Aristoteles İnsan gülmeyi bilen tek canlı varlıktır! der. François Rebelais de Gargantua'nın başlangıcına İnsanı insan yapan gülmektir! sloganını yerleştirir. Fakat mizah yalnızca gülme ve kahkahayla sınırlandırılamaz. Mizahın ekolojisinde eleştiri, eğlence kültürü, grup kültürü, kültür ortamları, kültür ekonomisi, iletişim, üstünlük, rahatlama, pozitiflik ve negatiflik, statü, bağlamsal işlev, imaj, mizah ustaları ve tasarımcıları gibi kavramlar bulunur. Bir ürün gibi sosyal üretim fabrikaları olan mizah k

Türk fikir hayatının en önemli isimlerinden Yusuf Akçura'nın külliyatı içinde, Şark Meselesine Dair ve Eski ?Şûrây-ı Ümmette Çıkan Makalelerimden başlıklı hacmen küçük, ama muhtevaları bakımından yoğun iki kitapçığını birlikte sunuyoruz. Osmanlı Devleti'nin 19. ve 20. yüzyıllarda Avrupa devletleri ve bilhassa Rusya karşısında siyasî, askerî, iktisadî ve kültürel geri çekilişinin kavramsallaştırıldığı ?Şark Meselesi Türklüğün hayat-memat meselesidir. Yusuf Akçura, tarihten beslenmeyen siyasetin etkisiz ve da

Ziya Gökalp'ın düşünce adamlığının yanı sıra bilim adamlığı vasfının da ortaya çıktığı eserlerin başında hiç şüphesiz Türk Medeniyeti Tarihi gelmektedir. Türk medeniyeti tarihi, hazırlanış biçimi, terminolojisi ve yöntemiyle bilimsel bir eserdir. Üstelik kitapta yer alan bilgiler artık bugün yenilenmiş ve güncellenmiş olsa da Gökalp'ın değerlendirmeleri ve yorumları bugüne kadar hala aşılamamış ve bu çalışması ışık tutucu ve öncü bir eser olma özelliğini hiç kaybetmemiştir. Gökalp, Türk medeniyeti tarihini

23 Ağustos 1942'de doğan Pulat Otkan, 1962-1966 yıllarında Ankara Üniversitesi DTCF Sinoloji Bölümünde yüksek öğrenimini tamamladı. Mezuniyetinden bir yıl sonra Çin'e giderek Taiwan ve Zhengzi üniversitelerinde üç yıl boyunca eğitim gördü. Türkiye'ye dönüşünü müteakiben Türk Tarih Kurumunda ve ardından Ankara Üniversitesi Kütüphanesinde çalıştı. 1973 yılında M.S. IV Yüzyılda Hunların Önderliğinde Çin'de Başlayan Yabancı Kavimler Hareketinin Kültürel, Toplumsal ve Ekonomik Etkileri başlıklı doktora tezini ta

Türk fikir hayatının en önemli simalarından Yusuf Akçura'nın ilk basımı 1924 yılında yapılmış olan Siyaset ve İktisat kitabı; yazarın 20. Yüzyıl başında cereyan eden ve her biri Türk tarihinin önemli kırılma noktalarına tekabül eden olaylar hakkında Türk Ocakları'nda vermiş olduğu konferansları ve yazmış olduğu makaleleri kendi sağlığında bir araya getirdiği önemli eserlerinden biri. Yusuf Akçura, Türk milliyetçiliğinin siyasî, iktisadî ve fikrî yönlerini detaylı bir şekilde tartışarak bilhassa Anadolu'da c

Kültürsüz toplum olmaz ve her kültür bir bütündür. Kültür ve Medeniyet Anlayışları ve Bir Medeniyet Teorisi adlı eserde geliştirdiği medeniyet teorisine göre, kültürün bütünlüğünü sağlayan kaynağın bir inanç ve ahlak nizamı olduğunu ileri süren Yılmaz Özakpınar, ilkel kültür ile bir medeniyete bağlı kültürü kavramsal olarak ayırt ediyor. Medeniyet, sembolik düşünce planında mantıksal sonuçları çıkarılabilen rasyonel bir inanç ve ahlak nizamıdır. Bu nitelikte bir inanç ve ahlak nizamı çerçevesinde ortaya çık

Bu kitapta, Ziya Gökalp'ın, 1914-1918 yılları arasında, altmış üç sayı olarak yayımlanmış ve dönemin en önemli din sosyolojisi kaynaklarından birisi durumunda olan İslâm Mecmuası'ndaki din, ahlak ve eğitim konularının yanında İslâm hukukunu sosyal açıdan inceleyerek içtimâî usûl-i fıkıh adıyla yeni bir metot geliştirmeye çalıştığı yazıları, ayrıca İttihat ve Terakki Kongresi dolayısıyla kaleme alıp İslâm ve Avrupa medeniyetinin bağdaştırılabileceğine, din ve hukuk hükümlerinin tefrikine dair dikkat çekici y

Kültür ve medeniyet yalnız şimdi ve sadece Türkiye´de değil, kullanılmaya başlandıkları zamandan itibaren ve bütün dünyada kafaları karıştıran müphem kavramlardır. Sosyal Bilimlerin farklı dallarında eser veren pek çok bilim insanı, sezgilerine, sahip oldukları değerlere ve kulaktan dolma anlayışlara istinad ederek bu iki kavramı tanımlamaya çalışmışlardır. Oysa bilimde fikir, doğru ve yanlış olmaktan önce tutarlı ve bilimsel olmalıdır. Şimdiye kadar ortaya konan pek çok yaklaşımın yetersizlik ve tutarsızlı

Ziya Gökalp Türkleşmek, İslâmlaşmak, Muasırlaşmak kitabında, Tanzimat'ın ilânından itibaren Osmanlı Devleti'nde tartışılan üç ayrı fikir akımı üzerinde durmuştur: Türkçülük, İslâmcılık ve medeniyetçilik. Gökalp, devletin ve milletin kurtuluşunu bu üç fikrin uzlaşmasında aramış; İslâmcılık ve medeniyetçilik dü­şüncelerini, Türkçülük düşüncesini daha da zenginleştire­cek bir vasıta olarak görmüştür. Türkleşmek, İslâmlaşmak, Muasırlaşmak, Ziya Gökalp'ın zengin bilgi birikiminden hareketle bir sistem içerisinde

Sadri Maksudi Arsal bu kitapta milliyet kavramını, hukuk tarihi ve sosyoloji alanlarında kabul görmüş bilimsel esaslar çerçevesinde, tümüyle objektif bir görüş açısıyla inceleyerek okuyucusuna sunuyor. İnsanlığın ve milletlerin hayatında çok büyük rolü olan milliyet anlayışı üzerinde o güne kadar mevcut olan fikrî cereyanları kendi tarih ve sosyoloji birikiminden örnekler vererek tartışıyor. Kitap, milliyetçiliğin tarihte ve günümüzde milletlerin hayatında oynadığı rolün önemine rağmen, milliyet esasını mün

Küreselleşme ve milliyetçilik tartışması, geçmiş çağlardan bugüne devam eden bir sosyolojik olgudur. Bir tarafta dünyanın bütünleşmesine yönelik insanlık ideali, diğer yandan çağa ismini verecek derecede yoğunlaşan milliyetçilik hareketleri... Kant, Hegel, Comte gibi, tarihî sürecin olumlu gelişmelerle artık sona varmakta olduğu beklentisi içindeki düşünürlerin evrenselci teorilerine rağmen, Sorokin'in Bir Bunalım Çağı' adlandırmasına yol açan, acılarla dolu tarihî ve toplumsal gelişmeler... Dünya bir taraf

Ziya Gökalp ilk kez 1923 yılında yayımlanan kitabında, Türklerin töreyi ne şekilde tanımladığını, töre anlayışlarının nasıl şekillendiğini, töreyle ilgili bilgilerin hangi kaynaklarda ne ölçüde yer aldığını, kısacası Türk töresinin ne demek olduğunu araştırmaktadır. Eserin Başlangıç kısmında Töre Ne Demektir?, Türk Kendisini Başkalarından Nasıl Ayırıyordu? gibi sorular sorarak bunlara cevap arayan Ziya Gökalp, öncelikle töre kelimesini, tarihî ve edebî kaynaklardaki takibini yaparak tanımlamıştır. Ziya Göka

Yusuf Akçura, 1913'te Suriye ve Filistin'i gezdikten sonra Hicaz'a giderek hacı olmuştur. Akçura'nın 1913'te çıktığı Hicaz yolculuğundan Orenburg'daki Vakit gazetesine gönderdiği mektuplar, Nisan ve Ekim ayları arasındaki çeşitli sayılarda neşredilmiştir. Türk fikir hayatının önde gelen şahsiyetlerinden Yusuf Akçura'nın Kazan Muhbiri, Ahbar, Vakit, Tercüman gazetelerinde ve Şura dergisinde çok sayıda makalesi neşredilmiş, ancak bu dergi ve gazetelerin nüshaları Türkiye'deki kütüphanelerde bulunmadığından, A

Türk İnkılâbı'nın temellerini erken bir dönemde hiçbir tartışmaya mahal vermeyecek açıklıkla aşikâr kılan bir eserdir. Türk İnkılâbına Bakışların iki özelliği vardır. Birincisi inkılâp öncesi fikir cereyanlarını en gerçek kaynaklarıyla ortaya koymaya çalışmış olmasıdır. Kitaptaki vesikalardan, Atatürk inkılâbının İkinci Meşrutiyette ortaya çıkan ve müdafaası yapılan Avrupalılaşma hareketinden aynen ilham aldığı görülür. Eserin ikinci özelliği, Türk İnkılâbının tarih felsefesi, medeniyetlerin mukayesesi, Şa

Kurâna göre insan hayatı burada başlamamıştır, burada sona ermez. İnsan buraya başka bir diyardan gelmişti. Tekrar oraya dönecek ve orada sonsuza doğru yaşayıp gidecektir. O hayatın sınırsız mutluluğu olacaktır. Ancak o mutluluğun kazanılması, bu dünya hayatındaki fiil ve davranışlara bağlıdır. Bu davranışlar üzerindeki bir hesap insana o mutluluğu kazandıracaktır. Bunlar Tanrının elindedir. Kurânın ifadesi ile; Din-hesap gününün sahibi Odur. (1/4). Öyleyse faziletlerin yönü Ona dönük olmalı, fiil ve davran

Türk düşünce, kültür ve siyaset tarihinin önemli simalarından olan Ziya Gökalp, Türkçülüğün Esasları adlı eseriyle Türk milletindenim demenin ne demek olduğunu, Türk milletinin kim olduğunu, nereden geldiğini ve nereye gitmesi gerektiğini öğreten bir ilk öğretmendir. Bu çabalarıyla Türk milliyetçiliğinin zeminini de hazırlayan Gökalp, kendisine kadar dağınık bir halde gelen düşünceleri bir araya getirerek, gerçek anlamını bulan bu düşünceye Türkçülük adını vermiş ve milletin bundan sonra gideceği yolu tayin

Din, inkılâp, irtica; üzerinde fırtınalar koparılan, kolaylıkla istismar edilen mefhumlardır. Üzerlerinde yürütülen kavgalar zararlı sonuçlar vermiş ve Türk milletine pahalıya mal olmuştur. Kısır çekişmelerden kurtulmak için mutlaka okunması gereken bir eser...

Bu eser, Ziya Gökalp'ın Millî Tetebbûlar Mecmuası'nda yayımladığı iki değerli yazıdan oluşmaktadır: Bir Kavmin Tedkîkinde Takip Olunacak Usul ve Eski Türklerde İçtimaî Teşkilatla Mantıkî Tasnifler Arasında Tenâzur. Ziya Gökalp'ın ilk yazısı ilm-i akvâm, kavmiyat veya günümüz tabiriyle etnoloji biliminin alanına giren bir konuda yazılmıştır. Bu alanda ilk olma özelliği gösterdiğini düşündüğümüz bu yazı, o yılların Türkiye'si için çok ileri bir düzeyi işaret etmektedir. İkinci yazı ise içtimaiyat, yani sosyo

Yusuf Akçura; yirminci yüzyıl başlarında düşünce hayatımızda büyük bir ivme kazanan ve hem siyâset hem de kültür hayatımızda açık bir şekilde meyvelerini gördüğümüz Türkçülüğün akla gelen en önemli simalarındandır. Hatta birçok araştırmacı Yusuf Akçura'yı Türkçülüğün babası; üzerinden bir asırdan fazla zaman geçen, Türk gazetesinde yayınlanmış makalesi Üç Tarz-ı Siyâseti de Türkçülüğün manifestosu olarak kabul etmişlerdir. Akçura, bu önemli makalesinde dönemin üç önemli siyâsî akımı olan Osmanlıcılık, İslam

Ziya Gökalp'ın fikirleri ve ortaya koyduğu eserler, sa­dece yaşadığı devirde değil, ölümünden sonra da Türk kültür ve medeniyetinden beslenen milliyetçi mefkûreye sahip bir neslin yetişmesine katkı sağlamıştır. Çınaraltı Yazıları, Ziya Gökalp'ın vefatından önceki son yazılarıdır ve 8 Mayıs 1924 tarihinden itibaren Cumhuri­yet gazetesinde yayınlanmıştır. ?Çınaraltı başlığı altında yayımlanan bu yazılar o günlerde büyük ilgi ile karşılan­mıştır. Damadı Ali Nüzhet Göksel, Ziya Gökalp'ın Çınaraltı başlığını çok