"Tanrı, menşe ve öz itibariyle bir 'akıl nesnesi' değildir, onu bu hale, daha sonraki kuşakların akılsızlığı ya da aklı getirmiştir. O, spekülasyonun, felsefenin nesnesi ya da ürünü de değildir, çünkü ortada henüz filozoflar yokken tanrılar vardı ve evrenin nedenleri, ateşten ya da sudan ya da hatta hiçlikten meydana gelişi konusunda saçmalamak kimsenin aklına gelmediği zaman da onlar vardı. Tanrı, aslında bir talebin, dileğin nesnesidir; o, talep edildiği, içten arzu edildiği, istendiği için, tasarlanmış,

Eduard Zeller (1814-1908), özgün teoloji yazılarının yanı sıra, Yeni Kantçılık ve Yeni Eleştiri bağlamındaki tezleriyle dikkat çekmiş, Hegel ve Kant çalışmalarıyla döneminin kültür hayatına damga vurmuş bir Alman filozoftur. Ancak asıl ününü, felsefe tarihi alanında yaptığı çalışmalarla elde etmiştir. Grek Felsefesi Tarihi, yayımlandığında hararetle alkışlanan, dünya çapında itibar gören bir eser olmuş, üzerinden geçen onca yıla rağmen, tazeliğinden hiçbir şey yitirmemiştir. Hâlâ antik Yunan felsefesi üze

SOSYALİZMİN TARİHİYLE İLGİLİ MERAK ETTİĞİNİZ HER ŞEY BU KİTAPTA! Bir zamanlar "baskı" ile ilişkilendirilen sosyalizm, bugünlerde herkesin gözünün üstünde olduğu, insanların günlük hayatlarında vergilendirme, sağlık hizmetleri ve eğitim sistemleri gibi önemli meselelerle yer etmiş bir konudur. Üstelik günümüzün karmaşık siyasi ikliminde, giderek daha fazla sayıda siyasi aday sosyalist veya demokratik sosyalist politikaları savunmaktadır. Peki ama sosyalizm nedir? Sosyalist düşüncenin kökler

Uzun zaman önce Parminedes "to gar auto noein estin te kai einai: Düşünme ve varlık aynıdır" demişti. Düşünce tarihi boyunca çok çeşitli yorumlara konu olmuş olan bu söz sonunda bir varlıkbilim meselesi olarak kabul edildi ve rafa kaldırıldı. Descartes dünyanın ve insanın varoluşu üzerine büyük yalnızlık içinde yirmi yıl boyunca sürdürdüğü düşünmesini "cogito, ergo sum: düşünüyorum, o halde varım" diye sona erdirdi. Bu, "kuşku duyuyorum, demek ki varım" kestirmesiyle solipsizm (tekbencilik) uçurumundan kur

Thomas Moreun Utopiası ideal bir dünyaya kaçışın değil, şaşırtıcı bir gerçeklikle başka bir siyasetin hukuksal ve toplumsal iskeletini oluşturmanın peşindedir. Moreun yarattığı öteki dünyanın yapısı, her bir dokusunda eleştirel bir güç taşıyarak görkemli bir ayna işlevi görür. Utopia bir antidünya krallığı, gerçek sivil bir komünitedir. More evinden dışarı çıkmayan bir kanun koyucu olmadığından çok keskin olan gözlem gücünü reformist hümanizmasının en önemli kuralı humanitasın ontolojik taleplerine karşılık

Felsefe, ister akademide doğrudan eğitimi alınsın, isterse insanın kişisel okuma ve araştırmalarıyla hayatına bir şekilde dahil ettiği bir disiplin ve düşünme alanı olsun, kişinin hayatına her yönden olumlu katkılar yapmaya aday bir kültür öğesi ya da düşünme faaliyetini ifade eder. Kişi ister hekim, ister mühendis, ister öğretmen ya da ister hukukçu olsun, kısacası hangi mesleği icra ederse etsin, gerek yaptığı işi anlamlandırıp layıkıyla yapmada, gerekse bir bütün olarak hayatını anlamlandırma noktasında

Sanat ile toplum insanda çakışır. Eğer değiştirilmesi gereken bir toplum varsa onu değiştirecek olan sanat değil, insandır. Eğer toplum sanatı teslim alabiliyorsa, aslında teslim olan sanat değildir, fakat insandır. Sanat yalnızca insana "yanlış bütün" içinde biraz daha geniş bir alan sağlamanın bir aracıdır. Tikelin genel içinde varolmaktan başka bir seçeneği, gideceği başka bir yer yoktur. Frankfurt Okulu´nun temel bir savı, sanatın tikele, genel içinde sınırlı da olsa belli bir özerklik sağlayabileceğidi

Cenevrede saatçi ustası olan babasının yanından ayrılan; mesleksiz, işsiz, parasız ve hiçbir toplumsal statü ile bağlantısı olmayan Jean-Jacques Rousseau, yeni bir çağın oluşumunun öncesinde, çağımızın birçok sorununu yaşayacak ve bunları düşünüp değerlendirmeye çalışacak olan yeni bir insan tipinin ilk örneğidir. Onun yalnızlığı, 1756 Lizbon Depreminde yayımladığı bildirisiyle olayı hâlâ Tanrısal iradeye bağlayan Papanın yalanını da; Papanın deklerasyonundaki yalanı vurgulayan ama bunu yalnızca jeolojik bi

Bu dünyada bir dev var. Bu devin öyle kolları var ki, hiç güçlük çekmeden bir lokomotifi kaldırabilir. Öyle ayakları var ki, günde binlerce kilometre koşabilir. Bu devin öyle kanatları var ki, bulutlar üzerinde, kuşların çıkamadığı yüksekliklerde uçabilir. Öyle yüzgeçleri var ki, su altında balıklardan daha iyi yüzebilir. Bu devin öyle gözleri ve kulakları var ki, görülmeyenleri görür, başka bir kıtada konuşulanları işitir. Bu dev o kadar güçlüdür ki, dağları delip geçer ve dolu dizgin akıp giden suları dur

"Matematikçi, fizikçi, fizyolog ve filozof Renè Descartes, felsefenin köşe taşlarından biridir. Felsefe tarihçileri yeniçağ felsefesini onunla başlatırlar. Öğretisinin ikili bir karakteri vardır. Bu yüzden kendisinden sonra gelen idealistler, onun doğaüstü öğretisine dayandıkları gibi kendisinden sonra gelen materyalistler de onun doğa öğretisine dayanmışlardır." Orhan Hançerlioğlu, Felsefe Ansiklopedisi

Dilden mantığa, felsefeden öğretime, bilimden sosyal konulara dek neredeyse her alanda kalem oynatmış, çağımızın en önemli yazar ve düşünürlerinden Kazimierz Ajdukiewicz'in Felsefeye Giriş kitabı, bir dizi yanıtın savunuculuğunu yapmak yerine, okuyucuyu felsefede sorulan temel sorularla ve bu sorulara verilen yanıtlarla tanıştırmayı amaçlıyor. Elinizdeki kitap yalnızca kolay anlaşılır bir felsefeye giriş kitabı olmakla kalmayıp birkaç satır içinde okuyucuya bir argümanın ya da öğretinin özüne nüfuz etme ola

Michel Foucault hem düşünceleri hem de yaşantısıyla tam bir özgürlük serüveninin kahramanıdır. Onun bu ilginç karakterini kendisiyle yapılan söyleşilerde kimi zaman kullandığı Yaşamın ve çalışmanın temel amacı kişinin başlangıçta olmadığı kişi olmasıdır oyun ancak sonunda ne olacağını bilmediğin zaman oynamaya değer olur kitaplarımın her biri benim yaşamöykümdür gibi ifadelerinden çıkarmak da mümkündür. ınsanların yaşadıkları yaptıkları ve düşündükleriyle ilgili kesin ve rahatsız edici yargılar vermekten ol

Bu kitapta dört düşünüre dair bir yorum sunuyorum: Nietzsche, Heidegger, Foucault ve Derrida. Bu düşünürleri daha geniş bir bağlama, 20. yüzyıl düşünce ve sanatının en özgün ve yaratıcı yönlerinin büyük kısmının kaynağı olmuş olan kriz-odaklı modernizm ve postmodernizm bağlamına yerleştirmeye çalışıyorum. Aslında, bunun her sayfada bariz bir biçimde görüldüğü söylenemeyecekse de, modernizm ve postmodernizm hakkında bir kitap bu. -Allan Megill- Aşırılığın peygamberleri, dünyamıza çarpıtıcı bir ayna tutarlar

Geçmiş, boşa harcanmış basit bir zaman kaybından ibaret bir şey değildir. Geçmişte ortaya çıkıp, gelişen düşünceler; başka bir deyişle doğruya deneme sınama yöntemiyle ulaşmak, mantıklı açıklamalar üstünde ısrarla durmak, insanların özgürlük ve adalet isteme hakları olduğuna inanmak gibi şeyler hâlâ varlıklarını sürdürüyor. Düşüncelerin kökeninde insan aklı vardır ve düşünceler ortaya çıkan çatışmalar sayesinde gelişerek bugüne ulaşmayı başarabilecek kadar güçlü olduklarını göstermişlerdir. Bu aşamada, Leon

Bu derleme, Türkiye'deki postmodernizm tartışmalarında göze çarpan ak-kara kavgasının yüzeyselliğine (istisnalar mevcut elbette, örnek alınası, parmakla gösterilecek kadar az istisnalar) bir müdahale olarak tasarlandı. Meselenin çeşitli boyutlarını farklı yaklaşımlarla tartışan ve bazı isimlerin Türkçede ilk kez yer aldığı bu derlemenin, taşıdığı tüm eksikliklere rağmen ülkemizdeki postmodernizm tartışmalarına küçük de olsa bir açılım getireceğini sanıyor ve diliyorum. Bu arada, ülkemizde aydınların, genel

Karl Jaspers, Varoluşçuluk´un kurucularındandır. Varlıktan önce oluş sorununa çözüm aramanın gereğini ileri sürerek insanı düşüncenin odağı durumuna getirmiştir. Jaspers´in felsefesinin odağı insanla bağlantılı varoluş sorunudur. Ona göre, felsefenin temeli insanın benliğidir. Bu nedenle varoluşçuluk "bütün gerçek bilgilerden yararlanarak, bu bilgilerin üstünde bulunan ve insanın birliğini kapsayan alanı kavrama felsefesidir." Jaspers´in Varoluşçuluk anlayışına göre insan evrende tedirgin bir varlıktır, ka

Modernite, gündelik toplumsal hayatın doğasını kökten değiştirir ve yaşantılarımızın en kişisel yanlarını bile etkiler. Bu yüzden Moderniteyi kurumsal düzeyde anlamaya çalışmamız gerekir; fakat modern kurumların yol açtığı köklü dönüşümlerin doğrudan bireysel hayatla ve bu yüzden benlikle iç içe geçtiği unutulmamalıdır. Gerçekte, Modernitenin kendine has özelliklerinden biri, küreselleştirici etkiler ile kişisel ihtiyaç eğilimleri arasında giderek artan karşılıklı bağlantıdır. Kitabın amacı, bu karşılıklı b

Edebiyat denen ve malzemesi dil olan sanat dalı, öncelikle anadil ve ulusal kültür kökenlidir. Ama yazarların, şairlerin yetişme süreçlerinde ve olgunluk dönemlerinde orijinallerinden ya da çevirilerinden okuyup etkilendikleri veya en azından esinlendikleri yabancı yazarlar, şairler vardır. Bu etkilenme veya esinlenme, yabancı yazarlardan daha çok, kendi dilinin başka yazarlarından da olur. Sözün kısası, sanatta etkileşim denen olgu vardır ve yazar için, sanatı için bir artı puandır: Şu şartla ki, etkilendi

Genel edebiyat bilimi, çeşitli ulusal edebiyatları kapsadığı için herhangi bir ulusal edebiyatla uğraşan bir araştırmacının bilgi donanımını sağlar. Ülkemizde Türk edebiyatının yanı sıra, üniversitelerde çok sayıda Batı ve Doğu filolojileri okutulmakta, karşılaştırmalı çalışmalar yapılmaktadır. "GEnel Edebiyat Bilimi" kitabımla bunların hepsinin yararlanacağını umduğum genel bilgileri toplu olarak sunmayı amaçladım. Kaynakçamın bütüne yakını, diyebilirim ki Almanca yazılmış edebiyat bilimi kitapları. Bazı ö

Felsefeyle haşır neşir olan herkesin belki de en sık karşılaştığı terimdir idea. Batı metafiziğinin onsuz düşünülemeyeceği idea nedir peki? Bu sorunun cevabını bulmaya kalkıştığımız anda, felsefi düşüncenin karakteristik özelliği bir kez daha kendisini gösterir: Özgürlük, adalet, doğruluk ve felsefenin diğer tüm merkezi kavramları gibi idea konusunda da filozofların kavrayışları arasında farklılıklar vardır. İşte bu çalışmada, Platondan Poppera kadar belli başlı filozofların idea kavrayışları rahat okunan b