batılı seyyahların notları Moğol İmparatorluğu tarihinin muasır kaynakları konumundadırlar. Elinizdeki çalışmada yar alan Shao HUngun Meng Ta pei lu (Moğol Tatarların Umumî Tarihi) adlı eseri ve Peng Da Ya ile Xiu Tingun kaleme aldığı Hei Ta shi lu (Kara Tatarlara Dair Muhtasar),

Balkan Savaşı (1912) insanlarımız arasında büyük bir panik yaratır. Kadınlar tarafından kurulan yardım dernekleri, cephedeki askerlere para, eşya veya gönüllü hastabakıcılık yardımını organize ederler. Böylece, sosyal hayattaki kadın faaliyetleri yeni bir boyut kazanır. Bu faaliyetlerden birisi de Müdafaa-i Millîye Cemiyeti Hanımlar Heyeti tarafından gerçekleştirilmiştir. Heyet, 8 ve 13 Şubat 1913 tarihlerinde Dârülfünun konferans salonunda kadınların konuşmacı ve dinleyici olarak katıldıkları iki toplantı

Bu kitap, Osmanlı merkez olmak üzere Türk tarihinin destansı bir hikâyesidir; üslup olarak geleneksel tarihlerimizi hatırlatabilir; içerik olarak da bilinen muteber kaynaklarımız kullanılmıştır. Kitaptaki değerlendirme makalelerinde bütünlüğü olan bir tarih ve kültür anlayışı parça parça işlenmiştir. Bu yapılırken, temel kavramlar vurgulanmış, Osmanlıya uygulanırken hükümlerin yüzde yüz tarihi gerçekliği ikinci planda tutulmuştur. Yani değerlendirmelerde daima model önde tutulmuştur; ortaya konulan esaslar

Bu kitap, Osmanlı merkez olmak üzere Türk tarihinin destansı bir hikâyesidir; üslup olarak geleneksel tarihlerimizi hatırlatabilir; içerik olarak da bilinen muteber kaynaklarımız kullanılmıştır. Kitaptaki değerlendirme makalelerinde bütünlüğü olan bir tarih ve kültür anlayışı parça parça işlenmiştir. Bu yapılırken, temel kavramlar vurgulanmış, Osmanlıya uygulanırken hükümlerin yüzde yüz tarihi gerçekliği ikinci planda tutulmuştur. Yani değerlendirmelerde daima model önde tutulmuştur; ortaya konulan esaslar

Çilenin tandırında yanan Cem; padişah olamamasına rağmen tarihte derin izler bırakmıştır. Istırabını şiirlerine yansıtan ve mısralarında buram buram aile ve vatan hasreti kokan bedbaht Cem; maceraları, aşkları, felâketleri ile Avrupa ve Asya'da romantik ve şâirane bir hatıra bırakmıştır. O kendi tarihini bizzat yazmıştır. Bugün bile hayat hikâyesini okuyanlar, Cem'in yüreğindeki hüznü kendi kalplerinin derinliklerinde hissederler. Bursa camisinin çınarları altındaki türbesi dini bir vecd ile her zaman ziya

Türk-İslâm tarihinin XIII. Ve XIV. Yüzyıllarında daha çok Anadoluda görülen Ahîlik, aslında İslâm medeniyetinin temel unsurlarını bünyesine almış bir Türk kurumu olarak kabul edilmiştir. Bu haliyle Ahîliğin el kitaplarından sayılan ve ahîlerin âdeta başucu kitabı olarak benimsetip okuyageldikleri Fütüvvet-nâmeler de Arapça, Farsça ve Türkçede olmak üzere farklı dillerde kaleme alınmışlardır. Bunlar kültür kaynaklarımız arasında önemli bir yer tutmaktadırlar. O bakımdan Fütüvvet- nâmeleri tanımadan Ahîliğin

Bu kitap, Osmanlı'nın 1703-1789 yılları arasındaki 86 yıllık iniş-çıkışlarının hikâyesidir. İbretle okunması gereken bir devirdir. Bir Cihan İmparatorluğu'nun yıkılış serüveninin başlamasına kadar geçen bir asra yakın bu dönemi her bakımdan araştırmak millî tarih şuuru açısından çok önemlidir. Dikkat edilmelidir ki, Osmanlı'nın çekildiği yerlerde kurulan devletler, adı devlet bile olsa, devlet kudreti taşımayan, başka bir büyük devletin hegemonyası hizmetinde ve güdümünde olan küçük, aciz ve zayıf kuruluşla